پلاک دندان و جرم دندان یکی از همان لغات معمولی است که به احتمال زیاد هر دفعه که برای چکاپ دندان به دندانپزشک مراجعه میکنید، آن را میشنوید. اگر برای مدت طولانی بهداشت دهان و دندان را رعایت نکرده باشید، دندانپزشک میگوید که روی دندان های شما پلاک ایجاد شده است؛ او به شما در مورد شستشوی اصولی دندان ها با مسواک و نخ دندان توضیحاتی خواهد داد.
با اینکه اغلب افرادی که برای مدت طولانی بهداشت دهان و دندان را رعایت نکرده اند، با حساس شدن دندان هایشان پلاک را شناسایی میکنند اما به احتمال زیاد شما نمیدانید که پلاک دندان دقیقا چیست و چگونه میتوان آن را کاملا از بین برد. در حقیقت پلاک یکی از بدترین دشمن های دندان است که باعث ایجاد چندین بیماری دهان و دندان میشود؛ اگر بهداشت دهان و دندان به درستی رعایت نشود، سلامت جسمی شما تحت تاثیر قرار میگیرد.
احتمالا شما با احساس پلاک دندانی کاملا آشنا هستید. اگر قبل از مسواک زدن یا بعد از خوردن یک وعده ی غذایی زبان خود را روی دندان های خود قرار دهید و یک بافت عجیب روی سطح دندان خود احساس کنید، باید بدانید که این بافت همان پلاک دندانی است.
پلاک – که به پلاک دندانی، پلاک میکروبی و یا پلاک بیوفیلم هم معروف است – یک بافت چسبنده روی سطح دندان میباشد. این بیوفیلم نرم که گاهی بی رنگ و گاهی زرد است از ترکیب بزاق دهان، غذا، مایعات موجود در دهان و همچنین رسوبات میکروبی ایجاد میشود. هر کدام از این رسوب ها، از میلیون ها باکتری ایجاد میشوند و از قندهای ساده ی باقی مانده از وعده های غذایی تغذیه میکنند. به طور کلی، این پلاک ها بین 4 تا 12 ساعت پس از مسواک زدن روی دندان تجمع میکنند و معمولا هم بین دندان ها و در امتداد خط لثه ایجاد میشوند.
پلاک های دندانی دائما در حال ساخته شدن هستند، زیرا بزاق، غذا و مایعات موجود در دهان یک محیط مناسب برای رشد باکتری ایجاد میکنند. میزان ساخت پلاک به دو عامل اصلی بستگی دارد: رژیم غذایی و بهداشت.
برخی غذاها باعث ایجاد پلاک میشوند. اغلب این غذاها حاوی کربوهیدرات و قند ساده هستند. زمانی که بزاق دهان کربوهیدرات را میشکند، باکتری های موجود در پلاک از قندهای ساده ی تولید شده در این فرایند استفاده میکنند. برخی از غذاهای پر کربوهیدرات شامل شیرینی و نوشابه هستند، اگرچه میوه ها، شیر و نان نیز حاوی قندهایی هستند که میتوانند به رشد باکتری کمک کنند.
اگر شما بهداشت دهان و دندان را به درستی رعایت نکنید، رشد این پلاک ها بیشتر میشود. مسواک زدن و نخ دندان کشیدن مداوم به کنترل ایجاد پلاک و جلوگیری از تجمع باکتری ها کمک میکند.
با اینکه پلاک دندان از مواد طبیعی ایجاد میشود، اما نمیتوان گفت که این پلاک برای دندان ها ضرری ندارد. زمانی که باکتری ها تجمع میکنند و از قند مواد غذایی مصرفی شما تغذیه میکنند، باعث ایجاد اسید مضر شده و این اسید را وارد پلاک دندان میکنند. اگر اسید را با مسواک و نخ دندان از بین نبرید، این اسید موجود در پلاک باعث ایجاد مشکلات دهان و دندان و سلامت عمومی شما میشود.
برخی مشکلاتی که از پلاک ناشی میشوند شامل موارد زیر هستند:
شما میتوانید با رعایت اصولی بهداشت دهان و دندان و چکاپ منظم، از این مشکلات جلوگیری کنید.
اگر برای مدت طولانی بهداشت دهان و دندان را رعایت نکرده باشید، زمانی که با زبان سطح دندان ها را لمس میکنید متوجه بافتی روی سطح دندان ها میشوید. اگر از نزدیک به دندان ها نگاه کنید احتمالا متوجه یک بافت رسوبی ضخیم در امتداد خط لثه خواهید شد. تمامی اینها پلاک دندانی هستند.
اگر به طور مداوم مسواک بزنید، پلاک ها بی رنگ میشوند و تشخیص آنها سخت میشود. اگر میخواهید شخصا از وجود پلاک ها مطلع شوید، میتوانید یک قرص نشان دهنده ی پلاک از داروخانه بخرید یا دهان خود را با چند قطره رنگ غذا در آب بشویید – هر دو گزینه به طور موقت پلاک روی دندان های شما را لکه دار میکنند، بنابراین میتوانید آن را با سهولت بیشتری مشاهده کنید. اینگونه متوجه میشوید که بهداشت دهان و دندان را چقدر اصولی رعایت کرده اید و باید به چه مناطقی از دهان بیشتر توجه کنید. نگران رنگ دندان ها نباشید، این رنگ با شستشوی دندان ها از بین میرود.
اگر به پلاک های دندانی بی توجهی کنید، مواد معدنی موجود در بزاق دهان باعث سخت شدن پلاک ها و ایجاد جرم دندان(تارتار) میشوند. جرم و یا سنگ دندانی، پس از 24 تا 72 ساعت از ایجاد پلاک دندانی ایجاد میشود؛ البته که زمان متوسط برای ایجاد تارتار 48 ساعت پس از ایجاد پلاک است.
تقریبا 68 درصد از بزرگسالان روی دندان های خود جرم دارند، پس اگر شما برای مدت طولانی بهداشت دهان و دندان را رعایت نکرده باشید، مطمئن باشید که جرم دندانی دارید. دیگر عوامل ایجاد جرم براکت دندانی، خشکی دهان، دندان های نامرتب، سیگار کشیدن و بالا رفتن سن هستند.
بهترین روش شناسایی جرم دندانی کشیدن نخ دندان و یا خلال دندان در امتداد خط لثه است. اگر در نزدیکی خط لثه متوجه ناهمواری شدید، میتوانید به وجود تارتار مشکوک شوید. همچنین ممکن است متوجه تغییر رنگ مداوم در خط لثه یا زیر آن شوید زیرا جرم دندان نسبت به پلاک رنگ تیره تری دارد و اغلب میتواند زرد یا قهوه ای به نظر برسد. اگر متوجه تجمع تارتار شدید، بهتر است برای از بین بردن آن از دندانپزشک خود وقت بگیرید.
از بین بردن پلاک آسان است اما نیاز به تداوم انجام چندین کار دارد. از آنجا که به طور مداوم در دهان پلاک تجمع میکند، اجرایی کردن یک روتین روزمره کاملا ضروری است. در ادامه چندین نکته برای از بین بردن پلاک ها ارائه شده اند:
با این روش ها میتوانند از رشد پلاک و تبدیل آن به جرم دندان(تارتار) و ابتلا به بیماری های لثه جلوگیری کنید.
اگر میزان پلاک و جرم دندان های شما به قدری زیاد است که علائم التهاب لثه دارید، نگران نباشید. میتوانید با مراجعه به دندانپزشک برای جرم گیری، رعایت اصولی بهداشت دهان و دندان، مسواک زدن، نخ دندان کشیدن و دهانشویه ی ضد عفونی کننده، ورم لثه را از بین ببرید. برای اطلاعات بیشتر خواندن مقاله زیر توصیه میشود.
روش های خانگی درمان پلاک دندان
جلوگیری از ایجاد پلاک و جرم دندان به رعایت اصولی بهداشت دهان و دندان و چکاپ منظم مرتبط است، اما راه های دیگری هم برای مبارزه با پلاک وجود دارند. برخی روش های جلوگیری از ایجاد پلاک در ادامه ارائه شده اند:
میتوانید با ترکیب این روش ها و با کاهش دادن تجمع باکتری ها مانع ایجاد پلاک شوید و احتمال ابتلا به بیماری های لثه را کاهش دهید. صرف نظر از اینکه چند روش از این روش ها را دنبال میکنید، مراجعه و صحبت منظم با دندانپزشک بخش عمده ای از حفظ لبخند سالم است. اگر به دنبال مطب دندانپزشکی هستید که مراقبت از بیمار را اولویت اصلی خود قرار دهد، با ما تماس بگیرید.
اگر پلاک ها روی دندان های شما تجمع کرده اند و یا نگران وجود جرم دندان(تارتار) بر روی دندان های خود هستید، ما می توانیم به شما کمک کنیم. کلینیک ما خدمات جرم گیری با کیفیتی را ارائه میدهد که میتواند به شما در دستیابی به لبخندی سالم و زیبا کمک کند. ما با سالها تجربه در مراقبت از بیمار، میتوانیم به خوبی از شما و خانواده ی شما مراقبت کنیم. همین امروز با ما تماس بگیرید.
what-is-plaque