دندانپزشکی میکروسکوپی(microscope dentistry) که با نام میکروسکوپ دندانپزشکی و یا میکروسکوپ جراحی دندان (DOM) نیز معروف شده است، یکی از تخصص‌های دندانپزشکی است که شامل استفاده از میکروسکوپ‌های جراحی در طی مراحل دندانپزشکی می‌باشد. در این روش از میکروسکوپ در مراحل مختلف دندانپزشکی استفاده می‌شود تا دقت و وضوح در طول درمان افزایش یابد.

میکروسکوپ جراحی دندان، ابزار پرقدرتی با بزرگنمایی و روشنایی زیاد است که به دندانپزشکان کمک می‌کند تا جزئیات داخل دهان را که با چشم غیرمسلح قابل رویت نیستند، مشاهده کنند. در سر میکروسکوپ دوچشمی، تنظیمات بزرگنمایی قابل تنظیم و منبع فیبر نوری تعبیه شده است. این میکروسکوپ را می‌توان به راحتی بر روی سقف یا پایه دیواری و یا روی صندلی دندانپزشکی نصب کرد.

در دندانپزشکی میکروسکوپی، دندانپزشکان توانایی تشخیص شرایط دندانی، انجام اقدامات و درمان با دقت بیشتر و دستیابی به نتایج بهتر درمانی را دارند. وضوح دندان در میکروسکوپ به دندانپزشکان کمک می‌کند تا مشکلات دندانی را زودتر تشخیص دهند و درمان نمایند. این امر به درمانهای محافظه کارانه‌تر و افزایش راحتی بیمار منجر می شود.

دندانپزشکی میکروسکوپی در انواع تخصص‌های دندانپزشکی از جمله درمان کانال ریشه، ترمیم دندانها (پرکردن دندان، تاج و بریج)، درمان بیماری لثه، جراحی دهان و ایمپلنت کاربرد دارد و از ابزارهای اساسی در دندانپزشکی دیجیتال است. دندانپزشکان با این روش قادر هستند تا ساختارهای پیچیده مانند پالپ، کانالهای ریشه، شکستگی‌های دندان و جزئیات میکروسکوپی سطح دندان را به وضوح ببینند. در نتیجه روشهای درمانی را با دقت بیشتری برنامه‌ریزی و اجرا کنند.

دندانپزشکی میکروسکوپی چیست؟

میکروسکوپ دندانی(dental microscope) ابزار نوری پیشرفته‌ ای است که هدف از طراحی آن بزرگنمایی حفره دهان است. با کمک این ابزار دندانپزشکان می‌توانند دندانها، لثه و ساختارهای اطراف دهان را به وضوح مشاهده کنند. این میدان دید افزایش یافته به دندانپزشکان کمک می‌نماید تا درمانها را با دقت بیشتری انجام دهند و خطر خطا را به حداقل برسانند. در نتیجه موفقیت درمانهای انجام شده، افزایش می‌یابد.

کاربردهای میکروسکوپ دندانی

میکروسکوپ‌های دندانی به بخش جدایی ناپذیر تمام زمینه های دندانپزشکی تبدیل شده‌است که شامل:

1. اندودنتیکس (درمان ریشه): در روش‎های درمان ریشه دندان، دندانپزشکی میکروسکوپی برای درمان دقیق کانال‌های ریشه ضروری است. میکروسکوپ‌ دندانی به دندانپزشکان کمک می‌کند تا حتی کوچکترین ترک‌ها یا راه‌های پنهان دندان را پیدا کنند و آنها درمان نمایند. در عین حال دندانپزشکی میکروسکوپی به حذف ابزار شکسته‌ای که ممکن است در ریشه دندان گیر کرده باشد نیز کمک کند.

2. ایمپلنتولوژی(ایمپلنت‌های دندانی): هنگام قرار دادن ایمپلنت‌های دندانی، دقت از اهمیت بالایی برخوردار است. میکروسکوپ‌های دندانی به اطمینان از قرارگیری دقیق ایمپلنت‌ها کمک می‌کنند. در نتیجه این روش در ایمپلنت‌های دندانی منجر به تراز بهتر و موفقیت طولانی ‌مدت می‌شود.

3. پریودنتولوژی (درمان لثه): برای درمان بیماریهای لثه مانند جراحی فلپ، پیوند لثه یا پیوند استخوان، میکروسکوپ‌های دندانی، رویت و مشاهده‌ی لثه و ساختار استخوان را افزایش می‌دهند و منجر به برش‌های دقیق‌تر و نتایج درمانی بهتر می‌شود.

4. دندانپزشکی ترمیمی: فرقی نمی‌کند ترمیم پرکردن دندان، تاج یا روکش باشد، دندانپزشکی میکروسکوپی به دندانپزشکان کمک می‌نماید تا دقت بیشتری در طول ترمیم دندانها داشته باشند و از ترمیم مناسب‌تر اطمینان حاصل کنند و خطر خطا را کاهش دهند.

5. جراحی دهان: میکروسکوپ‌های دندانی نقش حیاتی در روش‌های مختلف جراحی دهان مانند آپیکوکتومی (برداشتن آپکس ریشه) و کشیدن دندان‌های نهفته دارند. بزرگنمایی دقیق میکروسکوپی به دندانپزشکان کمک می‌نماید تا از آسیب رسیدن به بافت‌ها و ساختارهای اطراف دهان جلوگیری شود.

6. تشخیص و درمان: میکروسکوپ‌های دندانی به تشخیص مشکلات اولیه دندان‌ها که با چشم غیرمسلح یا حتی با اشعه ایکس قابل مشاهده نیستند، کمک می‌کند. این مشکلات شامل علائم پوسیدگی، ترک یا ساییدگی روی دندانها هستند که قبل از بدتر شدن مشکل، قابل درمان می‌باشند.

7. دندانپزشکی با لیزر: میکروسکوپ‌های دندانی در روش دندانپزشکی با لیزر به رویت تعامل نور لیزر به بافت کمک می‌کنند.

دندانپزشکی بدون میکروسکوپ دندان

بسیاری از متخصصان دندانپزشکی هنوز در مطب‌ها بدون میکروسکوپ دندانپزشکی کار می‌کنند، اما دندانپزشکان هنگام انجام اقدامات دندانپزشکی با چشم غیر مسلح با مشکلات زیادی مواجه می‌شوند که شامل:

• اگر درمان دندانپزشکی طولانی‌ تر باشد، خستگی چشم یا فشار روی چشم‌ها باعث درد چشم می‌شود.
• مشاهده کانال‌های ریشه در طول درمان ریشه دچار اختلال می‌شود.
• دقت زوایای خط و حاشیه در آماده سازی دندان نامشخص است، این امر منجر به ایجاد نقاط برجسته روی تاج نهایی می‌شود.
• هنگام انجام اقدامات دندانپزشکی وضعیت نامناسب دندانپزشک می‌تواند منجر به کشیدگی گردن و کمر او ‌شود.
• بیماریهای دندانی که در ابتدا قابل توجه نیستند، تشخیص داده نمی‌شوند و ممکن است بعداً مشکلات جدی دندانی برای بیمار ایجاد کنند.
• ضایعات پوسیدگی جزئی در حین بررسی حفره دندان ممکن است مورد توجه قرار نگیرند و منجر به پوسیدگی ثانویه در طول ترمیم شوند.
• اثبات با مدرک یا ارائه سند و مدرک پزشکی وجود ندارد.

چالش های میکرو جراحی دندان

هنگام کار با میکروسکوپ‌های دندانی بایستی شدت نور و عمق میدان بهینه وجود داشته باشد تا در حفره‌های عمیق یا باریک مانند درمان ریشه، وضوح کافی ارائه شود. در جراحی میکرودنتال کنترل بهینه و دقیق ابزارهای دندانی تحت بزرگنمایی بالا برای جلوگیری از آسیب دیدن دیواره عاج یا سایر بافت‎‌های دهان ضروری است.

علاوه بر این، رویت جزئیات آناتومیک در رنگ‌های روشن برای اطمینان از تمایز صحیح آنها به عنوان مثال هنگام برداشتن بافت پاتولوژیک در طی اقدامات دندانپزشکی یا جراحی مهم است. حفظ وضعیت طبیعی و راحتی بدن یکی دیگر از چالش‌های مهم در میکرو جراحی دندان است، زیرا ارگونومی ضعیف باعث استرس و خستگی قابل توجهی در بیماران در طول جراحی‌های طولانی می‌شود.

مطلب مرتبط: اسکنر سه بعدی در دندانپزشکی : مزایا، نحوه کار و هزینه

حمایت از پروتکل های بهداشتی و کاهش خطرات COVID-19

دندانپزشکان به دلیل نزدیکی با بیماران بیشتر تحت تأثیر ویروس COVID-19 قرار می‌گیرند. معاینه و درمان با میکروسکوپ دندانی لایکا مزایای زیادی برای کاهش خطرات بیماریهای ویروسیدارد کهشامل:

• افزایش فاصله فیزیکی بین بیماران و دندانپزشکان
• کاهش خطر قرار گرفتن بیمار در معرض اسپری و پاشش
• پوشش میکروسکوپ خاصیت ضد باکتریایی دارد و پاتوژن‌های سطحی را کاهش دهد.
• تمیز کردن میکروسکوپ به دلیل کابل‌ها و عدسی‌های داخلی که به راحتی با اتانول ضدعفونی می‌شوند، آسان است.
• قطعات جداشدنی میکروسکوپ از جمله دسته و درب قابل استریل، برای اطمینان از دوام و عملکرد در طول اتوکلاو و استریل کردن منظم از مواد مقاوم ساخته شده‌اند.

مزایای کلیدی استفاده از میکروسکوپ‌های دندانپزشکی

رویت پیشرفته

یکی از مزایای اصلی میکروسکوپ‌های دندانپزشکی، وضوح و رویت عالی آنها است. این میکروسکوپ‌ها سطوح بزرگنمایی بسیار فراتر از توانایی‌های چشم انسان را ارائه می‌دهند. مثل تماشای فیلم در سینما (نمای میکروسکوپ) به جای تماشای آن روی صفحه گوشی (چشم غیر مسلح).

دندانپزشکان ناحیه درمان را برای معاینه و درمان دقیق‌تر می‌توانند بزرگ کنند. این نمای تقویت‌شده به‌ویژه هنگام انجام تمام اقدامات دندانپزشکی از جمله کانال‌های ریشه، جراحی‌های زیبایی و ایمپلنت‌های دندان سودمند است. وضوح و دقت بیشتر به تشخیص زودتر مشکلات دندانی و بهبود نتایج درمان کمک می‌کند.

بهبود دقت

بزرگنمایی و روشنایی بیشتر میکروسکوپ‌های دندانپزشکی به بهبود دقت در طی مراحل دندانپزشکی کمک می‌کند. دندانپزشکان از طریق این ابزار حتی کوچکترین مشکل دندانی را شناسایی و درمان می‌کنند. همچنین دندانپزشکان اطمینان حاصل می‌نمایند که همه مشکلات دندانی به درستی بررسی شده است. این سطح از دقت به ویژه برای درمانهای بسیار حساس مهم است، زیرا خطر خطاها و عوارض به حداقل می‌رسد. با این روش بیماران سطح بالاتری از درمان را دریافت می‌کنند و احتمال مشکلات بعد از درمان کاهش می‌یابد.

نتایج بسیار بهتر

فناوری رویت و مشاهده پیشرفته، دقت درمان را بهبود می‌بخشد، در نتیجه منجر به نتایج درمانی بهتر می‌شود. مطالعات نشان داده است درمان‌هایی که با استفاده از دندانپزشکی میکروسکوپی انجام می‌شوند نتایج بلند مدتی دارند. همچنین در این روش دقت در طول مراحل دندانپزشکی، مشکلات بعد از درمان را کاهش می‌دهد و درمان بدون درد را ممکن می‌سازد.

 انجام جراحی‌های کم تهاجمی

در این روش توانایی مشاهده دقیق و دسترسی به نواحی کوچک منجر به جراحی کم تهاجمی مشابه لاپاراسکوپی در اصطلاح پزشکی می‌شود. همچنین میکروسکوپ‌های دندانپزشکی به دندانپزشکان کمک می‌کند تا با حفظ ساختار دندان سالم، به طور کارآمد مشکلات دندانی را درمان کنند. این امر مزایایی همچون کاهش ترمیم‎های دندانی، به حداقل رسیدن زمان بهبودی و کاهش درد و ناراحتی بیمار را به همراه دارد. همیشه اولویت اصلی دندانپزشکی، حفاظت از دندانهای طبیعی است و دندانپزشکی میکروسکوپی به دستیابی به این اولویت کمک می‌نماید.

بهبود ارتباط با بیماران

یکی دیگر از مزایای دندانپزشکی میکروسکوپی، امکان مشارکت بیمار در روند درمانش است. با این روش دندانپزشکان می‌توانند تصویر بزرگ شده از دندان را روی صفحه نمایش ارائه ‌دهند و به بیماران این امکان را می‌دهند تا مشکلات دندان خودشان را به وضوح ببینند.

این رویت از دهان و دندان به بیماران کمک می‌کند تا مشکلات دهان خودشان را بهتر درک کنند. در نتیجه تصمیم گیری برای درمان آسان تر می‌شود. علاوه بر این، مقایسه تصاویر قبل و بعد از درمان به راحتی امکان پذیر خواهد بود. همچنین در این روش آگاهی بیماران در مورد اقدامات دقیق دندانپزشکی انجام شده در شفافیت کار قرار خواهد گرفت و رعایت استانداردهای اخلاقیبسیارموثرتر خواهد بود.

نقش دندانپزشکی میکروسکوپی در مراقبت‌های پیشگیرانه چیست؟

استفاده از دندانپزشکی میکروسکوپیمزایای زیادی به همراه دارد که مهمترین آنها افزایش میدان دید دندانپزشک است. منفذ برای درمان کانال ریشه کوچکتر از فولیکول مو است. عصب کشی مستلزم برداشتن پالپ عفونی، تمیز کردن و پر کردن کانال‌های ریز است، به غیر از رفع بزاق دهان، خون، در برخی موارد حتی زبان مانع برای درمان می‌شود. اگرچه درمان غیرممکن نیست، اما انجام چنین روش پیچیده‌ای بدون نور کواکسیال (بدون سایه) و تصاویر بسیار بزرگ شده برای دندانپزشکان دشوار است.

هر دندان یک ویژگی منحصر به فرد دارد و حتی در یک فرد، ساختار آناتومیکی دندانهای مختلف می‌تواند متفاوت باشد. بدون میکروسکوپ دندانپزشکی، برخی از ساختارهای آناتومیکی به راحتی نادیده گرفته می‌شوند که این امر منجر به درمان، هزینه و درد می‌شود.

جمع بندی

درمان دقیق از بررسی و رویت دقیق جدا نیست.برای دستیابی به این هدف، فناوری پیشرفته و دانش بالینی با کیفیت ضروری است. امروزه بیشتر دندانپزشکان درمانهایی را بر اساس دندانپزشکی میکروسکوپی مستقیم بر روی ریزساختار و آناتومی دندانها انجام می‌دهند. این روش، رشته دندانپزشکی از درمان مبتنی بر بینایی به درمان تحت بزرگنمایی بالای میکروسکوپ متحول کرده است و نرخ موفقیت درمان را به طور قابل توجهی بهبود بخشیده است.

در آخر، دندانپزشکی میکروسکوپی ابزار بسیار خوبی برای ارائه سند و مدرک پزشکی، تشخیص، درمان و آموزش می‌باشد. با این روش می‌توان به راحتی مشکلات خاص داخل دهان را با استفاده از میکروسکوپ شناسایی کرد و موجب ارتباط مناسب بین دندانپزشکان متخصص و عمومی می‌شود. همچنین دندانپزشکی میکروسکوپی به آموزش دستیاران و کارآموزان دندانپزشکی و بیماران کمک می‌کند.

در کلینیک دندانپزشکی دکتر حاکم زاده، ما متعهد به ارائه خدمات با کیفیت بالا و مطابق با استانداردهای روز دنیا برای بیماران خود هستیم. در کنار استفاده از پیشرفته‌ ترین تجهیزات و تکنولوژی‌ها، از جمله میکروسکوپ‌های دندانپزشکی، خدمات خاص دیگری مانند دندانپزشکی لیزری را ارائه می دهیم که ما را از سایر مطب‌های دندانپزشکی متمایز می‌کند.