گاهی ممکن است درد دندان بعد از عصب کشی اتفاق بیفتد. شاید بتوان دندان را نیز نوعی استخوان محسوب کرد اما باید بدانید که موضوع پیچیده تر از این حرف هاست. دندان های شما از بافت سخت و چند لایه ای ایجاد شده اند که در لثه ها مدفون شده اند. مینا و عاج دندان از نوعی مواد معدنی تشکیل شده اند و وظیفه ی محافظت از فضای داخلی دندان ها (پالپ) را بر عهده دارند. این فضای داخلی دندان ها عصب های حساس و خون رسان را شامل میشوند.

متاسفانه، باکتری میتواند به این لایه ی محافظت آسیب برساند. (از طریق پروسه ای که به آن از بین بردن مواد معدنی میگویند) این از بین رفتن مواد معدنی باعث عفونت، التهاب و ایجاد حفره میشود. ممکن است دندانپزشک برای تمیز کردن ناحیه ی آسیب دیده و کم کردن درد به شما عصب کشی (کانال ریشه) را پیشنهاد دهد. در ادامه راهکارهایی جهت درمان دندان درد بعد از عصب کشی در خانه و روشهای پزشکی ارائه خواهد شد.

۵ علت شایع درد دندان بعد از عصب کشی

عصب کشی دندان یا روت کانال تراپی روشی معمول است که دندانپزشکان برای درمان انواع خاصی از درد دندان انجام می دهند. در طی این روش ، دندانپزشک با دقت پالپ مرده ، آلوده و آسیب دیده را از داخل دندان آسیب دیده خارج می کند (دندان های رشد یافته می توانند بدون پالپ زنده بمانند) ، در نتیجه منبع درد را از بین می برد.

اگرچه این روش برای درمان درد بسیار موثر است ، اما گاهی اوقات بیماران هنوز هم درد دندان را پس از درمان کانال ریشه تجربه می کنند ، و امروز ما پنج دلیل اصلی را برای شما بیان خواهیم کرد.

التهاب پس از عمل

یکی از رایج ترین دلایل درد دندان پس از عصب کشی ، التهاب است که می تواند در اثر عمل ایجاد شود یا به دلیل اینکه عفونت باعث متورم شدن رباط دندان شود. در این موارد ، تورم در روزها و هفته های بعد از درمان ریشه فروکش می کند و درد به خودی خود برطرف می شود.

عفونت

عصب کشی اغلب برای از بین بردن پالپ آلوده از داخل دندان انجام می شود ، بنابراین ممکن است بعد از عمل هنوز مقداری باکتری وجود داشته باشد که میتواند منجر به درد بیشتر شود. این مشکل باید خود به خود برطرف شود ، اما در صورت ادامه مشکل ، پزشک یا دندانپزشک ممکن است آنتی بیوتیک ها را توصیه کند. در دندانپرشکی با لیزر این مشکل تقریبا به صفر میرسد.

استفاده بیش از حد از پرکننده دندان

بعد از اینکه دندانپزشک پالپ را از داخل دندان شما خارج کرد ، فضای خالی آن با ماده ای مانند لاستیک پر می شود. اگر از مواد پرکننده بیش از حد استفاده شود ، باعث می شود دندان بالاتر بماند و هنگام گاز گرفتن دچار درد شوید. اگرچه این مشکل به خودی خود برطرف نمی شود ، دندانپزشک می تواند با تنظیم پرکننده به راحتی مشکل را برطرف کند.

وجود کانال ریشه ناقص

بعضی از دندانها ، به خصوص دندانهای آسیاب ، ممکن است چندین کانال داشته باشند و ممکن است دندانپزشک در طی عمل یکی از این کانال ها را از دست بدهد. در این موارد ، علت اصلی درد هرگز برطرف نمی شود ، بنابراین شما حتی پس از عصب کشی نیز درد خواهید داشت. به همین ترتیب ، اگر دندانپزشک بصورت اتفاقی یکی از اعصاب آسیب دیده داخل دندان را که باید برداشته شوند ، از دست بدهد ، ممکن است وقتی که آن دندان با گرما ، سرما یا چیزی اسیدی تماس پیدا کند ، همچنان درد داشته باشید.

آسیب به بافت اطراف

در هنگام عصب کشی ، اگر به طور تصادفی باکتری به بافت اطراف تزریق شود ، اگر مواد پر کننده زیادی استفاده شود و از نوک ریشه عبور کند ، یا اگر فایلی(ابزاری برای پاک کردن و شکل دادن به ریشه کانال) که برای تمیز کردن دندان استفاده می شود ، فراتر از نوک ریشه باشد ، ممکن است باعث آسیب بافتی شود و به بافت زیر فرو برود. در این موارد ، با بهبود بافت آسیب دیده ، درد از بین می رود.

درمان درد دندان عصب کشی شده در خانه

۱- مسکن مصرف کنید. ممکن است پزشک پس از عصب کشی و به منظور کاهش درد برای شما مسکن تجویز کند. اگر پزشک به شما مسکن نداد و شما درد داشتید میتوانید ایبوپروفن و یا استامینوفن مصرف کنید.

• اگرچه در طی انجام عمل عصب کشی به شما دارو داده میشود اما میتوانید یک ساعت پس از انجام عمل نیز مسکن دندان بخورید. اینگونه مسکن پیش از، از بین رفتن اثر داروی بی حسی تاثیر خود را خواهد گذاشت.

۲- برای کاهش درد از یخ کمک بگیرید. یخ میتواند به صورتی موقتی درد دندان را کم کرده و دهان را بی حس کند. یک تکه یخ کوچک روی دندان قرار دهید (اگر دندان به سرما حساس نیست) و تا زمانی که درد کاهش پیدا کرد و یا یخ آب شد، آن را روی دندان نگه دارید. و یا میتوانید برای کاهش درد و التهاب به مدت 10 دقیقه، کیسه ی یخ روی صورت خود قرار دهید.

• هیچ وقت کیسه ی یخ را مستقیما روی پوست قرار ندهید. حتما آن را داخل پارچه ای مانند حوله و یا تیشرت بپیچید تا از سرمازدگی جلوگیری شود.
• به همچنین میتوانید کمپرس روی دندان خود قرار دهید. مقداری یخ درون یک بادکنک و یا دستکش لاتکس بریزید، انتهای آن را گره زده و سپس روی دندان بگذارید.

۳- آب نمک قرقره کنید. میتوانید با مخلوط کردن ½ قاشق چایخوری نمک در 118 میلی گرم آب گرم، درد دندان را بهبود ببخشید. مقداری از این محلول را به مدت 30 ثانیه تا یک دقیقه در دهان قرقره کنید. سپس محلول را بیرون ریخته و این عمل را برای دو تا سه بار تکرار کنید. سپس دهان خود را با آب گرم بشویید. شما میتوانید این عمل را روزانه تا سه بار تکرار کنید اما نباید آب نمک را قورت دهید.

• به همچنین میتوانید از محلول سرکه استفاده کنید. ¼ فنجان آب گرم و سرکه ی سیب را مخلوط کرده و آن را مانند آب نمک در دهان قرقره کنید.
• از محلول های الکلی استفاده نکنید زیرا الکل باعث خشک شدن بزاق و لثه ها میشود.

۴- میوه و یا سبزیجات بجوید. مقداری زنجبیل، خیار و یا سیب زمینی خام را خنک کرده و روی دندانی که درد دارد قرار دهید. به همچنین میتوانید مقداری موز، سیب، انبه، گواوا و یا آناناس یخ زده را روی دندان بگذارید. میوه و سبزیجات خنک میتوانند دندان را بی حس کنند.

• به همچنین میتوانید برشی پیاز و یا سیر را مستقیما روی دندان قرار دهید. سپس میتوانید آن را به آرامی بجوید. فقط فراموش نکنید که پس از این کار نعنا مصرف کنید.
• اگر دندان درد ضربان دار دارید میتوانید با خوردن بستنی آن را بهبود دهید.

۵- کمپرس چای بسازید. یک تی بگ برداشته و یا داخل پارچه ای مقداری تفاله ی چای گرم بریزید. سپس آن را روی دندان قرار داده و به مدت 5 دقیقه نگه دارید. روزانه 2 تا 3 بار این عمل را تکرار کنید. یکی از چای های زیر را مصرف کنید:

• گلدن سیل
• اکیناسه
• مریم گلی (که میتواند التهاب را نیز درمان کند)
• سبز و یا سیاه (که میتواند از سرطان دهان و ایجاد حفره نیز جلوگیری کند)

۶- خمیر آسافتیدا استفاده کنید. ¼ قاشق چایخوری پودر آسافتیدا را با مقداری آب لیمو مخلوط کنید تا حالت خمیری پیدا کند. این خمیر را مستقیما روی دندان قرار دهید. آب لیمو باعث از بین رفتن طعم تلخ و بوی بد میشود. خمیر را به مدت 5 دقیقه روی دندان نگه دارید و سپس دهان خود را بشویید. این کار را 2 تا 3 بار تکرار کنید.

• آسافتیدا یک گیاه شبیه به رازیانه است که به عنوان ادویه در غذاهای هندی مورد استفاده قرار میگیرد. این گیاه به صورت پودری در بازارهای هندی یافت میشود.

۷- از کیسه ی آب گرم استفاده کنید. برخی افراد ادعا میکنند که چند روز پس از عصب کشی میتوان با استفاده از کیسه ی آب گرم درد دندان را کم کرد. شما میتوانید دستمالی که با آب گرم و یا چای گرم خیس شده است را مستقیما روی دندان قرار دهید. تا زمانی که گرمای دستمال از بین برود، آن را از روی دندان بر ندارید. این عمل را روزانه سه بار تکرار کنید.

• به همچنین میتوانید از ژل های مخصوص دندان در آوردن کودکان استفاده کنید. این ژل حاوی مواد بی حس کننده است که درد دندان را کم میکند. اما در ذهن داشته باشید که این ژل خاصیت ضد میکروبی ندارد و از عفونت جلوگیری نمیکند.

۸- در زمان مناسب با پزشک تماس بگیرید. اگر تا چند روز پس از عصب کشی هنوز درد داشتید و روش های درمان خانگی کارساز نبودند، با پزشک خود تماس بگیرید. اگر چند روز پس از عصب کشی هنوز فشار احساس میکردید به پزشک مراجعه کنید.

• اگر درمان های خانگی کارساز نبودند ممکن است پزشک برای شما مسکن تجویز کند.

جلوگیری از درد دندان بعد از عصب کشی

۱- دندان های خود را به طور صحیح مسواک بزنید. حداقل روزی دو بار مسواک بزنید. زمانی که دندان های خود را با خمیردندان میشویید، خمیر را تف کنید اما دهان خود را آب نکشید. اینگونه دندان ها مواد معدنی موجود در خمیردندان را جذب میکنند. شستن زبان را نیز فراموش نکنید.

• به خاطر اینکه مسواک های زبر ممکن است به دندان ها آسیب برسانند، از مسواک های نرم تر استفاده کنید.

۲- هر روز نخ دندان بکشید. حدود 46 سانتی متر نخ دندان ببرید و بیشتر آن را دور انگشت وسط یکی از دندان های خود بپیچید، و سر دیگر آن را به انگشت وسط دست دیگر بپیچید. نخ را با انگشت شست و انگشت اشاره نگه دارید. با جلو و عقب کردن نخ آن را بین تمامی دندان ها کشیده و پشت دندان ها نیز بکشید.

• تا جایی که میتوانید نخ را به لثه نزدیک کنید که باقیمانده ی غذا و باکتری به طور کامل پاک شوند.
• زمانی که نخ را بین دندان ها میکشید، نخ را بالا و پایین کنید.
• میتوانید از دهانشویه برای تمیز کردن کامل دهان و دندان ها استفاده کنید.

۳- لثه ها و دندان های تازه درآمده را ماساژ دهید. با انگشت تمیز قسمتی از دندان ها که به لثه متصل هستند را ماساژ دهید. این عمل را روزانه سه و یا چهار بار تکرار کنید. شما همچنین می توانید لثه های خود را با یک روغن ضد التهاب و ضد میکروبی ماساژ دهید؛ اینگونه تورم کاهش یافته و درد نیز تسکین می یابد. چند قطره از موارد زیر را امتحان کنید:

• روغن زیتون گرم
• عصاره ی وانیل گرم
• روغن درخت چای
• اسانس میخک
• روغن نعنا فلفلی
• روغن دارچین
• اسانس مریم گلی
• روغن گلدن سیل

۴- به دندانپزشک مراجعه کنید. شما باید حداقل یکبار در سال به دندانپزشک مراجعه کرده و جرم گیری انجام دهید. اگر سیگار میکشید، به بیماری قلبی مبتلا هستید و یا دیابت دارید دفعات مراجعه به دندانپزشک را بیشتر کنید.

• اگر دندان درد دارید، دچار بوی بد دهان شدید، در بلعیدن مشکل دارید، فک، لثه و یا دهان شما متورم شده است و یا تب دارید بلافاصله به پزشک مراجعه کنید.

۵- مسواک خود را تعویض کنید. اگر موی مسواک شما از بین رفته است، وقت آن است که مسواک را قبل از شروع به آسیب رساندن به دندان، تعویض کنید. دندانپزشکان پیشنهاد میکنند که هر سه و یا چهار ماه مسواک جدید بخرید. (اگر موی مسواک زودتر از بین میرود، زودتر آن را تعویض کنید.)

• مسواک خود را در فضای باز و تمیزی بگذارید. از استفاده از محافظ های در بسته خودداری کنید زیرا آنها میتوانند باعث رشد باکتری شوند.

عصب کشی چیست؟

۱- خطرات احتمالی را بشناسید. گاهی ممکن است عصب دندان شما از بین برود و یا اینکه شکستگی دندان باعث خرابی بافت داخلی دندان شود. این موارد باعث آسیب رساندن به دندان میشوند. زمانی که دندان آسیب دیده، عفونی شده و یا عصب آن از بین رفته است، سعی در ترمیم خودش میکند.

• اگر عصب کشی بافت دندان را کاملا تمیز نکرده و یا پس از عصب کشی دندان را پر نکرده اید، ممکن است مجبور به عصب کشی دوباره شوید.

۲- نشانه ها را جدی بگیرید. اگر درد دارید، دندان به سرما و گرما حساس شده (گاهی به هر دو)، لثه ملتهب شده و یا رنگ دندان تغییر پیدا کرده، به پزشک مراجعه کنید. این علائم ممکن است به دلیل التهاب بافت یا عفونت داخل دندان شما باشد. همچنین ممکن است این علائم توسط یک دندان کناری ایجاد شده و نه دندانی که فکر می کنید باعث ایجاد مشکل شده است. برای ملاقات با دندانپزشک بیش از یک هفته منتظر نمانید.

• گاهی اوقات دندان هیچ نشانه ای از التهاب و عفونت ندارد اما به عصب کشی نیاز دارد.

۳- در طی عمل عصب کشی باید منتظر این موارد باشید. دندانپزشک قسمت ملتهب و عفونی دندان را تمیز میکند. یک ماده ی پر کننده ساخته شده از مواد لاستیکی (گوتاپرکا) یا یک تاج، روی دندان شما قرار میگیرد. در حین عصب کشی به شما بی حسی موضعی داده می شود، بنابراین نباید دردی حس کنید.

• ممکن است پس از عصب کشی، دندان حساس شده باشد و حس عجیبی داشته باشید. اگر درد زیادی داشتید با پزشک تماس بگیرید.