دندان درد می تواند دلایل زیادی داشته باشد. پوسیدگی دندان، مشکلات سینوس ها، عفونت لثه و حتی ورزش زیاد می توانند از دلایل دندان درد باشند. در این مقاله تمام دلایل احتمالی دندان درد، راه های درمان آنها و راه های جلوگیری از عود مجدد درد را بررسی می کنیم.
دندان درد ممکن است خفیف باشد و یا شدید و ضربان دار باشد تیر بکشد. اما به هر حال از هر نوعی که باشد واقعا زندگی را سخت و عذاب آور می کند. دندان درد سبب می شود جویدن، صحبت کردن ، تمرکز یا حتی خواب شبانه دشوار شود.
درد دندان می تواند دلایل مختلفی داشته باشد، اما به هر حال همه آنها ارزش این را دارد که یک بار توسط دندانپزشک ویزیت شوید.
دکتر سیده مریم حاکم زاده جراح و دندانپزشک می گوید: «بی توجهی به دندان سبب میشود مشکلی که آن را ایجاد کرده است بدتر شود. از طرف دیگر درمان دندان درد، قبل از اینکه مشکل جدی به وجود بیاید آسانتر است.» دکتر حاکم زاده می گوید: « مطمئنا نمی خواهید که مشکل ساده ای که با یک پر کردن دندان حل میشود، به مشکل بغرنجی تبدیل شود که نیاز به روت کانال و یا ایمپلنت دارد.»

او علاوه بر این می گوید که اگر درد دندان را درمان نکنید، ممکن است در نهایت مجبور شوید دندان خود را بکشید. آیا واقعا ارزش این را دارد که از ویزیت ساده دندانپزشکی برای پیدا کردن علت درد اجتناب کنید؟

دلایل دندان درد

این ۱۴ علت درد دندان را مطالعه کنید. اگر هر کدام از این دلایل را در خود مشاهده می کنید، با دندانپزشک مشورت کنید و علائم خود را به او بگویید.

در دندان شما یک حفره ایجاد شده است

حفره دندانی در حقیقت سوراخی است که در دندان شما به علت پوسیدگی ایجاد میشود. در حقیقت پوسیدگی باعث می شود قسمت سخت دندان شما که مینا نامیده می شود از بین برود. حفره های ایجاد شده در دندان به دلیل پوسیدگی ممکن است در ابتدا هیچ علایمی نداشته باشند. اما اگر خیلی بزرگ شود و مخصوصا اگر تا نزدیکی اعصاب دندان پیش روی کنند، می توانند سبب درد شوند. دندان درد ناشی از پوسیدگی دندان رایج ترین علت مراجعه بیماران به او است. البته او آرزو می کند که کاش این درد زودتر به سراغ انها می آمد تا قبل از اینکه دندان آنها تا این حد پوسیده شود، به دندانپزشک مراجعه کنند. اکثر بیماران در ابتدا درد کمی را احساس می کنند که آن را نادیده می گیرند و پس از مدتی با درد غیر قابل تحملی روبرو می شود.

مطالعه مطلب درمان درد پوسیدگی وسوراخ شدن دندان توصیه میگردد.

خیلی ورزش کرده اید

ورزش برای ذهن و بدن شما عالی است. اما آیا ممکن است به دندان های شما آسیب بزند؟ در مطالعه ای که در مجله پزشکی و علوم در ورزش اسکاندیناوی انجام شد مشخص شد که افرادی که ورزش های استقامتی انجام می دهند بیشتر از دیگران در معرض فرسایش دندان هستند. این افراد هر چه بیشتر در هفته ورزش کنند، احتمال ایجاد حفره در دندان هایشان بیشتر است. دندانپزشکان معتقدند که این مشکل ممکن است به علت کم ترشح شدن بزاق در طول ورزش باشد.

بیش ار ۹۰ درصد بزاق از آب تشکیل شده است که در دهان شما ترشح میشود. هر وقت دهان شما خشک می شود، احتمال پوسیدگی دندان در شما بیشتر می شود. زیرا با کتری ها در دهان شما باقی می مانند و به سرعت رشد می کنند. این موضوع معمولا در زمان هایی که شما به شدن عرق می کنید و مایعات کافی مصرف نمی کنید و به شدت نفس نفس می زنید (ورزش های استقامتی) تشدید می شود.

پرکردگی قبلی شما خالی شدن است

در صورتی که فشار زیادی روی پرکردگی دندان وارد شود و یا پرکردگی ها بریزند، مجددا در همان مکان حفره ایجاد میشود. پوسیدگی زیر پرکردگی نیز می تواند عامل ریزش آن باشد. برخی از بیماران حتی ممکن است متوجه نشوند که پرکردگی آنها ریخته است تا زمانی که بعد از خوردن غذا درد به سراغ آنها بیاید. تکه هایی از لقمه های غذا ممکن است در داخل حفره ایجاد شده گیر کند و به مرور آن را پر کرده و سبب فشار شود. علاوه بر این ممکن است این ناحیه به تغییرات دما حساس شود.  بنابراین اگر با چنین شرایطی مواجه شدید سریعا به دندانپزشک مراجعه کنید تا دندان شما را درست کند.

دندان شما آبسه کرده است

آن هسته ذرت بود داده ای که بین دندان های شما یر کرده است می تواند به شما آسیب بزند. وقتی که ذرات غذا بین دندان های شما گیر می افتند و شما به جویدن و خوردن غذا ادامه می دهید، این مواد غذایی به داخل لثه فرو می روند. با گذشت زمان این موضوع سبب التهاب و درد میشود و حتی می تواند فضایی در داخل لثه به نم آبسه ایجاد کند که محل جمع شدن باکتری ها و عفونت میشود. این آبسه ممکن است چرک کند و متورم شود. آبسه دندان باید خیلی سریع درمان شود وگرنه ممکن است به بیماری لثه منجر گردد. برای جلوگیری از ایجاد آبسه نخ دندان را هرگز فراموش نکنید.

دندان شما شکسته است

اگر دندان شما ترک خورده باشد و یا شکست باشد، ممکن است احساس درد کنید. معمولا کل دندان نمی شکند، بلکه بخش از آن ترک خورده یا میشکند. این اتفاق معمولا زمانی رخ می دهد که چیز سختی را گاز می زنید. این شکستنی معمولا به این صورت نیست که قسمتی از دندان جدا شود و یا حرکت کند، اما چیزی که شما حس می کنید درد است.

بسته به شدت شکستگی ممکن است مجبور شوید برای دندان خود تاج بگذارید و یا حتی در مواردی که دندان بسیار آسیب دیده از ایمپلنت استفاده کنید.

مطلب مرتیط: ترمیم دندان شکسته و مراحل درمان

دندان عقل شما در حال بیرون آمدن است

اگر دندان عقل شما هنوز بیرون نیامده است، ممکن است با وارد کردن فشار به بقیه دندان ها سبب درد شود. وقتی این دندان های بیرون می آیند بیشتر در معرض التهاب و عفونت لثه هستند، مخصوصا اینکه انقدر عقب هستند که به راحتی به وسیله مسواک و نخ دندان تمیز نمی شود. اگرچه این بیماران درد دارند اما درد انها معمولا به اندازه بیمارانی که به علت پوسیدگی مراجعه کرده اند نیست.

کشیدن دندان عقل برای بسیاری از افراد مفید است. اما ممکن اسن برای برخی دیگر –بسته موقعیت قرار گرفتن دندان- ضرورتی نداشته باشد و یا حتی مضر باشد. اگر درد شما به علت رشد دندان عقلتان است، از ایبوپروفن استفاده کنید و سپس با دندانپزشک خود مشورت کنید.

شب ها دندان قروچه می کنید

بیشتر افرادی که شب ها دندان قروچه میکنند، حتی نمی دانند که این کار را انجام می دهند. این افراد در هنگام خواب ناگهان دندان های خود را به هم فشار می دهند و می سایند. طبق گفته انستیتو ملی بهداشت دندان قروچه با درد عضلات صورت، سفتی فک و سردرد همراه است.

دندان قروچه حتی میتواند به شکستگی دندان منجر شود. اگر چه برخی از بیماران از محافظ شبانه استفاده می کنند، اما این روش همیشه مفید نیست. ممکن است افراد بیدار شوند و حتی متوجه نشوند که دندان آنها شکسته است. در این شرایط بوتاکس می تواند گزینه خوبی باشد. دکتر حاکم زاده می گوید: بوتاکس می تواند عضله ای را که نیروی زیادی روی دندان های شما وارد می کند متوقف کند. اکثر دندانپزشکان برای تزریق بوتاکس آموزش دیده اند و این تزریق باید هر سه تا چهار ماه یکبار انجام شود.

وقتی استرس دارید دندان های خود را به هم فشار می دهید

حتی اگر اهل دندان قروچه شبانه نیستید، ممکن است در طول روز دندان های خود را به هم فشار دهید. دکتر حاکم زاده میگوید این یک واکنش معمول به استرس است و معمولا دندانپزشکان میدانند که چه تکنیک هایی را باید برای رفع استرس به مراجعان خود آموزش دهند. او ادامه میدهد نفس عمیق و بعد از ان مالش دو طرف صورت با انگشتان و سپس یک نفس عمیق دیگر به شما کمک می کند تا استرس را از خود دور کنید و ماهیچه های صورت شما را ریلکس میکند.  او معتقد است که فشار دادن دندان ها روی هم و یا دندان قروچه فقط به یک دندان آسیب نمی رساند، بلکه میتواند به تمام دندان ها و یا حداقل دندان های یک طرف فک آسیب وارد کند.

ممکن است به اختلال مفصل TM مبتلا باشید

TMJ مخفف مفصل گیجگاهی فکی است، که سر و فک شما را به هم متصل می کند و به شما اجازه می دهد خمیازه بکشید، غذا را بجوید و صحبت کنید. اختلال در عملکرد یا اختلال در مفصل، که TMD (یا گاهی اوقات نیز TMJ) نامیده می شود، می تواند منجر به درد فک شود که بسیار شبیه دندان درد است. این درد ممکن است شبیه دندان درد ناشی از دندان قرچه و یا فشار دندان ها روی هم باشد، با این تفاوت که این درد در نزدیکی گوش است.

یکی از علائم واضح اختلالات TMJ یا TMD ، صدای کلیک یا تق تق فک است که در زمانی که بیمار دهان خود را باز می کند شنیده می شود. این درد ممکن است به خودی خود برطرف شود، یا ممکن است دندانپزشک شما به شما توصیه کند که در محل درد از کیسه یخ استفاده کنید. برخلاف آنچه در مورد سایر مفاصل دردناک انجام می دهید، نمی توانید فک را بی حرکت کنید. اما اگر TMD دارید استفاده بیش از حد از فک مثل آدامس جویدن را به حداقل برسانید. برخی از بیماران ممکن است نیاز به جراحی داشته باشند، هرچند که نادر است.

لثه های شما تحلیل رفته اند

برخی از افرادی که دندان هایشان حساس است، دچار فرسودگی و یا تحلیل لثه شده اند که همین امر باعث از بین رفتن مینای دندان در محل اتصال به لثه شده است و سبب شده که دندان ها حساس شوند و درد بگیرند. تحلیل لثه مثل این است که دندان هیچ پوششی نداشته باشد، بنابراین در معرض همه عناصر خارجی قرار می گیرد. در این شرایط هر بار که دندان به غذاهای گرم یا سرد یا ظروف نقره برخورد می کند، بلافاصله و بدون تاخیر درد می گیرد.

اکثر دندانپزشکان مسواک زدن با خمیر دندان های مخصوص دندانهای حساس مانند سنسوداین را توصیه می کنند، اما لازم است از این خمیر دندان ها به طور انحصاری استفاده کنید. خمیردندان می تواند به تقویت مینای دندان کمک کند، اما اگر استفاده از آن را متوقف کنید، وضعیت دندان ها به حالت اولیه برمی گردد. بنابراین هنگام مسافرت نیز باید خمیر دندان خود را با خود ببرید. حساسیت دندان اگرچه مطمئناً ناخوشایند است اما با دندان درد متفاوت است. حساسیت دندان معمولاً به وسیله چیزی مانند دما تحریک می شود و خود به خود ایجاد نمی شود. درحالیکه درد بدون تحریک خارجی ایجاد میشود.

لثه های شما عفونت کرده اند

اگرچه عفونت لثه باعث درد خود دندان نمی شود  اما بدن ما نمی تواند فرق بین درد دندان و لثه را به درستی تشخیص دهد. در نوع خفیف بیماری لثه، به نام التهاب لثه، لثه ها قرمز و متورم می شوند برخی از ناراحتی ها را ایجاد می کنند. معمولاً مسواک زدن و نخ دندان کشیدن منظم می تواند این نوع درد متوقف کند و مانع از پیشرفت آن شود.

در صورت عدم درمان، التهاب لثه می تواند به پریودنتیت که نوع جدی تری از بیماری لثه است تبدیل شود. در پریودنتیت فضاهایی در لثه ایجاد میشوند که ممکن است عفونت کنند و عارضه ای شبیه آبسه دندان را به وجود بیاورند.اگر لثه های شما تورم دارد، برای کوتاه مدت داروی ضدالتهاب بخورید. او می گوید: “هر کاری که به طور معمول برای رفع سردرد انجام می دهید همان خط دفاعی اول شماست.” با این وجود دندانپزشک تشخیص می دهد که آیا شما برای عفونت لثه خود نیازمند انتی بیوتیک و یا سایر درمان ها هستید یا نه.

به دندان شما ضربه خورده است

اگر در یک بازی جمعی مثل فوتبال، بسکتبال و والیبال به دندان شما توسط توپ و یا هر چیز دیگری ضربه وارد شده است، باید انتظار کمی درد دندان را داشته باشید.اما گاهی اوقات دندان درد ناشی از ضربه یا آسیب دیدگی است که آنقدر خفیف بوده که اصلا راجع به آن فکر هم نمی کنید. ممکن است سر شما به جایی خورده باشد و در اثر ضربه دندان های شما به هم برخورد کرده باشد. ممکن است هیچ سر درد و یا کبودی خاصی نداشته باشید اما همین ضربه می تواند سبب درد دندان شود.

داخل فضای کوچک هر دندان، شریان ها، وریدها و اعصاب وجود دارد و آسیب دیدن دندان ها می تواند منجر به تورم آنها شود. تورم داخل محفظه سفت و سخت دندان، جایی ندارد. بنابراین فشاری که به اطراف وارد می کند سبب ارسال پیام هایی می شود که مغز شما از آن به عنوان دندان درد تعبیر می کند.

برخی از اوقات ممکن است دچار دندان درد در اثر سایش یا پارگی رباط هایی باشد که هنگام جویدن فک شما را حرکت می دهند. خوشبختانه، بیشتر این نوع صدمات خفیف بعد از چند روز برطرف می شود، به شرطی که زیاد از فک خود برای جویدن غذا و ی بریدن لقمه استفاده نکنید. اما به هر حال بهتر است به دندانپزشک مراجعه کنید تا او علائم شما تحت نظر بگیرد.

به متخصص ارتودنسی مراجعه کرده اید

هر کسی که کار ارتودنسی انجام داده باشد، مطمئنا کمی درد خواهد داشت. این موضوع کاملا طبیعی است که جابجا کردن دندان ها درد دارد. چون در حقیقت کار ارتودنسی شبیه یک ضربه و یا ترومای کنترل شده است. سیم هایی که در ارتودنسی به دندان های شما بسته می شوند به رباط های فک فشار وارد می کنند و سبب تغییر شکل فک و جابجایی دندان ها می شوند.

استفاده از داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی مثل ایبوپروفن و یا ژلوفن در 24 تا 28 ساعت اول پس از ارتودنسی به شما کمک می کند تا درد کمتری را احساس کنید. اما به هر حال اگر درد زیادی دارید، موضوع را با متخصص ارتودنسی مطرح کنید.

مشکلات مربوط به سینوس شما عود کرده است

اگر در زمان بهبودی از سرماخوردگی و یا فصل آلرژی دچار دندان درد شدید، ممکن است درد ناشی از سینوس های شما باشد.  سینوس دقیقا بالای دندان های شما قرار دارد. اگر سینوس ها پر باشند سبب درد دندان های بالا در پشت چشم می شوند.

یکی از علائم دیگری که نشان می دهد که درد مربوط به سینوس است این است که درد به یک دنداد محدود نمیشود. و چندین دندان درد میگیرند. راه درمان این نوع دندان درد برطرف کردن عفونت سینوس است. برای این کار به پزشک متخصص مراجعه کنید.

علت دندان درد در شب

برخی از افراد شبها، مخصوصا زمانی که دچار استرس هستند به دندان های خود فشار وارد میکنند. اگر با درد فک یا دندان درد از خواب بیدار میشوید به احتمال زیاد شبها دندان های خود را بر روی هم فشار میدهید.

با این شرایط اگر قبلا به دلیل عفونت دندان، پوسیدگی دندان یا گیر کردن غذا بین دندان ها، دندان درد دارید ساییده شدن دندان ها بر روی یکدیگر این درد را شدیدتر میکند.