توصیف بسیاری از افراد از درد ضربان‌ دار دندان، درد تپنده است. این درد معمولا در اثر عفونت ایجاد می‌شود که علت عفونت هم در بیشتر اوقات پوسیدگی و یا آبسه دندان است. با این وجود درد ضربان دار می‌تواند علت‌های متفاوت دیگری هم داشته باشد. به‌ دلیل اینکه درد ضربان دار ممکن است نشأت گرفته از یک مشکل جدی باشد باید در هنگام وقوع آن حتماً به دندان پزشک مراجعه کرد.

دندانپزشک در این شرایط باید حتما دندان‌های شما را معاینه کند و نمی‌تواند صرفا با شرح حال گرفتن از شما مشکل را تشخیص دهد. در این مطلب علت‌های درد ضربان دار دندان را بررسی می‌کنیم و علائم آن را توضیح می‌دهیم. همچنین به شما خواهیم گفت که برای پیشگیری از این درد باید چه اقداماتی انجام دهید.

سایر علائم

این علائم ممکن است که با درد ضربان دار دندان همراه باشند:

• تب
• بیرون آمدن چرک
• طعم بد دهان
• بوی بد دهان
• تورم و التهاب لثه
• حساسیت دندان به سرما و گرما

 درد ضربان دار در دهان همیشه به معنی داشتن عفونت نیست اما درد ضربان دار همراه با علائم بالا می‌تواند نشانه‌ای از عفونت باشد. در صورتی که این علائم را همراه با درد داشتید بهتر است که در اسرع وقت به دندانپزشک مراجعه کنید.

علت‌های شایع درد ضربان دار دندان و راهکار درمان آن

دندان‌ها ممکن است به‌ دلایل متفاوتی دچار درد ضربان دار شوند. برای درمان درد باید به‌ دنبال علت اصلی آن باشید.

پوسیدگی و خرابی دندان

پوسیدگی دندان موجب ایجاد حفره درون دندان‌های شخص می‌شود. درد ناشی از پوسیدگی دندان را نمی‌شود در خانه برطرف کرد. به همین خاطر با ایجاد درد ضربان دار بهتر است فورا به دندانپزشک مراجعه کنید تا مشکل شما را تشخیص داده و درمان کند. در زیر به گزینه‌های حاضر برای درمان پوسیدگی اشاره می‌کنیم:

• ترمیم با فلوراید (پوسیدگی جزئی)
• ترمیم با پر کردن دندان
• درمان‌های پیچیده‌ تر مانند عصب‌ کشی و یا کشیدن دندان

عفونت‌های دندانی

یکی از مشهورترین عفونت‌های دندانی آبسه است. این نوع از عفونت معمولا موجب درد ضربان دار می‌شود. در صورتی که این عفونت درمان نشود ممکن است عوارض زیادی به‌ همراه داشته باشد به همین دلیل بهتر است که فورا توسط متخصص دندان‌پزشکی درمان شود. گزینه‌های درمانی برای آبسه دندان شامل این موارد می‌شود:

• عصب‌ کشی یا کشیدن دندان: به‌ منظور از بین بردن عامل عفونت
• آنتی ‌بیوتیک‌ها: برای مقابله با عفونت
• شست‌ وشو با آب و نمک: برای جلوگیری از رشد باکتری‌ها، کاهش درد و پیشگیری از عوارض پس از کشیدن دندان
• مسکن‌های بدون نسخه: برای کاهش دادن تب و درد

شکستگی دندان

ترک خوردگی یا شکستگی دندان هم می‌تواند یکی از علت‌های ایجاد درد ضربان دار باشد. شکستگی دندان را نمی‌ توان در خانه برطرف کرد به همین خاطر باید برای پیشگیری از عفونت به دندانپزشک مراجعه شود.

دندانپزشکان برای درمان شکستگی دندان از روش‌های زیر استفاده می‌کنند:

• پوشاندن دندان با روکش
• عصب‌ کشی
• کشیدن دندان

آسیب رسیدن به دندان پر شده

پر کردگی‌های دندان معمولا برای همه عمر نیستند و پس از چندین سال نیاز به ترمیم و یا تعویض دارند. اگر پرکردگی دندان آسیب ببیند، شل شود و یا از جای خود در بیاید ممکن است موجب به وجود آمدن درد ضربان دار شود و نیاز به ترمیم دوباره دارد.

برای درمان دندان پر شده آسیب دیده دندان پزشک پرکردگی را ترمیم می‌کند و در صورتی که ساختار دندان آسیب دیده باشد از روکش یا کراون استفاده می‌کند.

شل شدن روکش دندان

روکش‌های دندانی هم مادام‌ العمر نیستند. در صورتی که این روکش‌ها شل شوند و یا آسیب ببینند دندانی که زیر آن قرار دارد به‌دلیل تراشیده شدن لایه رویی بسیار حساس است و ممکن است دچار درد ضربان دار شود. برای درمان این مشکل دندانپزشک ممکن است روکش قدیمی را با چسب مخصوص دوباره روی دندان قرار دهد. در صورتی که روکش قدیمی قابل استفاده نباشد دندانپزشک تا حاضر شدن یک روکش جدید، روکش موقتی برای شما نصب خواهد کرد.

ضعیف شدن مینای دندان

زمانی که لایه بیرونی دندان یعنی مینا ضعیف می‌شود، منجر به درد ضربان دار خواهد شد. عواملی که در ادامه معرفی خواهیم کرد می‌ توانند باعث ضعیف شدن و از بین رفتن مینای دندان شوند:

• بیماری ریفلاکس معده (GERD): به معنی بازگشت اسید معده به حلق
• بولیمیا: یک اختلال تغذیه‌ ای شامل پرخوری و استفراغ عمدی
• مصرف بیش از حد الکل
• بارداری
• مصرف نوشیدنی‌ها و غذاهای شیرین

به‌ دلیل اینکه بعضی از دلایل از بین رفتن مینای دندان قابل پیشگیری هستند، بهتر است که بیمار با اصلاح تغذیه و سبک زندگی از آسیب رسیدن به مینای دندان جلوگیری کند. همچنین در صورتی که دندانپزشک تشخیص دهد که مینای دندان نیاز به درمان دارد ممکن است از داروهایی مانند فلوراید استفاده کند.

دندان‌قروچه

ساییدن یا فشردن دادن‌ها می‌تواند موجب درد ضربان دار دندان شود. وارد کردن فشار زیاد به دندان‌ها ممکن است باعث مشکلات زیر شود:

• لب‌ پریدگی یا ترک‌ خوردگی دندان‌ها
• شل شدن دندان‌ها
• ساییدگی مینای دندان

درمان دندان قروچه معمولا شامل مدیریت استرس است. همچنین اگر به دندان قروچه در هنگام خواب مبتلا هستید بهتر از که از محافظ‌های دندانی (نایت گارد) استفاده کنید. در صورتی که دندان‌های شما به‌ وسیله دندان قروچه آسیب دیده باشند ممکن است که دندانپزشک از ترمیم و یا روکش برای آن‌ها استفاده کند.

مطلب مرتبط: دندان قروچه را با این ۸ راهکار متوقف کنید

بیماری لثه

بیماری لثه یکی از عوامل مهم ایجاد درد ضربان دار است. این بیماری می‌تواند شل شدن دندان‌ها، حساسیت زیاد و همچنین درد هنگام جویدن را به‌ همراه داشته باشد. متخصص لثه به شما کمک می‌کند که برنامه‌ ای برای حفظ و نگهداری از لثه‌ هایتان در منزل داشته باشید. همچنین ممکن است که متخصص لثه یک جرم گیری عمیق را درون مطب برای شما انجام دهد.

آسیب به دندان‌ها یا صورت

در صورتی که آسیبی به دندان‌ها یا به صورتتان وارد شود ممکن است دچار درد ضربان دار در دهانتان شوید. به‌خصوص اگر دندان‌های شما دچار آسیب شوند و یا اینکه ترک بخورند. برای درمان دندان آسیب دیده دندانپزشک از روش‌هایی مانند روکش دندانی و یا کشیدن آن استفاده می‌کند.

رویش یا نهفتگی دندان

زمانی که یک دندان سر از لثه بیرون می‌آورد و یا اینکه در زیر لثه به‌صورت نهفته باقی می‌ماند، ممکن است که درد ضربان دار را تجربه کنید. دندان پزشک برای درمان این درد که معمولا به‌ دلیل رشد دندان عقل اتفاق می‌افتد جراحی و کشیدن دندان را انجام می‌دهد.

سایر علت‌های درد ضربان دار دندان

به‌ جز علت‌های متداولی که ذکر کردیم سایر علت‌های کمتر شایع هم می‌توانند باعث درد ضربان دار دندان شوند که در ادامه به معرفی آن‌ها می‌پردازیم.

وسایل دندانپزشکی

یکی از علل کمتر شایع درد ضربان دار دندان وسایل دندانپزشکی از جمله ارتودنسی است. نصب ارتودنسی می‌تواند همراه با درد باشد و این درد ممکن است تا چندین روز و تا جا افتادن آن درون دهان ادامه داشته باشد. در صورتی که درد زیادی پس از ارتودنسی داشتید ممکن است که ارتودنسی شما نیاز به جابجایی و یا تغییر داشته باشد.

گیر کردن غذا یا ذرات آن بین دندان

بعضی‌ وقت‌ها درد دندان به‌ دلیل گیر کردن غذا درون آن‌هاست. گیر کردن غذا ممکن است باعث فشار آمدن به سایر دندان‌ها شده و ایجاد درد کند. برای پایان دادن به این درد کافی است که از نخ دندان استفاده کنید و ذرات غذا را از بین دندان‌ها بیرون آورید.

نامرتب بودن دندان‌ها

نامرتب بودن دادن‌ها که به آن مال اکولوژن گفته می‌شود یکی از علت‌های کمتر شایع دردهای ضربان دار دندان است. در این وضع دندان‌ها به یکدیگر فشار وارد می‌کنند و موجب درد می‌شوند. یکی از درمان‌های موثر برای نامرتب بودن دندان‌ها، ارتودنسی است.

درد ارجاعی

ارجاع درد یکی دیگر از دلایل ایجاد دردهای ضربان دار است. درد ارجاعی به این معناست که علت درد، عضو دیگری از بدن است اما شما درد را از سمت دندان‌ها احساس می‌کنید. درد ارجاعی ممکن است به‌ دلایل زیر ایجاد شود:

• درد عضلانی
• میگرن
• سردردهای خوشه‌ ای
• بیماری قلبی

عفونت سینوسی

عفونت سینوس‌ها می‌تواند روی دندان‌ها تأثیرگذار باشد. زمانی که سینوس‌های شما عفونت کنند ممکن است از طریق راه ارتباطی که بین دهان و سینوس وجود دارد این عفونت به دندان‌های فک بالایی شما برسد و موجب درد ضربانی شود. راه حل این درد درمان عفونت است.

زونا

فعال شدن مجدد ویروس آبله مرغان در بدن یا همان زونا می‌تواند موجب بروز درد ضربان دار در دندان شود. اگر بالای 50 سال سن دارید و یا اینکه سیستم ایمنی ضعیفی دارید و 18 سال به بالا هستید بهتر است که برای پیشگیری زونا از واکسیناسیون مجدد استفاده کنید.

درمان‌های خانگی و نکات مراقبتی درد ضربان دار دندان

زمانی که منتظر ویزیت دندان پزشکتان هستید می‌توانید با یک سری درمان‌های خانگی و نکات مراقبتی درد ضربان دار خود را کاهش دهید. در ادامه این نکات را به شما معرفی خواهیم کرد:

• شست‌ و شو دهان با محلول آب نمک ولرم
• استفاده از نخ دندان برای اطمینان از اینکه چیزی بین دندان‌ها گیر نکرده است
• قرار دادن کمپرس سرد روی ناحیه آسیب‌دیده
• دوری کردن از مصرف غذاها و نوشیدنی‌های خیلی گرم یا خیلی سرد
• مصرف داروهای مسکن بدون نسخه (OTC)

برای درد ضربان دارد دندان چه زمانی به دندانپزشک مراجعه کنیم؟

اگر درمان‌های خانگی برای شما موثر نبود و یا اینکه درد بسیار زیادی را تحمل می‌کردید باید به دندانپزشک مراجعه کنید. همچنین اگر علائم زیر را داشتید بهتر است که فورا یک نوبت دندانپزشکی بگیرید:

• درد دندان غیرقابل‌ تحمل است.
• نمی‌توانید بخوابید.
• درد ضربان‌ دار فعالیت‌های روزانه شما را مختل کرده است.
• درد شما بیشتر از چند روز ادامه دارد.
• احساس فشار و ورم در ناحیه دندان یا لثه دارید.

خلاصه

درد ضربان دار دندان به‌ دلیل بسیاری از مشکلات دهانی به وجود می‌آید. این درد معمولا به‌ علت عفونت و پوسیدگی است اما می‌تواند دلایل دیگری هم داشته باشد. به‌ دلیل اینکه منشأ دردهای ضربان دار همیشه نیاز به مراقبت دندانپزشک دارد توصیه می‌شود که در صورت بروز دردهای ضربان دار به دندانپزشک مراجعه کنید. در زمانی که منتظر رسیدن نوبت دندان پزشکی هستید می‌توانید از مسکن‌های بدون نسخه و شست و شوی دهان با آب و نمک ولرم استفاده کنید. همچنین بهتر است که در این مدت از خوردن خوراکی‌های خیلی سرد یا خیلی گرم دوری نمایید.