حساسیت دندان یکی از مشکلات شایع دندان است که به دلایل مختلفی بروز پیدا می­کند. استفاده از نوشیدنی های خیلی داغ و یا سرد و روش نادرست مسواک زدن دو عامل مهم در بروز این حساسیت هستند. برای درمان دندان های حساس می توان از درمان­های خانگی مانند بهبود سبک زندگی و همچنین تجویزات دارویی استفاده نمود.

اما در موارد متعددی اینگونه درمانهای خانگی و دارویی تاثیر و ماندگاری مناسبی ندارند.امروزه درمان حساسیت دندان با لیزر در کلینیک دندانپزشکی مبتنی بر لیزر بهترین گزینه در رفع حساسیت دندانی میباشد.

در ادامه به بررسی علل و علائم دندان های حساس و بررسی راه های درمان خواهیم پرداخت.

چرا دندان­های من اینقدر حساس هستند؟

آیا تا بحال بعد از گاز زدن بستنی یا خوردن یک قاشق سوپ داغ احساس درد یا ناراحتی کرده ­اید؟ اگر چنین تجربه ­ای را داشته ­اید، شما تنها نیستید. در حالی که دندان درد ناشی از غذاهای گرم یا سرد می­تواند نشانه کرم ­خوردگی دندان باشد، این مشکل در افرادی که حساسیت دندان دارند نیز شایع است.

دندان های حساس که با نام حساسیت عاج دندان” dentin hypersensitivity” شناخته می­شود عیناً همان چیزی است که به نظر می­رسد: درد یا ناراحتی در دندان­ها به عنوان یک واکنش به برخی از محرک­های معین، همانند دمای گرم یا سرد.

این درد ممکن است یک مشکل گذرا و یا یک معضل مزمن باشد و بر روی یک دندان، چندین دندان یا تمامی دندان­های یک فرد تأثیر بگذارد. این مشکل می­تواند دلایل گوناگونی داشته باشد، اما در برخی موارد، حساسیت دندان با تغییر در برنامه بهداشت دهان و دندان فردی به آسانی درمان می­گردد.

نشانه ­های حساسیت دندان

افرادی که دندان های حساس دارند ممکن است درد یا ناراحتی را به عنوان پاسخ و واکنشی به محرک­های خاص تجربه نمایند. ممکن است شما این درد را در ریشه دندان­های خراب احساس کنید. شایع­ترین محرک­ها شامل موارد ذیل است:

• غذاها و نوشیدنی­های داغ
• غذاها و نوشیدنی­های سرد
• هوای سرد
• غذاها و نوشیدنی­های شیرین
• غذاها و نوشیدنی­های اسیدی
• آب سرد، خصوصاً به هنگام شست و شو و نظافت روزانه دندان­ها
• مسواک زدن یا نخ دندان کشیدن
• استفاده از دهان­شویه­ های حاوی الکل

علائم حساسیت دندان شما ممکن است به مرور زمان، بدون هیچ دلیل واضحی بروز پیدا کند یا از بین برود. این علائم ممکن است در محدود خفیف تا شدید متغیر باشد.

چه عواملی باعث حساس شدن دندان هامی­شوند؟

بعضی افراد به صورت طبیعی دندان­های حساس­تری نسبت به سایرین دارند چرا که مینا­ی دندان آنها ضعیف­تر است. مینا لایه بیرونی دندان است که از آن محافظت می­کند. در بسیاری موارد، مینای دندان به دلایل زیر فرسوده می­شود:

• سخت مسواک زدن
• استفاده از مسواک سفت و سخت
• ساییدن دندان­ها در خواب (بروکسیم شبانه)
• خوردن و نوشیدن غذاها و نوشیدنی­های اسیدی به صورت مرتب

بعضی اوقات، شرایط دیگر می­تواند منجر به حساسیت دندان شود. به عنوان مثال ریفلاکس اسید معده به مری (GERD) می­تواند موجب شود اسید از معده و مری بیرون بیاید و این امر ممکن است به مرور زمان دندان­ها را فرسوده و خراب کند. شرایطی مانند گاستروپارزیس (التهاب معده­ای-روده­ای) و بولیمیا (پرخوری عصبی) که باعث استفراغ مکرر می­شود­ نیز باعث اسیدی شدن مینای دندان می­گردد.

آسیب به لثه می­تواند بخش­هایی از دندان را در معرض دید و بدون حفاظت رها کند و همینطور باعث ایجاد حساسیت دندان یا دندان های حساس شود.

پوسیدگی دندان، دندان­های شکسته، دندان­های خرد شده و دندان­های پرشده­ و آسیب دیده و تاج دندان می­تواند عاج دندان را در معرض نمایش قرار دهد و موجب ایجاد حساسیت شود. در این حالت، احتمالاً به جای اکثر دندان­ها، فقط در یک دندان یا ناحیه خاص در دهان احساس حساسیت خواهید داشت. این احتمال نیز وجود دارد که دندان­های شما به دنبال درمان­های دندان­پزشکی موقتاً حساس شده باشند. در این صورت، حساسیت به یک دندان یا دندان­های اطرافِ همان دندانی که مورد درمان قرار رفته محدود می­شود. این حساسیت باید بعد از چند روز فروکش کند.

حساسیت دندان چگونه تشخیص داده می شوند؟

اگر برای نخستین بار دندان های حساس را تجربه می­کنید ، به دندانپزشک خود مراجعه نمایید. دندان­پزشکان می­توانند سلامت دندان­های شما را ملاحظه کنند و مشکلات پنهانی مانند حفره­ ها، جدا شدن ماده پرکننده دندان یا عقب­ رفتگی لثه را که می­توانند باعث ایجاد حساسیت شوند، بررسی کنند.

دندانپزشک شما قادر است این کار را در زمان تمیز کردن معمول دندانپزشکی انجام دهد. دندانپزشکان دندان­های شما را تمیز می­کنند و یک معاینه عینی(چشمی) انجام می­دهند. آنها ممکن است با کمک ابزارهای دندانپزشکی دندان­های شما را لمس و بررسی کنند تا حساسیت را بررسی کنند، همچنین ممکن است عکس رادیوگرافی دندان را تجویز کنند تا عللی مانند وجود حفره یا سوراخ در دندان رد شود.

دندان های حساس چگونه درمان می شود؟

اگر حساسیت دندان شما خفیف است، می­توانید درمان­های بدون نسخه را امتحان کنید.

خمیردندانی را انتخاب کنید که دارای برچسب مخصوص دندان­های حساس است. این خمیردندان­ها فاقد هرگونه ترکیبات تحریک­ کننده­ هستند و ممکن است حاوی مواد بی­حس کننده­ ای باشند که به شما کمک می­کند تا از رسیدن درد و ناراحتی به عصب دندان جلوگیری کنید.

زمان خرید دهان­شویه، یک دهان­شویه بدون الکل را انتخاب کنید، زیرا دهان­شویه­ های فاقد الکل برای حساسیت دندان یا دندان های حساس کمتر تحریک­ کننده خواهد بود.

به علاوه استفاده از مسواک­های نرم­تر و مسواک زدن ملایم ­تر می­تواند به بهبود حساسیت کمک کند. مسواک­های نرم دارای برچسب نرم (soft) هستند. رفع حساسیت دندان­ها به طور معمول به چندین برنامه کاربردی نیاز دارد. باید در ظرف یک هفته بهبودهایی را مشاهده کنید.

اگر درمان خانگی برای دندان های حساس جواب نمی­دهد، می توانید در مورد تجویز دارو و دهان­شویه با دندانپزشک خود صحبت کنید. ممکن است دندان­پزشک، ژل فلوراید و یا نسخه­های از مواد و ترکیبات بی­حسی را در مطب تجویز کند. این موارد می­توانند به تقویت مینا و محافظت از دندان­های شما کمک کنند.

درمان وضعیت­های پزشکی که عامل حساسیت دندان است

اگر شرایط اساسی مانند بیماری­های خاص باعث حساسیت دندان شما می­شود، قطعاً تمایل دارید قبل از اینکه باعث خراب شدن مینا شود و به دندان آسیب برساند، آن را درمان کنید.

رفلاکس معده را می­توان با داروهای كاهش ­دهنده اسید معالجه كرد و بولیمی باید تحت نظر روانپزشك تحت درمان قرار گیرد.

با استفاده از مسواک زدن ملایم ­تر و حفظ بهداشت دهان و دندان می­توان لثه ها را درمان کرد. در موارد حساسیت شدید و ناراحتی ناشی از عقب ­رفتگی شدید لثه، ممکن است دندانپزشک شما استفاده از پیوند لثه را توصیه کند. این روش شامل گرفتن بافت از کام و قرار دادن آن بر روی ریشه برای محافظت از دندان است.

می­توانید با خودتان تمرین کنید تا از به هم فشردن و ساییدن دندان­ها دست بکشید یعنی با توجه و مراقبت در طول روز این کار را انجام ندهید. کاهش استرس و کافئین پیش از خواب نیز می­تواند به شما در جلوگیری از ساییده شدن دندان در شب کمک کند. اگر این کار فایده­ای نداشت، می توانید در طول استراحت شبانه از یک محافظ دهان استفاده کنید تا آسیبی به دندان شما وارد نشود.

درمان دندان های حساس با لیزر دندانپزشکی

یکی از کاربردهای مناسب لیزر دندانپزشکی از بین بردن دردها و حساسیت های دندانی می باشد. که در سرما و گرما و با خوردن آب سرد و گرم این حساسیت و ایجاد درد در دندان شما شده وباعث نارحتی و سر درگمی شما می شود. این موضوع را با لیزر بدون اینکه حتی نیازی به عصب کشی داشته باشید بر طرف می شود.

دیدگاه کلی پیرامون حساسیت دندان چیست؟

اگر دندان های حساس شما،  خوردن را برایتان سخت می­کند، در مورد پیدا کردن راه حل با دندانپزشک خود مشورت کنید. خمیردندان­ها و دهانشویه ­های بسیاری برای حساسیت دندان یا دندان های حساس طراحی شده است و در بازار موجود است.

اگر این محصولات در درمان حساسیت دندان مؤثر نیستند، در مورد تجویز خمیردندان و دهانشویه با دندانپزشک خود صحبت کنید. در صورت بروز علائم حفره و سوراخ در دندان یا آسیب احتمالی ریشه نیز باید با دندانپزشک خود ملاقات کنید تا بتوانید به سرعت درمان شوید و از عوارض احتمالی پیشگیری کنید. این علائم ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• درد خود به خود دندان که بدون هیچ علت واضحی رخ می­دهد
• متمرکز شدن حساسیت دندان بر روی یک دندان خاص
•  بروز دردهای حاد به جای دردهای خفیف
• لکه دار شدن و تغییر رنگ سطح دندان­ها
• درد هنگام گاز گرفتن یا جویدن

اگر شما هم دندان های حساس دارید و در پی رفع این مشکل هستید. بهترین پیشنهاد استفاده از درمان نوین لیزر برای رهایی از این مشکل میباشد. 

منبع:

https://www.healthline.com/health/sensitive-teeth#1