15 درمان خانگی برای خلاص شدن از التهاب لثه
آوریل 3, 2025
اگر با متخصصان ارتودنسی سر و کار ندارید، احتمالاً اصطلاح مال اکلوژن برای شما چندان آشنا نیست. اما این واژه آن‌قدرها هم ترسناک نیست. به عبارت دیگر تعریف آن بسیار ساده است. مال اکلوژن (Malocclusion) زمانی اتفاق می‌افتد که دندان‌های شما هنگام بستن دهان به درستی روی هم قرار نگیرند. در حالت ایده‌آل، دندان‌های بالایی باید کمی روی دندان‌های پایینی قرار بگیرند. با این حال، انحرافات متعددی در محل قرارگیری دندان ها وجود دارند که همگی با عنوان مال اکلوژن شناخته می‌شوند.
در موارد حاد، مال اکلوژن تأثیرات منفی زیادی از جمله فرسایش دندان‌ها، درد مفاصل فک، از بین رفتن لثه و حتی سردرد بر سلامت دهان و دندان شما خواهد داشت. بنابراین اگر در این زمینه نگرانی دارید، بهتر است یک وقت مشاوره با دنداپزشک یا متخصص ارتودنسی رزرو کنید تا مشکل شما به سرعت حل شود.
علائم
بسیاری از افراد با دندان های نامنظم متولد می‌شوند و به همین دلیل، علائم آن می‌تواند از خفیف تا شدید متغیر باشد. برخی از علائم مال اکلوژن شامل موارد زیر است:
- قرارگیری غیرطبیعی دندان‌ها
- فرسایش بیش از حد دندان‌ها
- تغییر حالت صورت
- گاز گرفتن مکرر داخل گونه یا زبان
- دشواری در جویدن و گاز زدن
- مشکلات گفتاری و لکنت زبان
- تنفس از طریق دهان به جای بینی
دلایل
عوامل محیطی متعددی می‌توانند باعث بروز مال اکلوژن شوند، اما این وضعیت معمولا ارثی است، به این معنا که از نسلی به نسل دیگر منتقل شده و قابل پیشگیری نیست. با این حال، برخی شرایط یا عادات می‌توانند شکل و ساختار فک را تغییر داده و احتمال بروز مال اکلوژن را افزایش دهند.
این عوامل شامل موارد زیر می‌شوند:
- استفاده مداوم از پستانک بعد از سن ۳ سالگی
- مکیدن انگشت شست
- صدمات منجر به نامنظم و جا به جایی فک
- رشد دندان های غیرطبیعی یا نهفته
- دندان قروچه یا ساییدن دندان‌ها روی یک دیگر
چگونه می‌توان از مال اکلوژن پیشگیری کرد؟
جلوگیری از بروز این عارضه همیشه امکانپذیر نیست زیرا دلیل بروز آن ترکیبی از عوامل ژنتیکی و یا محیطی است. با این حال، می‌توان اقداماتی را برای پیشگیری انجام داد.
از جمله:
- محدود کردن استفاده از پستانک یا مکیدن انگشت شست در سنین پایین
- استفاده از محافظ دهان هنگام انجام ورزش
- رعایت بهداشت دهان و دندان از سنین کودکی
- مراجعه منظم به دندانپزشک برای معاینات دوره ای
- مراجعه به متخصص ارتودنسی در صورت افتادن غیر طبیعی دندان در سنین پایین و جلوگیری ازاین اتفاق در آینده
انواع مختلف مال اکلوژن
مال اکلوژن‌ها معمولا به سه گروه اصلی طبقه بندی می‌شوند:
- کلاس۱
در گروه اول یا مال اکلوژن کلاس 1، فک بالا و پایین در موقعیت صحیح خود قرار دارند، اما فشردگی بیش از حد دندان‌ها یا وجود فاصله زیاد بین آن‌ها، باعث بروز مشکلاتی میشود. - کلاس۲
در گروه دوم یا مال اکلوژن کلاس 2، دندان‌های بالایی بیش از حد جلوتر از دندان‌های پایینی قرار دارند. بسته به اینکه این جلوآمدگی در جهت عمودی یا افقی باشد، این نوع مال اکلوژن معمولا به عنوان اوربایت یا اورجت شناخته میشود. در اغلب موارد، عامل این نوع، عقب رفتگی فک پایین است. - کلاس۳
در گروه سوم یا مال اکلوژن کلاس 3، دندان‌های پایینی بیش از حد جلو آمده‌اند و معمولا دندان های جلویی ردیف بالا را می پوشاند. (بیش از حد روی آن دندان ها می افتد). این وضعیت اغلب به عنوان آندربایت شناخته شده و علت آن در مواردی جلوآمدگی بیش از حد فک پایین یا عقب رفتگی فک بالا است.
آیا مال اکلوژن می‌تواند باعث سردرد شود؟
داشتن فک نامنظم می‌تواند باعث ایجاد استرس و درد در دندان‌ها و در نتیجه سردرد شود، به‌ویژه اگر مال اکلوژن ناشی از دندان قروچه (Bruxism) یا ساییدن دندان‌ها باشد. حتی وجود یک ناهمسانی در بسته شدن دهان، ممکن است فشار زیادی بر روی مفصل گیجگاهی‌فکی (TMJ) وارد نموده و موجب سردردهای مزمن شود. به همین دلیل، تنظیم صحیح فک و صاف کردن دندان‌ها باید با هماهنگی انجام شوند.
راهکارهای درمانی برای مال اکلوژن
این مشکل قابل اصلاح است. انتخاب بهترین روش درمانی سلامت دهان و سبک زندگی شما را بهبود میبخشد.
ارتودنسی
دندانپزشک بسته به شرایط شما ممکن است طیف وسیعی از درمان‌های ارتودنسی را برای اصلاح مال اکلوژن توصیه کند:
- Traditional braces از جنس فلز یا سرامیک که به‌تدریج دندان‌های شما را به موقعیت صحیح و استاندارد هدایت می‌کنند.
- Clear aligners که به‌صورت سفارشی طراحی شده و روی دندان‌ها قرار می‌گیرند تا به‌آرامی آن‌ها را به موقعیت صحیح هدایت کنند. Clear aligners قابل برداشتن هستند و در مقایسه با مورد قبلی کمتر قابل مشاهده هستند.
- Lingual braces که به صورت سیمی بوده و به سطح پشتی دندان‌ها متصل می‌شوند، بنابراین از نمای جلو کمتر دیده می‌شوند.
جراحی فک
در موارد حاد، ممکن است نیاز به جراحی باشد. حالت غیر طبیعی فکی، مشکل اصلی در این نوع جراحی محسوب می‌شوند. طی این جراحی، فک بالا یا پایین در موقعیت مناسب قرار گرفته و محل قرار گیری دندان ها و فک اصلاح میشود.
ترمیم دندان ها
روکش دندان و پل دندان برای تغییر شکل یا اندازه دندان استفاده میشود. این روش‌های ترمیمی موجب بهبود تراز دندان‌ها و عملکرد کلی فک می‌شوند.
کشیدن دندان
در مواردی که دندان‌ها به شدت نزدیک به هم و فشرده هستند، بهترین راهکار کشیدن یک یا چند دندان است. این عمل فضای کافی برای قرارگیری صحیح دندان‌ها و اصلاح تراز آن‌ها را فراهم میکند.
مزایای درمان مال اکلوژن
درمان به‌موقع و پیگیری توصیه‌های دندانپزشک مهم ترین مورد از مزایای درمان به روش مال اکلوژن است.
- بهبود عملکرد دندان و فک برای جویدن راحت‌تر و گفتار
- کاهش خطر پوسیدگی و آسیب به دندان و بیماریهای لثه ای
- بهبود ظاهر صورت و بالا رفتن سطح اعتمادبه‌نفس
- حفظ سلامت دهان و سلامت عمومی
مال اکلوژن در صورت عدم درمان ممکن است تبدیل به یک مشکل جدی شود. آگاهی از این وضعیت، علائم و راهکارهای درمانی به شما در پیشگیری و مراجعه به موقع به دندانپزشک کمک میکند.
منابع:
