دندانپزشکی ترمیمی (Operative Dentistry) شاخه‌ای از دندانپزشکی است که بر جایگزینی دندان‌های آسیب دیده یا از دست رفته تمرکز دارد.

به طور خاص، در درجه اول این دندانپزشکان دندان‌های پوسیده را برداشته و ترمیم می‌کنند و برای سایر شرایط دهانی، درمانی را در نظر می‌گیرند. آنها همچنین در درمان بیمارانی که به دلیل تروما یا جراحات نیاز به ترمیم‌های دندانی دارند، تخصص دارند.

این شاخه از دندانپزشکی شامل درمان‌هایی از سایر رشته‌های دندانپزشکی مانند اندودنتیکس ، پروتزهای دندانی و پریودنتیکس می‌باشد؛ چرا که بسیاری از بیماران به مراقبت های چند جانبه نیاز دارند؛ یعنی ممکن است به درمان بیش از یک متخصص نیاز داشته باشند.

دندان‌پزشکان ترمیمی تمام بیماران، از جمله کودکان، نوجوانان، بزرگسالان و سالمندان را درمان می‌کنند. در اغلب موارد، بزرگسالان و افراد مسن به دنبال درمان ترمیمی هستند.

هدف دندانپزشکی ترمیمی، نجات دادن دندان‌ها و همچنین بازگرداندن ظاهر و شکل طبیعی آنها است؛ به طوریکه به بیمار حس دندان‌های طبیعی بدهد.

• ترمیم دندان‌های آسیب دیده با پرکردن دندان یا درمان باندینگ.
• ترمیم ساده یا پیچیده قسمت‌های از دست رفته ساختار دندان؛ مانند اینله، آنله ، روکش یا پر کردن .
• جایگزینی کامل دندان‌های از دست رفته با ترمیم های مصنوعی مانند ایمپلنت ، بریج یا دندان مصنوعی 

انواع مواد ترمیمی دندان

مواد اولیه، پایه و اساس انجام ترمیم روی ساختار دندان هستند. مواد پر کننده حفره دندان، روکش، ایمپلنت، دندان مصنوعی و سایر ترمیم‌ها از این مواد ساخته می‌شوند:

• فلزات
• آلیاژهای آمالگام
• پلیمرها
• سرامیک
• کامپوزیت‌ها
• گلس آینومرها
• رزین‌های پایه دندان مصنوعی
• فلزات نجیب و پایه

دندانپزشکی ترمیمی در مقایسه با دندانپزشکی زیبایی

دندانپزشکی زیبایی و دندانپزشکی ترمیمی از مواد و پروسه‌های مشابه استفاده می‌کنند. اگر فرد به دلیل بیماری نیاز به درمان داشته باشد، درمانِ وی، ترمیمی محسوب می‌شود، حتی اگر نتیجه نهایی، بهبود زیبایی فرد باشد، باز هم یک روش ترمیمی محسوب می‌شود.

علاوه بر این، روش‌های دندانپزشکی زیبایی، لبخند و تصویر بیمار از خود را، بهبود می‌بخشند.

نمونه‌هایی از درمان‌های زیبایی شامل روکش‌ها و سفید کردن دندان‌ها هستند. این درمان‌ها به دلیل اینکه  انتخابی هستند و از نظر پزشکی ضروری نیستند، درمان زیبایی محسوب می‌شوند. این عمل‌ها برای بهبود ظاهر و زیبایی فرد انجام می‌شوند.

انواع روش‌ها و درمان‌های دندانپزشکی ترمیمی

راه حل‌های ترمیمی شامل بریج، دندان مصنوعی، پرکردن، روکش، اینله، آنله، ایمپلنت و باندینگ است:

روکش دندان

روکش‌های دندانی، ترمیم‌هایی به رنگ دندان یا فلز هستند. آنها جایگزین بخش قابل توجهی از ساختارِ از دست رفته دندان می‌شوند که ناشی از کانال‌های ریشه، پوسیدگی دندان، یا شکستگی بوده است. روکش‌ها همچنین به ‌عنوان «کلاهک‌هایی» با پوشش کامل عمل می‌کنند که اندازه، شکل و عملکرد طبیعی دندان را بازیابی می‌کنند.

برای اینکه پزشک تصمیم بگیرد فردی نیاز به ترمیم روکش دارد یا نه، عوامل متعددی را بررسی می‌کند؛ این عوامل شامل عملکرد و محل دندان، موقعیت بافت لثه و رنگ دندان‌های اطراف است. البته فقط محدود به این عوامل نیست.

دندان مصنوعی

پروتزها، مجموعه‌ای از دندان‌های مصنوعی قابل حذف (قابل برداشتن) یا ثابت هستند که جایگزین چندین دندان از دست رفته می‌شوند.

وقتی فردی به دلیل پوسیدگی پیشرفته دندان یا بیماری لثه تمام دندان‌های خود را از دست می‌دهد،در دندانپزشکی ترمیمی، پروتزهای مصنوعی یک راه حل مناسب هستند.

بسته به نوع بیمار، پنج نوع پروتز مختلف برای انتخاب وجود دارد. انواع رایج دندان‌های مصنوعی شامل پروتزهای کامل، پروتزهای جزئی ثابت، پروتزهای جزئی قابل برداشتن، پروتزهای حفظ شده توسط ایمپلنت و پروتزهای فوری هستند.

ایمپلنت های دندانی

پس از کشیدن یا از دست دادن دندان، معمولاً از ایمپلنت دندان برای جایگزینی دندان دائمی استفاده می‌شود.

در این روش، یک متخصص دندانپزشکی، با جراحی، یک ایمپلنت (ریشه دندان مصنوعی) را در استخوان فک بیمار قرار می‌دهد. ایمپلنت شکل یک پیچ است و با استخوان طبیعی پیوند پیدا می‌کند. جراحان دهان و دندان و پریودنتیست‌ها پروسه‌های ایمپلنت را انجام می‌دهند.

بریج‌های دندانی

بریج‌های دندانی ترمیم‌هایی با پوشش کامل هستند که سه یا چند دندان را می‌پوشانند. بریج‌ها فقط یک یا چند دندان را جایگزین می‌کنند، با این حال دو دندانِ واقعی، در دو طرفِ دندانِ از دست رفته، “شکاف” را پر میکند. بریج‌ها نتیجه پوسیدگی شدید دندان، از دست دادن دندان یا کشیدن دندان هستند.

بریج‌های دندانی مقرون به صرفه تر از ایمپلنت هستند. در این روش زمان بهبودی، سریعتر است؛ اما بریج‌ها طبیعی به نظر نمی‌رسند. همچنین نسبت به ایمپلنت‌ها مستعد شکستگی و پوسیدگی بیشتر هستند.

باندینگ دندان

روش‌های باندینگ دندان شامل رزین‌های کامپوزیت (پرکننده‌های همرنگ دندان از شیشه و پلاستیک) است. در اصل، باندهای دندانی می‌توانند حفره‌ها را پر کنند، دندان‌های ترک خورده یا شکسته را ترمیم کنند و سطوح دندان‌های تغییر رنگ داده را بپوشانند. آنها همچنین شکاف‌های کوچک بین دندان‌ها را پر می‌کنند که می‌تواند برای افراد مبتلا به دیاستما مفید باشد .

بسته به نیاز، سه روش مختلف باندینگ دندانی شامل باندینگ پیچیده دندان، باندینگِ روکشِ کامپوزیت و باندینگ کامپوزیت وجود دارد.

اینله و آنله

در دندانپزشکی ترمیمی، اینله و آنله ترمیم‌هایی جزئی، به رنگ دندان یا طلایی هستند که نواحی کوچک تری از ساختار دندان که از دست رفته یا آسیب دیده را ترمیم می‌کنند.

آنها نسبت به روکش‌ها، روشی کمتر تهاجمی هستند و از مواد ترمیمی پیچیده تشکیل شده‌اند. به عبارت دیگر تکنسین‌های آزمایشگاهِ دندانپزشکی، این ترمیم‌ها را در خارج از دهان درست می‌کنند.

ترمیم دندان با لیزر

ترمیم دندان با لیزر یک روش بدون دریل،  بدون درد و یا بی حسی در درمان بیماری های دندان است.  در این روش دندانپزشک می تواند پوسیدگی دندان را شناسایی کرده و با استفاده از پرتوهای متمرکز نور ملایم لیزر آن را درمان کند. لیزر درمانی روشی امن، قابل اعتماد است و یکی از بزرگترین پیشرفت‌ها در حوزه دندانپزشکی است.

مزایای دندانپزشکی ترمیمی چیست؟

دندانپزشکی ترمیمی طیف گسترده ای از مزایا را برای افراد در هر سنی ارائه می دهد. به عنوان مثال، می تواند:

• بازگرداندن سلامت دهان و دندان.
• بهبود عملکرد جویدن
• رفع درد دندان.
• خطر مشکلات دندانی را در آینده کاهش دهید.
• ظاهر لبخند را بهبود بخشید.

دندانپزشکی ترمیمی چه خطراتی دارد؟

شایع ترین خطر، حساسیت یا ناراحتی عمومی پس از یک روش دندانپزشکی ترمیمی است. به ندرت ممکن است دچار عفونت یا واکنش آلرژیک به فلزات استفاده شده شوید.

ترمیم دندان خطرات بسیار کمی دارد. اما تاج ها، برای مثال، ممکن است بریده شده یا شل شوند. اگر حفره‌های عمیق دارید یا پر شدن حفره‌ها را به تأخیر می‌اندازید، می‌تواند منجر به درمان ریشه یا کشیدن دندان شود . در صورت بروز مشکل در دندان های خود فورا با دندانپزشک تماس بگیرید.

زمان نقاهت پس از یک روش دندانپزشکی ترمیمی چقدر است؟

این بستگی به چند عامل دارد، از جمله نوع عمل و تعداد دندان هایی که نیاز به درمان دارند. برای مثال، فردی که یک حفره پر شده است، می‌تواند فوراً فعالیت‌های عادی خود را از سر بگیرد. با این حال، فردی که چهار ایمپلنت دندان گذاشته است ممکن است برای بهبودی به چند روز مرخصی نیاز داشته باشد. دندانپزشک شما میتواند در این زمینه به شما مشاوره خوبی بدهد.

چه زمانی باید به دندانپزشکم مراجعه کنم؟

اگر دندان‌های پوسیده، آسیب‌دیده یا از دست رفته‌ دارید، با دندانپزشک مشورت کنید. آنها می توانند به بازیابی سلامت، عملکرد و ظاهر لبخند شما کمک کنند.

همچنین باید به طور منظم برای معاینات و چکاپ دندانپزشکی به دندانپزشک خود مراجعه کنید. علاوه بر این، حتماً در فاصله بین ویزیت، بهداشت دهان و دندان را در خانه رعایت کنید.

اگر ترمیم دندانی دارید که در دهان احساس ناخوشایند یا ایجاد طعم بد می کند، فوراً با دندانپزشک خود تماس بگیرید تا راهنمایی های بیشتری دریافت کنید.