Last Updated on اکتبر 7, 2025 by دکتر سیده مریم حاکم زاده

بوی بد دهان یا به‌ اصطلاح تخصصی، هالیتوزیس گاهی موقتی‌ و یک وضعیت گذرا است. اما در برخی افراد، ماندگار می‌شود و گاهی به مشکلی مزمن تبدیل می‌شود که آرام‌ آرام، روی روابط اجتماعی و حتی اعتماد به‌ نفس فرد سایه می‌اندازد. قبل از اینکه سراغ دارو یا اسم قرص بروید، شاید بهتر باشد از خودتان بپرسید: منشأ این بو چیست؟ چون بدون درک علت، درمان معمولاً سطحی باقی می‌ماند.

• استعمال دخانیات
• الگوی غذایی نامناسب
• بیماری‌های لثه، عفونت‌های دهانی
• یا مشکلات زمینه‌ای جدی‌تر؛ مثل دیابت، اختلالات گوارشی، یا حتی بیماری‌های تنفسی

این‌ها همه می‌توانند نقش داشته باشند. با این حال، ساده‌ ترین و شاید رایج‌ ترین علت، بهداشت ناکافی دهان است. بویژه تمیز نکردن زبان و باقی‌ ماندن ذرات غذا.

درمان بوی بد دهان؟ مسواک زدن و رعایت دقیق بهداشت دهان، گام اول و اساسی است. اما برخی افراد، با وجود رعایت این موارد، هنوز از بوی دهان رنج می‌برند. در این‌گونه موارد، مداخلات دارویی مطرح می‌شود.

در ادامه، داروهایی را مرور می‌کنیم که برخی از آن‌ها با کاهش فعالیت باکتریایی، برخی با مهار ترکیبات فرّار و برخی دیگر با تنظیم شرایط محیط دهان، توانسته‌اند در مدیریت هالیتوزیس نتایج قابل قبولی نشان دهند.

علائم بوی بد دهان

ابا اینکه تشخیص بوی بد دهان توسط خود فرد کمی مشکل است، اما علائم دیگه ای وجود دارند که میتونند نشان دهنده بوی بد دهان باشند:

• بوی مداوم یا صبحگاهی دهان
• طعم تلخ یا نامطبوع
• خشکی دهان
• پوشش روی زبان
• التهاب یا خونریزی لثه
• گیر کردن غذا بین دندان‌ها
• جرم و پلاک دندانی
• شکایت دیگران از بوی دهان

15 دارو و قرص موثر برای درمان بوی بد دهان عبارتند:

آنتی‌بیوتیک‌ها و داروهای ضدعفونی‌کننده (مخصوص بوی بد دهان ناشی از عفونت‌ها)

1. مترونیدازول

قرص مترونیدازول برای درمان گستره وسیعی از عفونت ها استفاده میشود. در برخی مواقع این قرص برای رفع عفونت لثه از طرف پزشک تجویز میشود. اما توجه داشته باشید در صورتی که عامل اصلی عفونت برطرف نشود، مصرف خودسرانه این داروها تنها باعث مقاومت دارویی و نیاز به آنتی بیوتیک های قویتر میگردد.

علاوه بر این، مترونیدازول در درمان برخی از عفونت‌های دستگاه گوارش که می‌توانند باعث بوی بد دهان شوند نیز کاربرد دارد.

عوارض احتمالی

• تهوع
• سردرد
• خشکی دهان
• احساس طعم فلزی

تداخلات دارویی

• محصولات حاوی الکل شربت سرفه، شربت سرماخوردگی و افترشیو
• محصولات حاوی پروپیلن گلیکول
• محلول لوپیناویر و ریتوناویر
• لیتیوم

مصرف داروی مترونیدازول حتماً باید با تجویز پزشک صورت گیرد.

مطلب مرتبط: بوی بد دهان ناشی از معده و روده: علل و درمان

2. کلرهگزیدین

این دارو یک ضدعفونی کننده ی شیمیایی است که در برابر هر دو باکتری های گرم-مثبت وگرم-منفی موثر است. این دارو حاوی تمامی ملزومات مانند باکتریواستاتیک و ضد باکتری برای مبارزه با باکتری هاست. مصرف این دارو در غلظت پایین باعث غیر فعال کردن باکتری ها و در غلظت بالا باعث از بین بردن باکتری ها میشود. این دارو در برابر انواع خاصی از قارچ و ویروس نیز موثر است. از تماس این دارو با غلظت بالا، با چشم و گوش خودداری کنید. از این ماده با غلظت پایین علاوه بر تولید دهانشویه های خوراکی، در تولید مواد نگهدارنده نیز استفاده میشود. داروهای خوراکی حاوی این ماده با نام های تجاری Periochip، Peridex و Perichlor در بازار موجودند.

3. کلرید سیتیل پیریدینیوم (CPC)

از این ماده در تولید قرص های جویدنی لیکوفار، دهانشویه ها، خمیر دندان ها، اسپری های تنفسی، اسپری های گلو و اسپری های بینی استفاده میشود. این ضد عفونی کننده ی شیمیایی عملکرد ضد باکتری دارد و باکتری ها و سایر میکروب های مشابه را از بین میبرد. این دارو در زمینه ی محافظت از دندان ها در برابر پلاک ها و حفره ها نیز موثر است.

4. دی اکسید کلر

این ماده خواص ضد عفونی کنندگی و اکسید کنندگی دارد و در از بین بردن میکروب های بیماری زا مانند قارچ ها، ویروس ها و باکتری ها موثر است. این دارو به همچنین در از بین بردن زیست لایه نیز موثر است. این ماده با غلظت کم در داروهای خوراکی و با غلظت بالا در برابر باکتری های سیاه زخم کاربرد دارد.

دارو و مکمل های پروبیوتیک برای درمان بوی بد دهان

خوراکی های حاوی باکتری های مفید برای متعادل کردن دستگاه گوارش و محدود کردن رشد بیش از حد باکتری های مضر در روده ما که می توانند منجر به بیماری شوند، فوق العاده هستند. این باکتری‌های مفید همچنین در کاهش میزان باکتری‌های بد بو در دهان ما مؤثر هستند.

این غذاها شامل محصولات تخمیر شده مانند کلم ترش، کفیر، تمپه، کیمچی و ماست های پروبیوتیک است. اگر گنجاندن این غذاها در رژیم روزانه تان سخت است، قرص مکمل پروبیوتیک می تواند مفید باشد. تحقیقات مدرن ارتباط بین پروبیوتیک های خوراکی و بهبود بوی بد دهان را بررسی کرده است. مطالعات نشان داد که آدامس‌های پروبیوتیکی در صورت استفاده در یک دوره دو هفته‌ای ممکن است تأثیر مثبتی بر بوی بد دهان داشته باشند. پروبیوتیک های خوراکی را می توان به شکل قرص یا صمغ استفاده کرد.

1. لاکتوگام

قرص مکیدنی لاکتوکام محصولی پروبیوتیک است که برای مشکلات متعددی از جمله قرص از بین برنده بوی بد دهان استفاده میشود. پروبیوتیک ها به نوعی جایگزین دهانشویه ها برای از بین بردن باکتری های مضر دهان هستند.

قرص لاکتوگام محصولی شامل سویه باکتری استرپتوکوکوس سالیواریوس می‌باشد که مزایای بسیاری برای سلامتی دارد. این مزایا عبارتند از:

• جلوگیری تشکیل حفره‌های دندانی
• جنگ علیه بیماری‌های لثه
• بهبود سلامت دهان
• کمک به تنظیم سیستم ایمنی بدن

نحوه مصرف: روزانه یک عدد قرص باید در دهان مکیده شود و از بلعیدن آن خودداری کنید. پس از مصرف، حداقل ۳۰ دقیقه چیزی نخورید یا ننوشید.

2. قرص لاکتول

لاکتول نوعی مکمل سین بیوتیکی است که حاوی ترکیبی از باکتری های پروبیوتیک باسیلوس کواگولانس و پره بیوتیک فروکتو الیگوساکاریدها می باشد. قرص پروبیوتیک لاکتول می تواند از طریق کمک به تنظیم فلور میکروبی روده در بهبود عملکرد دستگاه گوارش و رفع بوی بد دهان موثر باشد.

کاربردهای قرص لاکتول به نقل از سایت داروکده

• کمک به حفظ تعادل فلور طبیعی میکروبی روده
• بهبود هضم و جذب
• بهبود علائم سندرم روده تحریک پذیر (IBS) و بهبود بیماری التهابی روده (IBD)
• موثر در کاهش نفخ و رفع بوی بد دهان
• بهبود یبوست
• پیشگیری و بهبود اسهال ناشی عفونت یا مصرف آنتی بیوتیک
• موثر در کاهش درد معده و زخم معده ناشی از هلیکوباکتر پیلوری
• تقویت سیستم ایمنی

به طور کلی، قرص لاکتول ایمن بوده و به ندرت باعث بروز عوارضی می شود. در صورت بروز آلرژی پس از مصرف لاکتول، علائمی مثل جوش، خارش، سرفه و …، مصرف آن را متوقف کنید.

3. قرص الدر(Elder)

قرص خوشبو کننده دهان الدرحاوی پروبیوتیک است که علاوه بر خوشبو کردن دهان تعادل بین باکتری های مفید و مضر را برقرار میکند. بغیر از پروبیوتیک، ویتامین c، زایلیتول و اسانس های طبیعی در این قرص بکار رفته که علاوه بر خوشبو کنندگی دهان و مجاری تنفسی، مقاومت سیستم ایمنی بدن در مقابل بیماری ها را بالا برده و به سلامت و بهداشت دهان و دندان و دستگاه گوارش کمک میکند.

4. قرص جویدنی ارالامین

قرص جویدنی پروبیوتیک اورالامین، که با نام لاتین Oralamin Probiotic Chew Tabs هم شناخته می‌شود، یک مکمل غذایی است که مشخصا برای بهبود و ارتقاء سلامت دهان، گلو و بخش‌های بالایی دستگاه تنفسی طراحی شده است. این محصول شامل باکتری استرپتوکوکوس سالیواریوس است. این باکتری با جایگزینی باکتری‌های نامطلوب در مجاری هوایی فوقانی، به جلوگیری از عفونت‌ها و تسکین مشکلاتی مثل گلودرد و بوی نامطبوع دهان کمک میکند.

گذشته از این، اورالامین مثل هر پروبیوتیک دیگری، در تنظیم باکتری‌های خوب روده و تقویت سیستم ایمنی هم نقش دارد؛ همین باعث می‌شود در تسکین مشکلات گوارشی مثل نفخ، اسهال و یبوست هم مؤثر باشد. این یک مزیت بزرگ است، چون با مصرف یک مکمل، چند مشکل مختلف را هدف قرار می‌دهید.

• نحوه مصرف: دوز معمول و توصیه‌شده، روزانه یک قرص است که می‌توانید آن را همراه یا بدون غذا مصرف کنید.
• عوارض احتمالی: از آنجا که ماهیت پروبیوتیک‌ها به طور کلی ایمن تلقی می‌شود، عارضه جانبی خاصی برای این قرص گزارش نشده است.
• موارد احتیاط: اگر همزمان از داروهای سرکوب‌ کننده سیستم ایمنی استفاده می‌کنید، باید با احتیاط بیشتری این مکمل را مصرف کنید. همچنین، حداقل ۲ تا ۴ ساعته بین مصرف اورالامین و آنتی‌بیوتیک‌ها فاصله بگذارید.

داروها و قرص‌ها (مخصوص بوی بد دهان ناشی از مشکلات گوارشی)

این داروها زمانی کاربرد دارند که بوی بد دهان ناشی از رفلاکس اسید، زخم معده یا سایر مشکلات گوارشی باشد.

1. رانیتیدین

رفلاکس اسیدی معده به معنای بازگشت تمامی محتویات معده به مری است؛ این رفلاکس باعث ایجاد بوی بد دهان میشود. اگر بدنبال قرص برای رفع بوی بد دهان ناشی از معده هستید، رانیتیدین از ایجاد این مشکل جلوگیری میکند. میتوانید این دارو را با نام تجاری Zantac از فروشگاه ها تهیه کنید. این دارو مسدود کننده ی هیستامین بوده و تولید اسید در معده را کاهش میدهد.

عوارض شایع رانیتیدین
اگرچه این دارو بسیار کم عارضه است اما ممکن است اسهال یا یبوست و سرگیجه ی خفیف را تجربه کنید که به مرور برطرف می شود.
گاهی ممکن است مصرف رانیتیدین احساس خستگی در فرد ایجاد کند .برای کاهش این عارضه تا مدتی وعده های غذایی ساده و سبک مصرف کنید و از مصرف غذاهای پرادویه و چرب خودداری نمایید.

توصیه ها
پیش از مصرف رانیتیدین در صورت سابقه ی بیماری کلیوی پزشک خود را مطلع کنید.
این دارو با غذا تداخل خاصی ندارد و می توان آن را قبل یا بعد از غذا مصرف کرد.

2. سایمتیدین

این دارو نیز در درمان رفلاکس معده و هالیتوزیس موثر است. سایمتیدین نیز مسدود کننده ی هیستامین است. این دارو با نام های تجاری Tagamet، Tagamet HB و Tagamet HB200 در دسترس است. سایمتیدین برای درمان زخم معده و روده و جلوگیری از عود آن‌ها پس از بهبودی استفاده می‌شود. این دارو همچنین برای درمان برخی مشکلات معده و گلو (مری) ناشی از اسید معده بیش از حد (مانند سندرم زولینگر-الیسون، ازوفاژیت فرسایشی) یا جریان معکوس اسید معده به مری (بیماری ریفلاکس اسید/GERD) استفاده می‌شود.

عوارض احتمالی قرص سایمتیدین

• سردرد
• سرگیجه
• خواب آلودگی
• ژنیکوماستی
• گیجی (سالمندان)
• ناتوانی جنسی
• اسهال
• حالت تهوع
• استفراغ

3. قرص بیسموت سیتراب

در برخی از مواقع امکان دارد پزشک متخصص بوی بد دهان قرص بیسموت سیتراب را برای رفع بوی بد دهان پیشنهاد کند. بيسموت براي درمان زخمهاي معده و روده و همراه با ساير داروها در درمان عفونت هاي گوارشي هليكوباكتر پيلوري مصرف مي شود. اين دارو اسيد معده را تا حدي خنثي مي كند و احتمالاً اثر ضد هليكوباكتر آن مستقيم است. همچنين تا حدي باعث تحريك توليد پروستاگلاندين در جدار معده و دوازدهه مي گردد.

قرص بیسموت در بیماران مبتلا به ناراحتی های کلیوی نباید مصرف گردد. همچنین مصرف آن ممكن است باعث سياهي زبان و يا مدفوع گردد. تهوع و استفراغ نيز پس از مصرف اين دارو گزارش شده است.

4. پایلوشات

کپسول پایلوشات(Pyloshot) از دسته مکمل های پروبیوتیک تقویت کننده سلامت دستگاه گوارش است. قرص پایلوشات برای بوی بد دهان با تنظیم عملکرد طبیعی دستگاه گوارش و پیشگیری و کمک به بهبود زخم معده با کاهش جمعیت هلیکوباکترپیلوری، در کنترل بوی بد دهان ناشی از معده کمک کننده است.

پایلوشات قرص حاوی پروبیوتیک لاکتوباسیلوس روتری است. مصرف این پروبیوتیک ممکن است در کوتاه مدت بتواند باعث بهبود بوی بد دهان شود.

هم چنین در ارتباط با دهانشویه و قرص و داروی بوی بد دهان نظر شما را به پاراگراف زیر از drugs نیز جلب می کنیم:

In conjunction with good oral hygiene, prescription, and OTC products may also be beneficial.
Mouthwashes that contain antibacterial agents cetylpyridinium chloride (Cepacol), chlorhexidine (Peridex), or hydrogen peroxide are effective.
Closys, a toothpaste, mouthwash, and oral spray hygiene system is another option.

خوشبوکننده‌ها و مکمل‌های خنثی کننده بو (مخصوص تازگی نفس)

این قرص‌ها برای از بین بردن سریع و موقتی بوی بد دهان استفاده می‌شوند.

1. اشتوتزن (Stutzen)

ترکیبات حاوی کلروفیل در این قرص، باعث تازه شدن نفس و رفع بوی بد دهان میشود. میتوانید روزی ۲ یا ۳ عدد از این قرص رابصورت روزانه استفاده نمایید. این محصول به افرادی که بوی بد دهانشان به علت بیماری ، رژیم غذایی یا مصرف غذاهای بودار مانند سیر ، پیاز ، الکل و … توصیه می شود . برای قرص اشتوتزن عوارضی گزارش نشده است.

2. قرص خوشبو کننده دهان ناتسور (Notsore) – گزینه ایده ال افراد سیگاری

قرص مکیدنی و بدون قند ناتسور علاوه بر خوشبو کردن دهان به خنک کردن مجاری تنفسی نیز کمک مینکند. بعد از استعمال دخانیات و مصرف غذاهای دارای بوی زننده مانند سیر و پیاز استفاده یک عدد از این قرص میتواند به رفع بوی بد دهان کمک کند. همچنین این خوشبو کننده با خارج کردن دهان از حالت اسیدی، به جلوگیری از پوسیدگی دندان کمک میکند.

احتیاط:

• افراد مبتلا به فنیل کتونوری، زنان باردار و کودکان مجاز به مصرف آن نیستند.
• از مصرف بیش از حد در طول روز خودداری شود.
• افراد دیابتی قبل از مصرف با پزشک خود مشورت نمایند.

3. زینک (روی)

در کنار داروهای آنتی‌بیوتیک و پروبیوتیک، یون‌های فلزی مانند زینک (روی) نیز یکی از گزینه‌های موثر در کنترل بوی بد دهان هستند. مکانیسم عملکرد زینک به دو صورت است:

• خنثی‌سازی مستقیم بو: یون‌های زینک مستقیما با ترکیبات فرار گوگردی (VSCs) که عامل اصلی بوی بد هستند، ترکیب شده و مانع تبخیر و انتشار بوی بد دهان می‌شوند.

• اثر ضد باکتریایی: زینک با مهار رشد باکتری‌های خاصی مانند Fusobacterium nucleatum که تولید کننده این ترکیبات بد بو هستند، به کاهش بوی بد دهان کمک می‌کند.

بررسی‌ها نشان می‌دهد که محصولات حاوی زینک، از طریق این دو مکانیسم همزمان، اثربخشی بالایی در رفع بوی بد دهان دارند.

نوع دارو	نام‌های رایج	کاربرد اصلی	وضعیت مصرف
پروبیوتیک‌ها	لاکتوگام، لاکتول، پایلوشات، الدر، ارالامین	تنظیم تعادل فلور میکروبی دهان و روده	بدون نسخه
آنتی‌بیوتیک‌ها	مترونیدازول، بیسموت سیترات	از بین بردن باکتری‌ها (مانند هلیکوباکتر) و عفونت‌های خاص	با نسخه پزشک
ضدعفونی‌کننده‌ها	کلرهگزیدین، CPC، دی‌اکسید کلر	کنترل و از بین بردن میکروب‌ها و باکتری‌ها در دهان	بدون نسخه
ضد اسید معده	رانیتیدین، سایمتیدین	کاهش تولید اسید معده برای رفع بوی ناشی از رفلاکس	با نسخه پزشک
مکمل‌ها و خوشبوکننده‌ها	زینک، اشتوتزن، ناتسور	خنثی کردن ترکیبات بدبو و خوشبو کردن موقت نفس	بدون نسخه

درمان های طبیعی و خانگی بوی بد دهان

نتیجه گیری

بوی بد دهان می‌تواند منشأهای متفاوتی داشته باشد و برای درمان باید نگاه و رویکرد تخصصی داشت. با تشخیص دقیق علت، می‌توان از میان گزینه‌های دارویی مانند پروبیوتیک‌های دهانی (مانند لاکتوگام)، داروهای گوارشی (مانند رانیتیدین) یا آنتی‌بیوتیک‌ها (مانند مترونیدازول) بهترین دارو و قرص برای رفع بوی بد دهان را انتخاب کرد. همواره توصیه می‌شود پیش از مصرف هر گونه دارو، به خصوص آنتی‌بیوتیک‌ها، با یک متخصص بوی بد دهان مشورت کنید تا از درمان صحیح و مطمئن اطمینان حاصل شود.  

تاکید میکنیم قرص ها و داروهایی که معرفی میشوند عموما بطور موقت اثر بوی نامطبوع دهان را از بین میبرند و برای رفع دائمی باید علت اصلی بوی بد دهان باید توسط پزشک متخصص (دندانپزشک، متخصص گوارش یا…) تشخیص داده و رفع گردد. هر دارو به موازات ایجاد اثرات درمانی مورد نظر، ممکن است سبب بروز عوارض ناخواسته نیز بشود. قاعدتا پزشک شما بهترین داروی رفع بوی بد دهان را برای شما تجویز خواهد کرد.

این مقاله تنها یک راهنمای اطلاعاتی است و جایگزین مشورت با پزشک نیست.

جهت درمان همیشگی و قطعی بوی بد دهان با لیزر دندانپزشکی، با ما تماس بگیرید.

سئوالات متداول

تأیید محتوا توسط:
دکتر سیده مریم حاکم‌ زاده، جراح، دندانپزشک و لیزرتراپیست