فواید و معایب پر کردن دندان چیست؟ معنی پر کردن غیر مستقیم دندان چیست؟ آیا آمالگام نقره برای دندان محافظت کننده خواهند بود؟ آیا امکان دارد که شما به مواد پرکننده مانند آمالگام حساسیت داشته باشید؟ در این مقاله این موارد را بررسی خواهیم کرد و اطلاعاتی در این زمینه را عنوان می کنیم.

پرکردن دندان چیست؟

پرکردن دندان یا به انگلیسی Filling teeth گاهی تنها یا با مخلوطی از فلزات، پلاستیک، شیشه یا مواد دیگر صورت میگیرد. در نظر داشته باشید برای ترمیم دندان خراب معمولا از روش پر کردن استفاده می شود. یکی از محبوب ترین و مفید ترین کاربردهای این روش، پر کردن ناحیه ای از دندان است که دندانپزشک شما آن را پوسیده معرفی خواهد کرد و شما از آن ناحیه درد را احساس می کنید. همچنین برای ترمیم دندان های ترک خورده یا شکسته و دندان هایی که در اثر استفاده نادرست ساییده شده اند (مانند جویدن ناخن یا دندان قروچه) از روش پر نمودن دندان استفاده می گردد.

برای پر کردن دندان از چه موادی استفاده می نماییم؟

مواد پرکننده دندان عبارتند از:

• طلا

•مواد چینی

• آمالگام نقره (شامل جیوه مخلوط شده با نقره، قلع، روی و مس)

• مواد همرنگ دندان، پلاستیک و شیشه یا پرکننده رزین کامپوزیت

بررسی محل و میزان پوسیدگی، برآورد هزینه مواد استفاده شده، دارا بودن پوشش های بیمه ای و انجام توصیه های دندانپزشک مربوطه و تعیین صحیح نوع مشکل، کمک می کند که به بهترین شکل ممکن مشکل شما برطرف شود.

آیا مواد پرکننده مختلف مزایا و معایبی دارند؟

بله، از این نکات می توانیم به موارد زیر اشاره نماییم:

مزایا:

1. طلا: حداقل 10 تا 15 سال ماندگاری دارد، برخی می گویند ظاهر زیبایی نیز دارد.
2. نقره (آمالگام): حداقل 10 تا 15 سال ماندگاری دارد، ارزانتر از پرکننده های کامپوزیتی نیز میباشد.
3. کامپوزیت همرنگ دندان: با رنگ دندان ها یکی هستند، به عنوان لایه ای اضافی روی دندان را می گیرد و معمولاً برای ترمیم هایی غیر از پر نمودن قسمت های خالی استفاده می شود.
4. سرامیک، پرسلن: بیش از 15 سال ماندگاری دارد، نسبت به مواد رزین کامپوزیت دندان ها در این پوشش رنگ نمیگیرند.
5. گلاس آینومر (اکریلیک و مواد شیشه ای): بیشتر برای پر کردن دندان زیر خط لثه استفاده می شود، فلوراید آزاد می کند که باعث محافظت در برابر پوسیدگی دندان نیز می گردد.

معایب:

1. طلا: گرانتر از مواد دیگر است و به چک شدن مداوم توسط پزشک نیاز دارد.
2. نقره: در زمان استفاده این ماده ممکن است دندان شما را بیشتر بتراشند تا فضای کافی برای نگه داشتن مواد پر کننده ایجاد شود، ممکن است رنگ خاکستری در ساختار دندان اطراف ایجاد گردد و حتی ممکن است خطر بیشتری برای ترک برداشتن و شکستگی دندان به دلیل انبساط و انقباض داشته باشد و ممکن است ایجاد کننده آلرژی نیز برای فرد باشد.
3. مواد همرنگ دندان: حداقل پنج سال ماندگاری دارد (کمتر از باقی مواد)، ممکن است بسته به محل دندان فرسوده شده، دو برابر هزینه مواد را نسبت به مواد دیگر در بر داشته باشد، زمان بیشتری را باید برای قرار دهی این مواد اختصاص دهید و دفعات مراجعه بسیار بیشتر از دیگر روش ها خواهد بود.
4.  سرامیک: به اندازه طلا برای شما هزینه بر خواهد بود.
5. گلاس آینومر: ضعیف تر از رزین کامپوزیت است، احتمال خوردگی بیشتر و قابلیت شکستن دارد، 5 سال یا کمتر دوام می آورد و هزینه آن با پرکننده های کامپوزیت نیز یکی است.

مطلب مرتبط: طول عمر دندان پرشده چقدر است؟ | زمان تعویض پرکردگی

پر کردن دندان غیر مستقیم چیست؟

پرکردن های غیرمستقیم مشابه پرکننده های کامپوزیت یا همرنگ دندان هستند با این تفاوت که در مراکز دندانپزشکی پر کننده های غیر مستقیم ساخته می شوند و قبل از قرار دادن نیاز به دو دوره ویزیت دارند. پر کردن غیر مستقیم زمانی در نظر گرفته می‌شود که ساختار دندان فضای کافی برای پر کردن را دارا نیستند، اما از طرفی دندان شما آنقدر آسیب ندیده است که نیاز به روکش داشته باشد. در نظر داشته باشید در اولین بازدید، پوسیدگی یا پرکردگی قدیمی برداشته می شود.

قالبی برای ثبت شکل دندان در حال ترمیم و دندان های اطراف آن گرفته می شود. قالب به آزمایشگاه دندانپزشکی ارسال می شود که برای پر کردن غیر مستقیم آماده گردد. یک پر کردن موقت برای محافظت از دندان شما ترتیب داده می شود. در ویزیت دوم، قسمت های پر شده به صورت موقت برداشته می شود و دندانپزشک کیفیت ترمیم غیرمستقیم را چک می کند. اگر کیفیت قابل قبول باشد، برای همیشه مواد پر کننده را در جای خود محکم می کند.

دو نوع پر کردن دندان به روش غیر مستقیم

1. اینله ها: شبیه پرکردن دندان هستند اما کل کار در داخل برجستگی ها روی سطح دندان انجام می شود.
2. انله ها: یک یا چند دندان را به این روش می توان پوشاند. آنله ها را گاهی اوقات تاج های جزئی نیز می نامند.

اینله ها و اینله ها دوام بیشتری دارند و تا 30 سال ماندگار هستند. آنها می توانند از رزین کامپوزیت همرنگ دندان، چینی یا طلا ساخته شوند. اینله و آنله ساختار اصلی دندان را تضعیف می کند، اما این کار را به میزان کمتری نسبت به پر کردن انجام خواهند داد. نوع دیگر اینله و آنله نوع مستقیم آن است. همان مراحل غیرمستقیم را تکرار می کند، با این تفاوت که نمونه مستقیم را برعکس نمونه های دیگر در مطب دندانپزشکی می سازند و می توان آن را در یک ویزیت قرار داد. بسته به زیبایی که انتظار دارید و کیفیت این محصولات می توانیم میزان ماندگاری این نمونه ها را متغیر عنوان کنیم.

پر کردن دندان موقت چیست و چرا به آن نیازمندیم؟

در موارد زیر به پر کردن دندان موقت نیازمندید:

1. اگر قرار است تعداد دفعات زیادی برای ویزیت به پزشک مراجعه کنید.
2. برای دنبال کردن کانال های ریشه دندان
3. در صورت تحریک پالپ، به عصب دندان اجازه دهید که آرام گیرد.
4. در صورت نیاز به درمان سریع و از بین بردن اورژانسی احساس درد

پر کردن موقت فقط به این دلایل صورت می گیرد و قرار نیست مدت طولانی باقی بماند. بعد از یک ماه می شکند، می افتند و از بین می روند، در ویزیت بعدی می توانید آنها را ثابت نمایید و اگر آنها را ثابت نکنید ممکن است دچار عفونت شوید.

پر کردن دندان چه مراحلی دارد؟

ابتدا دندانپزشک شما نواحی اطراف دندان را با بی حسی موضعی بی حس خواهد کرد. در مرحله بعد، از یک مته، ابزار سایشی هوا یا یک لیزر برای حذف ناحیه پوسیده دندان استفاده میکند. انتخاب ابزار به راحتی، آموزش و هزینه ای که پزشک برای تهیه ابزار اختصاص خواهد داد، بستگی دارد. سپس، دندانپزشک شما منطقه و نواحی مد نظر را بررسی خواهد کرد و هنگامی که پوسیدگی کاملا از بین رفت، دندانپزشک شما با تمیز کردن حفره از باکتری ها، فضا را برای پر کردن دندان و قرار دادن مواد پر کننده آماده می کند.

اگر پوسیدگی نزدیک ریشه باشد، دندانپزشک شما ممکن است ابتدا یک لاینر ساخته شده از گلاس آینومر، رزین کامپوزیت یا مواد دیگر را برای محافظت از عصب در آن ناحیه قرار دهد. پس از پر کردن، دندانپزشک شما دندان را پولیش میکند. برای پر نمودن توسط مواد همرنگ مراحل فوق نیز به مراحل بالا اضافه می شود: پس از اینکه دندانپزشک شما پوسیدگی را از بین برد و آن ناحیه را تمیز کرد، مواد همرنگ دندان به صورت لایه لایه روی دندان قرار می گیرد. در مرحله بعد، یک نور مخصوص که هر لایه را سفت می کند مورد استفاده قرار میگیرد. هنگامی که فرآیند چند لایه تمام شد، دندانپزشک شما مواد کامپوزیت نهایی را قرار میدهد و مواد اضافی را نیز صیقل خواهد داد.

آیا پر کردن دندان با آمالگام نقره ایمن است؟

انجمن های دندانپزشکی آمریکا (ADA)، FDA و بسیاری از مراکز بهداشت عمومی در این کشور عنوان می کنند که پر کردن دندان با آمالگام نقره بی خطر است. با این حال، FDA بیان می کنند که افراد زیر ممکن است در معرض خطر بیشتری برای اثرات مضر جیوه بر سلامت باشند و باید در صورت امکان از این ماده برای پر کردن دندان آنها در صورت خرابی استفاده نشود:

1. زنان باردار و جنین های در حال رشد آنها در هر دهه بارداری که باشند
2. زنانی که قصد باردار شدن را دارند
3. زنان شیرده و نوزادانی که شیر مادر را مصرف میکنند
4. کودکان، به ویژه آنهایی که زیر شش سال هستند
5. افراد مبتلا به بیماری های عصب و عضله مانند آلزایمر، مولتیپل اسکلروزیس یا بیماری پارکینسون
6. افراد مبتلا به اختلال در عملکرد صحیح کلیه
7. افرادی که دارای آلرژی به این ماده یعنی آمالگام هستند

مطالعه مطلب شکستن دندان در بارداری توصیه میگردد.

مراقبت بعد از پر کردن دندان

برای حفظ دندان خود بعد از پر نمودن آن، باید از روش های بهداشت دهان و دندان استفاده کنید:

• مراجعه منظم به دندانپزشک خود (دو بار در سال) بدون وقفه

• مسواک زدن با خمیر دندان حاوی فلوراید به صورت مرتب

• کشیدن نخ دندان حداقل یک بار در طول روز

بعد از پر نمودن دندان، در این مواقع با پزشک خود تماس بگیرید و مشکلاتتان را عنوان کنید:

• اگر دندانتان حساس است.

• دندانتان دارای لبه تیز و برنده است.

• اگر قطعه ای از مواد پر کننده افتاده باشد و در همان منطقه احساس درد دارید.

اگر دندان شما شکسته باشد در نتیجه نشتی خواهد داشت و مواد از لابه لای شکستگی به داخل دندان و دندان های مجاور نفوذ خواهد کرد و می تواند عامل پوسیدگی آن باشد.

علت حساسیت پس از پر کردن دندان چیست؟

حساسیت دندان پس از پر نمودن آن در افراد بسیار شایع است. دندان شما ممکن است به فشار، هوا، غذاهای شیرین یا دمای محیط حساس گردد. معمولاً این حساسیت بعد از مدتی از بین می رود، تا آن زمان بهتر است از مسکن استفاده نکنید. اگر حساسیت در عرض دو تا چهار هفته از بین نرفت با دندانپزشک خود تماس بگیرید، او ممکن است استفاده از یک خمیر دندان ضد حساسیت را توصیه کند و یا گاهی نیز ممکن است از یک ماده ضد حساسیت دیگر برای پر کردن دندان شما استفاده کند.

چرا اطراف پرکردگی دندان خود احساس درد داریم؟

دلایل مختلفی وجود دارد که ممکن است بعد از پر کردن دندان، درد داشته باشید. از عوامل مختلف نمونه های زیر را بیان می توان نمود:

1. درد در هنگام گاز گرفتن: پرکردگی شما با گاز گرفتن دچار درد خواهد شد، با دندانپزشک خود در این شرایط تماس بگیرید و برای رفع مشکل به او مراجعه نمایید.
2. درد در هنگام لمس دندان ها: درد شما احتمالاً از اتصال دو سطح فلزی مختلف به یکدیگر ایجاد می شود (به عنوان مثال، آمالگام نقره در دندانی که به تازگی پر شده و تاج طلایی روی دندان دیگری که با آن تماس دارد باعث ایجاد این درد می شود). این درد باید در حالت عادی در مدت زمان کوتاهی خود به خود از بین برود.
3. دندان درد: اگر پوسیدگی یا خرابی دندان بسیار عمیق باشد، این درد ممکن است ایجاد گردد. این پاسخ یعنی دندان درد ممکن است به این معنی باشد که این بافت دیگر سالم نیست و نیاز به یک بررسی کامل توسط پزشک دارد.
4. درد ارجاعی: درد ارجاعی به درد یا احساس درد در دندان های دیگر غیر از دندان پر شده گفته می شود. احتمالاً هیچ مشکلی در دندان های شما وجود ندارد. دندان پر شده به سادگی از طریق سیگنال های درد می تواند درد را به دندان های دیگر نیز منتقل نماید. این درد باید طی یک تا دو هفته خود به خود و آهسته آهسته کاهش یابد.

چرا یا چه زمان هایی باید مواد پر کننده دندان را مورد استفاده قرار دهیم؟

سه دلیل اصلی وجود دارد که چرا پرکننده های دندان باید مورد استفاده قرار بگیرند.

1.  ساییده شدن و پارگی طبیعی: فشاری که ناشی از جویدن مداوم است، ساییدن یا فشردن آن می تواند باعث فرو رفتگی، تراش خوردن یا ترک خوردن مواد پر کننده دندان شود. اگرچه ممکن است نتوانید تشخیص دهید که دندان پر کرده شما فرسوده شده است یا نه، دندانپزشک شما می تواند در طی یک معاینه منظم و پیوسته این مشکلات را بیابد و برای رفع آنها تلاش کند.
2. قسمت های پر کرده کنده می شوند و باعث پوسیدگی می شوند: اگر مهر و موم بین مینا های دندان و پرکردگی شکسته شود، ذرات غذا و باکتری های پوسیدگی می توانند در زیر پرکردگی رشد کنند. سپس شما در معرض خطر ایجاد پوسیدگی بیش از پیش خواهید بود. پوسیدگی که بدون درمان رها گردد نیز می تواند باعث عفونت قسمت هایی مانند پالت دندان شود و ممکن است باعث آبسه نیز در این ناحیه گردد.
3. پرکردن دندان و یا پوسیدگی در ناحیه ای زیاد است: اگر پرکردگی بزرگ باشد یا پوسیدگی مکرر و گسترده باشد، ممکن است دیگر دندان ها نتوانند از پوسیدگی خود جلوگیری نمایند، به همین دلیل یکی پس از دیگری پوسیده خواهد شد. در این موارد، دندانپزشک شما ممکن است نیاز به تعویض مواد پر کننده دندان و یا نیاز به روکش گذاری داشته باشد.

چه چیزی باعث می شود که مواد پر کننده جدید از بین بروند و پوسیدگی ایجاد شود؟

قسمت های پر شده جدید احتمالاً نتیجه آماده‌سازی نامناسب حفره، بررسی آلودگی آماده‌سازی قبل از قرار دادن ترمیم یا شکستگی ترمیم در اثر ضربه‌های گازگرفتگی یا جویدن غذا است. ترمیم های قدیمی غالبا به دلیل پوسیدگی یا شکستگی دندان باقی مانده قبلی از بین می روند.

آیا امکان دارد کسی به مواد پر کننده دندان حساس باشد؟

ممکن است، طبق گفته ADA کمتر از 100 نفر در این زمینه دیده شده باشند. به همین منظور می توانیم این موارد را نادر بشماریم و تعداد افراد کمی را در این زمینه عنوان کنیم. نشانه های آلرژی آمالگام شبیه به نشانه هایی است که در یک حساسیت پوستی ساده می توان آن را دید و شامل بثورات پوستی و یا حتی خارش نیز می گردد. اگر به این ماده حساسیت دارید، در این حالت ماده دیگری را پزشک برای پر کردن دندان جایگزین می کند.

آیا بیمه دندانپزشکی هزینه کامپوزیت را پوشش می دهد؟

بیشتر شرکت های بیمه ای هزینه پر کننده هایی مانند نقره یا آمالگام را می پردازند. اگر سوال یا نگرانی در مورد هزینه این موارد دارید، همیشه بهتر است قبل از انجام مراحل برای پر کردن با ارائه دهنده خدمات بیمه خود تماس بگیرید و بعد از بررسی هزینه ها اقدام به پر نمودن دندان های خود نمایید.