حفره ها بخش های آسیب دیده سطح سخت دندان ها (مینای دندان) هستند که می توانند باعث پوسیدگی دندان شوند. ترکیبی از عوامل گوناگون در ایجاد حفره دندان نقش دارند که از مهم ترین این عوامل می توان به باکتری های موجود در دهان، مصرف مکرر تنقلات و نوشیدن نوشیدنی های شیرین، و عدم تمیز کردن مناسب دندان ها اشاره کرد.هر کسی که دندان دارد، از جمله نوزادان، در معرض خطر ایجاد حفره دندان و پوسیدگی دندان قرار دارد.حفره دندان و پوسیدگی دندان از جمله مشکلات بهداشتی جهان است. اگرچه، هر کسی که دندان دارد، از جمله نوزادان، در معرض خطر ایجاد حفره دندانی قرار دارد، ولی این مشکل در کودکان، نوجوانان و سالمندان بیشتر دیده می شود.باید بدانید وجود حفره دندان گاهی اوقات ممکن است باعث نفس بدبو نیز باشد.

در صورتی که اقدامی برای درمان حفره ها و پوسیدگی دندان انجام نشود، بزرگتر می شوند و روی لایه های عمیق تر دندان تأثیر می گذارند. آنها می توانند به درد شدید دندان، عفونت دندان و از دست دادن دندان منجر شوند. مراجعه منظم به دندانپزشک و عادت های خوب مسواک زدن و استفاده از نخ دندان بهترین روش محافظت از دندان ها در برابر حفره ها و پوسیدگی دندان است.

علائم وجود حفره در دندان

علائم و نشانه های حفره ها بسته به میزان و موقعیت آنها متفاوت است. هنگامی که یک حفره تازه شروع شده است، ممکن است هیچ علامتی نداشته باشد. با گسترش پوسیدگی دندان، علائم و نشانه های زیر به تدریج آشکار می شوند:

• درد دندان، این درد ممکن است خود به خود ایجاد شود و دلیل مشخصی نداشته باشد
• حساسیت دندان، به نحوی که هنگام خوردن یا نوشیدن خوردنی ها و نوشیدنی های شیرین، گرم یا سرد، درد خفیف تا شدیدی در دندان ایجاد می شود
• وجود حفره ها یا سوراخ های قابل مشاهده در دندان
• ایجاد رنگ های قهوه ای، سیاه یا سفید روی سطح دندان
• ایجاد درد هنگام گاز زدن خوراکی های جامد

حفره ها یا سوراخ های موجود در دندان گاهی با چشم غیر مسلح قابل رویت اند.

چه زمانی باید به دندانپزشک مراجعه کرد؟

شما ممکن است آگاه نباشید که یک حفره در دندانتان در حال شکل گیری است. به همین دلیل مهم است که حتی اگر دندان های شما خوب به نظر برسند، مرتباً آنها را معاینه و پاکسازی کنید. اگر در دندان یا دهان احساس درد داشتید، بهتر است در اسرع وقت به دندانپزشک خود مراجعه کنید.

علل ایجاد حفره و پوسیدگی دندان چیست؟

حفره ها در اثر پوسیدگی دندان ایجاد می شوند، و این فرایندی است که به مرور و با گذشت زمان رخ می دهد. در اینجا مراحل ایجاد پوسیدگی دندان بطور مختصر توضیح داده شده است:

شکل گیری پلاک

پلاک دندان یک پرده چسبنده و نازک واضح است که روی دندان ها را می پوشاند. دلیل اصلی ایجاد پلاک، مصرف زیاد مواد قندی و نشاسته ای و خودداری از تمیز کردن موثر دندان است. هنگامی که قندها و نشاسته ها از روی دندان شسته نشوند، باکتری های موجود در دهان به سرعت شروع به تغذیه از آنها می کنند و پلاک تشکیل می دهند. پلاک هایی که روی دندان ها باقی می مانند، می توانند در زیر یا بالای لثه جسم سختی به نام تارتار ایجاد کنند که در اصطلاح تخصصی به آن کلکولوس (calculus) گفته می شود. تارتار یا کلکولوس همان پلاک است که سخت شده و به مینای دندان چسبیده است. تارتار جدا شدن پلاك را دشوارتر كرده و پوششی محافظی براي باكتري ها ايجاد مي كند.

حملات پلاک

اسیدهای موجود در پلاک، مواد معدنی موجود در پوشش سخت و بیرونی دندان، مینا را از بین می برند. فرسایش مینا باعث ایجاد حفرات یا سوراخ های ریزی در آن می شود، که اولین مرحله پوسیدگی دندان است. هنگامی که بخش هایی از مینای دندان از بین برود، باکتریها و اسید می توانند به لایه بعدی دندانها بنام عاج (dentin) دسترسی پیدا کنند. این لایه نرمتر از مینا است و نسبت به اسید از مقاومت کمتری برخوردار است. عاج دارای لوله های ریزی است که به طور مستقیم با عصب دندان ارتباط برقرار می کند و باعث ایجاد حساسیت در آن می شود.

تخریب ادامه دارد

با گسترش پوسیدگی دندان، باکتری ها و اسید پیشروی خود را ادامه می دهند و به تشکیلات داخلی دندان (پالپ) که حاوی اعصاب و رگ های خونی است می رسند. پالپ (pulp) در اثر حمله باکتری ها متورم و تحریک می شود. از آنجا که در داخل دندان جایی برای گسترش تورم وجود ندارد، عصب فشرده شده، و باعث درد می شود. این درد و ناراحتی می تواند حتی در خارج از ریشه دندان، تا استخوان نیز گسترش یابد.

مطالعه مطلب درمان درد پوسیدگی وسوراخ شدن دندان توصیه میگردد.

عوامل خطر برای ایجاد پوسیدگی در دندان

همانطور که قبلا نیز اشاره شد، هر کس که دندان دارد، در معرض خطر ابتلا به پوسیدگی دندان است. اما عوامل زیر می توانند این خطر را افزایش دهند:

محل قرارگیری دندان

پوسیدگی بیشتر در دندانهای پشتی (آسیای کوچک و آسیای بزرگ) رخ می دهد. این دندان ها دارای شیارها، چاله ها و ریشه های متعدد هستند، و به این دلایل می توانند ذرات غذا را در خود جای دهند. در نتیجه، تمیز نگه داشتن آنها نسبت به دندانهای صاف و راحت جلویی دشوارتر است.

غذاها و نوشیدنی های موثر در پوسیدگی دندان

غذاهایی که به مدت طولانی به دندان می چسبند، مانند شیر، بستنی، عسل، شکر، میوه خشک، کیک، کلوچه، آب نبات، غلات خشک و چیپس، بیشتر از غذاهایی که به راحتی توسط بزاق شسته می شوند، باعث پوسیدگی می شوند.

 مصرف مکرر تنقلات و نوشیدنی ها

 هنگامی که به طور مداوم خوراکی ها و نوشیدنی های شیرین مصرف میکنید، در واقع دارید سوخت مورد نیاز باکتری های دهان را تامین می کنید، تا آنها بتوانند اسیدهایی ایجاد کنند که به دندان های شما حمله کرده و باعث تخریب آنها شوند. نوشیدن نوشیدنی های شیرین و اسیدی در طول روز، یک حمام اسید مداوم روی دندان های شما ایجاد می کند.

تغذیه نوزاد در خواب

هنگامی که نوزادان در خواب هستند و شما شیشه پستانک های حاوی شیر، شیر خشک، آب میوه یا سایر مایعات شیرین را به آنها می خورانید، این نوشیدنی ها ساعت ها روی دندان هایشان باقی می مانند و باکتری هایی را که باعث پوسیدگی می شوند تغذیه می کنند. به این نوع پوسیدگی، پوسیدگی دندان بطری کودک (baby bottle tooth decay) گفته می شود.

مسواک زدن ناکافی

اگر بعد از خوردن و آشامیدن دندان خود را تمیز نکنید، پلاک به سرعت شکل می گیرد و اولین مراحل پوسیدگی دندان می تواند آغاز شود.

دریافت نکردن کافی فلوراید

فلوراید، یک ماده معدنی طبیعی است که به جلوگیری از پوسیدگی دندان کمک می کند و حتی می تواند اولین مراحل آسیب وارده به دندان را معکوس کند. فلوراید به دلیل فوایدی که برای دندانها دارد، معمولا به منابع آب عمومی اضافه می شود. همچنین یک ماده رایج در خمیر دندان ها و دهانشویه هاست. اما آب معدنی بطری معمولاً فاقد فلوراید است.

سن و پوسیدگی دندان

حفره ها و پوسیدگی دندان معمولا در کودکان و نوجوانان بسیار شایع است. سالمندان نیز در معرض خطر بیشتری برای پوسیدگی دندان هستند. چون با گذشت زمان، دندان ها ضعیف می شوند و موجب تحلیل لثه میگردد و این خود، دندان را در برابر پوسیدگی ریشه آسیب پذیرتر می کند. همچنین، سالمندان ممکن است داروهایی مصرف کنند که جریان بزاق را کاهش و خطر پوسیدگی دندان را افزایش می دهد.

خشکی دهان

خشکی دهان در اثر کمبود بزاق ایجاد می شود. بزاق معمولا با شستن مواد غذایی و پلاک از روی دندان ها، تا حدی به جلوگیری از پوسیدگی دندان کمک می کند. بعلاوه، موادی در آن موجود است که به مقابله با اسید تولید شده توسط باکتری ها کمک می کند. برخی از داروهای خاص، برخی شرایط پزشکی، تابش اشعه به سر و گردن، یا برخی داروهای شیمی درمانی می توانند با کاهش تولید بزاق، خطر ابتلا به حفره و پوسیدگی دندان را افزایش دهند.

مواد پر کننده فرسوده یا وسایل دندانپزشکی

ماده ای که برای پر کردن دندانها به کار می رود، به مرور زمان، می تواند تضعیف شده، شروع به تجزیه و یا ایجاد لبه های زبر کند. این کار باعث تسهیل ساخته شدن پلاک می شود و حذف آن را سخت تر می کند. وقتی این قبیل تجهیزات دندانپزشکی در دهان کم کم از تناسب اولیه خارج می شوند، پوسیدگی در زیر آنها آغاز می شود.

سوزش سردل

سوزش سر دل یا بیماری رفلاکس معده (GERD) می تواند باعث برگشت اسید معده به دهان شده، روی سطح مینای دندان پخش شود و آسیب قابل توجهی به دندان وارد کند. رفلاکس معده در نهایت می تواند عاج دندان را در معرض حمله باکتری ها قرار داده، باعث پوسیدگی دندان شود. دندانپزشک شما ممکن است توصیه کند که با پزشک خود مشورت کنید تا مشخص شود که آیا رفلاکس معده سبب از بین رفتن مینای دندان شده است یا خیر.

اختلالات خوردن

بی اشتهایی عصبی (Anorexia) و بولیمیا (bulimia) می توانند منجر به فرسایش و ایجاد حفره های قابل توجه در دندان شوند. چون اسید معده همراه با استفراغ مکرر  روی دندانها می نشیند و شروع به حل کردن مینا می کند. بعلاوه، اختلالات خوردن می توانند بر تولید بزاق نیز اثر منفی داشته باشند.

عوارض حفره ها و پوسیدگی دندان

حفره و پوسیدگی دندان آنقدر شایع است که ممکن است حتی جدی گرفته نشود. در حالیکه، می تواند حتی برای کودکانی که هنوز دندان دائمی ندارند نیز، عوارض جدی و پایدار داشته باشند. عوارض ناشی از پوسیدگی دندان می تواند شامل موارد زیر باشد:

• درد
• آبسه دندان
• تورم یا چرک اطراف دندان
• دندانهای آسیب دیده یا شکسته
• مشکلات جویدن
• لق شدن و افتادن دندان، و به دنبال آن تغییر وضعیت بعدی سایر دندان ها

 بعلاوه، هنگامی که حفره ها عمیق تر و پوسیدگی دندان شدید می شود، ممکن است با عوارض دیگری روبرو شویم مانند:

• ابتلا به دردی که در زندگی روزمره تداخل دارد
• کاهش وزن یا مشکلات تغذیه ای ناشی از خودداری از غذا خوردن و جویدن دردناک
• از بین رفتن دندان، که ممکن است بر ظاهر فرد و در نتیجه، بر اعتماد به نفس و عزت نفس او تأثیر بگذارد
• در موارد نادر، ایجاد آبسه دندان، یک بسته چرک ناشی از عفونت باکتریایی، که می تواند منجر به عفونت های جدی تر یا حتی تهدید کننده زندگی شود.

عوارض ناشی از پوسیدگی دندان می تواند زندگی روزمره فرد را دچار اختلال سازد.

پیشگیری از پوسیدگی دندان

بهداشت مناسب دهان و دندان می تواند در جلوگیری از حفره و پوسیدگی دندان به فرد کمک کند. در اینجا چند نکته برای کمک به جلوگیری از حفره دندانی آورده شده است. دندانپزشک می تواند شما را راهنمایی کند که به چه نکات دیگری باید توجه کنید.

• حداقل دو بار در روز و به طور ایده آل بعد از هر وعده غذایی، با خمیردندان حاوی فلوراید مسواک بزنید. برای تمیز کردن بین دندان های خود، نخ دندان استفاده کرده و یا از پاک کننده بین دندانی (interdental cleaner) استفاده کنید.
• از دهانشویه استفاده کنید. اگر دندانپزشک احساس کند که خطر ایجاد حفره در دندان شما بالاست، ممکن است توصیه کند که از دهانشویه حاوی فلوراید استفاده کنید.
• مرتباً به دندانپزشک مراجعه کنید. جرمگیری و معاینات منظم دهان و دندان را انجام دهید. انجام این کار می تواند به جلوگیری از بروز مشکلات و یا زودرس شدن آنها کمک کند.
• از مسدود کننده شیارهای دندان یا درزگیر (sealants) استفاده کنید. سیلانت نوعی روکش محافظ پلاستیکی است که روی سطح دندانهای پشتی اعمال می شود، و شیارهایی را که مواد غذایی در آنها جمع میشود می پوشاند، و به این ترتیب در مقابل پلاک و اسید از مینای دندان محافظت می کند. مركز كنترل و پيشگيري از بيماريها (CDC)  درزگيري را براي كودكان سن مدرسه توصيه مي كند. سیلانت ها می توانند تا چند سال باقی بمانند بدون اینکه نیاز به تعویض داشته باشند. اما لازم است به طور مرتب بررسی شوند.
• مقداری آب از شیر بنوشید. بیشتر منابع آب عمومی حاوی فلوراید هستند که می توانند به کاهش چشمگیر پوسیدگی دندان کمک کنند. اگر فقط از آب بطری هایی بنوشید که حاوی فلوراید نباشد، فواید آن را از دست خواهید داد.
• از صرف میان وعده های مکرر خودداری کنید. هر زمان که نوشیدنی های شیرین می نوشید، به باکتری های دهان خود کمک میکنید اسیدهایی ایجاد کنند که می تواند مینای دندان را از بین ببرد. اگر در طول روز میان وعده میل کنید یا بنوشید، دندانهای شما مورد حمله مداوم قرار می گیرند.
• غذاهای سالمی که برای دندان ها مفید هستند مصرف کنید. برخی غذاها و نوشیدنی ها برای دندان ها بهتر از سایرین هستند. از غذاهایی که به مدت طولانی در شیارها و چاله های دندان گیر می کنند، اجتناب کنید و یا بلافاصله بعد از خوردن آنها مسواک بزنید. غذاهایی مانند میوه و سبزیجات تازه باعث افزایش جریان بزاق می شوند. قهوه بدون چربی و چای بدون قند نیز، به از بین بردن ذرات مواد غذایی کمک می کنند.
• فلوراید درمانی را پیگیری کنید. دندانپزشک شما ممکن است درمان های دوره ای فلوراید را توصیه کند، به خصوص اگر از طریق آب آشامیدنی حاوی فلوئور و منابع دیگر فلوئورید کافی دریافت نکنید.
• در مورد روشهای مقابله با باکتری اطلاعات کسب کنید. مخصوصا اگر به دلیل یک وضعیت پزشکی در مقابل پوسیدگی دندان آسیب تر هستید. دندانپزشک شما ممکن است دهانشویه ضد باکتری مخصوص دهان یا سایر روش های درمانی را برای کمک به کاهش باکتری های مضر در دهان شما توصیه کند.
• درمان های ترکیبی مانند جویدن آدامس مبتنی بر زایلیتول به همراه فلوئور و یک دهانشویه ضد باکتریایی می تواند به کاهش خطر حفره ها کمک کند.

تمیز کردن منظم دندان ها بهترین راه پیشگیری از پوسیدگی است

تشخیص پوسیدگی دندان

دندانپزشک شما معمولاً می تواند پوسیدگی دندان را به طرق زیر تشخیص دهد:

• سؤال از درد و حساسیت دندان
• معاینه دهان و دندان
• معاینه مناطق نرم دندان با ابزار دندانپزشکی
• توصیه عکسبرداری با اشعه ایکس دندان، که می تواند حفره ها و میزان پوسیدگی را نشان دهد

درمان پوسیدگی دندان

بررسی های منظم می تواند حفره ها و سایر مشکلات دندان را قبل از بروز علائم نگران کننده تشخیص دهد تا منجر به مشکلات جدی تر نشود. هرچه زودتر مسئله را پیگیری کنید، احتمال برگشت دندان و جلوگیری از پیشرفت پوسیدگی آن بیشتر می شود. اگر حفره را قبل از اینکه درد شروع شود مورد توجه قرار دهید، احتمالاً به درمان گسترده ای احتیاج نخواهید داشت.

درمان حفره ها بستگی به میزان وخیم بودن آنها و وضعیت خاص شما دارد. گزینه های درمانی شامل موارد زیر است:

فلوراید درمانی

اگر دندان به تازگی شروع به ایجاد حفره کرده باشد، درمان با فلوراید می تواند به بازگرداندن مینای دندان شما کمک کند، و گاهی اوقات در همان مراحل اولیه می تواند روند پیشرفت حفره را برعکس کند. درمان های حرفه ای فلوراید حاوی مقدار فلوراید بیشتری نسبت به مقدار موجود در آب شیر، خمیر دندان و دهانشویه هستند. فلوراید درمانی ممکن است به صورت مایع، ژل، فوم یا لاک الکل (varnish) باشد که روی دندانها مسواک زده می شود، یا در ظروف کوچکی (tray) گذاشته می شود تا روی دندان ها قرار گیرد.

Tray های مورد استفاده در فلوراید درمانی

پر کردن (Fillings)

هنگامی که پوسیدگی از اولین مرحله عبور کرده است، پر کردن، که به اصطلاح، ترمیم نیز به آن گفته می شود، گزینه اصلی درمان است. پر کننده ها از مواد مختلفی مانند رزین های کامپوزیت به رنگ دندان، پرسلن (porcelain) یا آمالگام دندان (dental amalgam)، که ترکیبی از چندین ماده است، ساخته شده اند.

روکش دندان (Dental Crown)

در صورت پیشرفت پوسیدگی یا ضعف دندان ممکن است دندان شما نیاز به روکش (تاج) داشته باشد. تاج یک پوشش مناسب است که جایگزین کل تاج طبیعی دندان شما می شود. دندانپزشک تمام قسمت های پوسیده شده و بخشهایی از بقیه دندان را برمی دارد تا بتواند روکش دندان را قرار دهد. تاجها ممکن است از جنس طلا، پرسلن با استحکام بالا، رزین، پرسلن جوش خورده به فلز یا مواد دیگر باشد.

عصب کشی دندان (Root canals)

 هنگامی که پوسیدگی به تشکیلات داخلی دندان (پالپ) رسید، ممکن است به عصب کشی احتیاج داشته باشید. این درمان برای ترمیم و نجات دندان آسیب دیده یا عفونی به جای کشیدن آن است. ابتدا پالپ دندان بیمار برداشته می شود، و در صورت لزوم، داروهایی برای زدودن هرگونه عفونت در کانال ریشه قرار می گیرند و سپس پالپ توسط عمل پر کردن جایگزین می شود.[su_box title=”بیشتر بدانید:” box_color=”#51cec3″ id=”عصب کشی دندان با لیزر”]عصب کشی دندان با لیزر چیست؟[/su_box]

رفع پوسیدگی دندان با لیزر

یکی از متداول‌ترین کاربردهای لیزر بافت سخت درمان پوسیدگی‌های دندان با لیزر است .تفاوت استفاده از لیزر برای تراش دندان با وسایل متداول چیست ؟

به دلایل زیادی استفاده از لیزر در تراش دندان برتر از ابزارهای فعلی است :

مهمترین مزیت حذف نیاز به تزریق در پوسیدگی‌های کم‌عمق تا متوسط است . این ویژگی به‌خصوص برای اطفال و کسانی که ترس از دندانپزشکی دارند پررنگ‌تر است .

ضمنا وقتی که لیزر هوشمند برای تراش پوسیدگی دندان استفاده می‌شود تنها بافت پوسیده هدف ماست ، یعنی بافت سالم دندان دست نخورده باقی می‌ماند ، کاری که از دریل‌های دندانپزشکی ساخته نیست . دریل‌ها چه با ایجاد حرارت و چه با لرزش مداوم  وبه دنبال آن ایجاد ترک های میکروسکوپیک به بافت سالم اطراف پوسیدگی آسیب می‌رسانند و این علت درد دندان پس از ترمیم آن است . به‌علاوه برداشت غیرارادی بیش‌از حد دندان گاهی ترمیم دندان را به‌سوی درمان ریشه یا عصب‌کشی سوق می‌دهد .

از این ها هم که بگذریم تغییرات لیزر روی بافت‌های باقیمانده  در راستای ماندگاری بیشتر ترمیم‌هاست . به‌این معنا که نه‌تنها احتمال خارج شدن ماده ترمیم(به اصطلاح افتادن ترمیم) بسیار کمتر است ، به دلیل باند و چسبندگی قوی‌تر دندان که تنها لیزر قادر به ایجاد آن است ، احتمال بروز عود پوسیدگی زیر ترمیم هم ناچیز است .

کشیدن دندان

بعضی از دندان ها به حدی پوسیده می شوند که نمی توانند ترمیم شوند و باید کشیده شوند. جای خالی به جا مانده از دندان کشیده شده می تواند باعث تغییر محل سایر دندان ها شود. بنابراین، بهتر است در صورت امکان، برای جایگزینی دندان از دست رفته، از یک بریج دندان یا کاشت (ایمپلنت) دندان استفاده کنید.

گاهی اوقات فلوراید درمانی در مراحل اولیه، می تواند روند پیشرفت حفره دندان  برعکس کند

برای رفتن به دندانپزشکی آماده شوید

اگر در دندان خود احساس درد یا حساسیت دارید، در اسرع وقت به دندانپزشک مراجعه کنید. بهتر است قبل از این کار، لیستی از موارد زیر تهیه کنید و آن را همراه داشته باشید:

• تمام داروها، مکمل های ویتامینی، داروهای گیاهی و یا هر نوع مکمل دیگری که مصرف می کنید، به اضافه دوز مصرف هر کدام
• هرگونه حساسیت به داروها یا واکنش هایی که احتمالا نسبت به بی حس کننده های موضعی دارید
• سؤالاتی که در نظر دارید از دندانپزشک بپرسید. سوالات اساسی که ممکن است در ذهن شما باشد، می تواند شامل موارد زیر باشد:
  • آیا مشکل من صرفا یک حفره ساده است یا به روکش یا عصب کشی نیاز دارم؟
  • برای معالجه این مشکل به چند بار مراجعه نیاز دارم؟
  • درد دندان من چه زمانی برطرف می شود؟
  • برای تسکین درد دندانم چه چیزی مصرف کنم؟
  • بعد از انجام این عمل چه مدت از خوردن یا نوشیدن پرهیز کنم؟
  • آیا اقدامات دیگری برای پیشگیری از حفره می توانم انجام دهم؟
  • آیا منبع آب محلی من حاوی فلوراید است؟
  • آیا بروشور یا منابع چاپی دیگری وجود دارد که بتوانم از آنها استفاده کنم؟ مطالعه مطالب چه وب سایتهایی را پیشنهاد می کنید؟

اگر تا زمانی که در در مطب دندانپزشک هستید، سوالات دیگری به ذهنتان رسید، از پرسیدن آنها دریغ نکنید.

سوالات دندانپزشک از شما

ممکن است دندانپزشک نیز، سؤالاتی از شما بپرسد. برای صرفه جویی در وقت بهتر است آماده پاسخگویی به آنها باشید. این سوالات ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• آیا غذاهای خیلی سرد یا خیلی گرم یا غذاهای شیرین باعث درد دندان شما می شود؟
• آیا گاز زدن به غذاهای جامد درد دندان شما را بدتر می کند؟
• چند وقت یک بار مسواک می زنید؟
• چند وقت یک بار از نخ دندان استفاده می کنید؟
• آیا از خمیردندان های حاوی فلوراید استفاده می کنید؟
• آیا شیرینی، نوشیدنی های شیرین، یا نوشابه را زیاد می نوشید؟
• آیا به خشکی دهان مبتلا هستید؟
• چه داروهایی استفاده می کنید؟

در حالی که در مطب یا مراکز درمانی منتظر هستید تا دندانپزشک شما را ببیند، می توانید اقداماتی را برای کنترل درد دندان خود انجام دهید. مثلا:

• اگر پزشک تشخیص داده که برای شما مناسب است، یک مسکن بدون نسخه مصرف کنید.
• از یک بی حس کننده بدون نسخه که مخصوص تسکین درد دندان است، استفاده کنید.

منبع:

Cavities/tooth decay