اگر در دهان خود بدون دلیل خاصی احساس سوزش می‌کنید احتمالا به سندرم سوزش دهان مبتلا شده‌اید. رایج‌ ترین نشانه ابتلا به این بیماری، احساس سوزش در دهان است هر چند برخی افراد دچار سوزش لب یا زبان نیز می‌شوند. احساس سوزش در اطراف لب‌ها ممکن است به دلایل دیگری از جمله خشکی لب‌ها یا برفک دهان بروز نماید. در صورتی دندانپزشک ابتلا به سندرم سوزش دهان را تشخیص می‌دهد که اطمینان پیدا کند سوزش دهان‌ به دلایل دیگری بروز نمی‌کند. درد عصب باعث بروز این بیماری شده و این درد با داروهایی درمان می‌شود که بر عصب‌ها تاثیر می‌گذارند.

سندرم سوزش دهان (BMS) چیست؟

سندرم سوزش دهان (Burning Mouth Syndrome – BMS) وقوع احساس سوزش در زبان ، سقف دهان یا لب شما است. این سوزش ممکن است در هر قسمت از دهان یا گلو شما اتفاق بیفتد. سوزش دهان ممکن است از جای نامشخصی شروع می شود. ممکن است احساس کنید که زبان شما توسط یک مایع داغ مانند چای یا قهوه می سوزد.

طبق گزارشات افراد مبتلا به BMS، سوزش در طول روز بدتر می شود. ممکن است زمان بیدار شدن از خواب احساس خوبی در دهان شما ایجاد شود اما بعداً در طول روز احساس سوزش پدیدار شود. پس از خواب، درد ممکن است بهبود یابد. روز بعد چرخه دوباره تکرار می شود.

طعم تلخ یا فلزی اغلب همراه با احساس سوزش اتفاق می افتد. بیشتر افراد با وجود وجود بزاق کافی، احساس خشکی دهان می کنند. گاهی اوقات، سوزش آنقدر شدید است که درد مزمن باعث افسردگی و اضطراب می شود.

چه کسانی به بیماری سندرم سوزش دهان مبتلا می‌شوند؟

 ممکن است همه افراد به سندرم سوزش دهان مبتلا شوند اما احتمال می‌رود که برخی افراد بیشتر در معرض ابتلا به این سندرم باشند. این بیماری نادر است و فقط 2 درصد از جمعیت به سندرم سوزش دهان دچار می‌شوند. دلیل اصلی ابتلا به این سندرم مشخص نیست.                                                                                        

 به احتمال زیاد این افراد دچار این بیماری  می‌شوند:                                                                                             

• بانوان: در 3 تا 7 درصد از موارد احتمال می‌رود که بانوان بیشتر از آقایان به سندرم سوزش دهان مبتلا شوند. بسیاری از بانوان طی دوران یائسگی یا پس از آن به این سندرم دچار می‌شوند و این مورد ممکن است به کاهش میزان ترشح هورمون استروژن مربوط باشد. با این حال، هورمون درمانی علائم این بیماری را بهبود نمی‌بخشد.                                                                                                                               
• افراد مبتلا به بیماری‌های روانی: احتمال ابتلا به BMS در افراد مبتلا به افسردگی، اضطراب و اختلالات خلقی بیشتر است. به احتمال زیاد این افراد علائم شدید این سندرم را در طول دوران بیماری یا بلافاصله پس از تشدید علائم بیماری روانی، احساس خواهند کرد.

 ضمنا احتمال می‌رود افرادی که شرایط زیر را دارند بیشتر به این سندرم مبتلا شوند.

• افراد مبتلا به بیماری رفلاکس معده
• کسانی که به فرآورده‌ها یا غذاها حساسیت دارند.
• افرادی که دهانشان خشک می‌شود.
• بیماران مبتلا به دندان قروچه
• افراد مبتلا به عفونت‌های دهان
• کسانی که از سوء تغذیه رنج می‌برند.
• بیمارانی که داروهای فشار خون استفاده می‌کنند.

 همچنین ابتلا به بیماری دیابت ممکن است باعث بروز سندرم سوزش دهان شود که احتمالا در چنین شرایطی این سندرم به عنوان نوروپاتی دیابتی تلقی خواهد شد.  

عبارت اقتباس شده از وبسایت  Verywell

 سندرم سوزش دهان وضعیت پیچیده‌ای است که جهت تشخیص آن چندین آزمایش انجام می‌شود. شما می‌توانید با یادداشت کردن سابقه بیماری خودتان و مطرح کردن مواردی که علائم بیماری را تشدید می‌کنند در تشخیص شرایط به کارشناس سلامت یا دندانپزشک کمک کنید.                                                                         

علائم سندرم سوزش دهان تشخیص داده نشده

 نشانه اصلی ابتلا به این سندرم احساس سوزش در دهان است. بنا بر گفته انجمن علمی بیماری‌های دهان آمریکا در اغلب موارد سوزش دهان در نوک و کنار زبان، سقف دهان و قسمت داخلی لب‌ها حس می‌شود. تعدادی از بیماران علاوه بر احساس سوزش علائم دیگری از جمله طعم شوری، تلخی یا طعم فلز مانند، بی حسی، خشکی و تغییر در حس چشایی را در دهان خود احساس می‌کنند.

علائم آغاز بیماری و مدت زمان آن

 بسیاری از افراد به طور ناگهانی به این سندرم مبتلا می‌شوند. علائم سندرم سوزش دهان معمولا طی چندین ماه به تدریج بروز می‌نمایند. ممکن است این علائم کم کم شدید تر شوند و دائما یا هر از گاهی در طول روز، بروز کنند. حدود دو سوم بیماران طی هفته‌ها یا ماه‌ها پس از ابتلا به این بیماری احساس بهبودی می‌کنند.

علائم ثانویه

 اکثر کسانی که از سندرم سوزش دهان رنج می‌برند دچار مشکلات خواب می‌شوند. ضمنا ابتلا به این بیماری  ممکن است بر حس چشایی شما تاثیر بگذارد چون باعث تغییر طعم غذاها می‌شود. همچنین تعداد زیادی از بیماران علائمی را احساس می‌کنند که این علائم به دهان مربوط نمی‌شوند. این علائم عبارتند از:

• بروز درد در کمر و شانه
• احساس سوزش در پوست به خصوص در مجاورت اندام تناسلی  
• خستگی
• سردرد
• تپش قلب
• سندرم روده تحریک پذیر
• حملات عصبی
• احساس زنگ در گوش‌ها

مراقبت از خود به منظور تسکین درد

 مداوای این سندرم مستلزم درمان دارویی است. چون بروز درد به عصب‌ها مربوط می‌شود شما نمی‌توانید جهت تسکین درد کاری انجام دهید. با این حال برخی افراد متوجه شده‌اند که مکیدن یخ یا جویدن آدامس در تسکین درد تاثیرگذار است.                                                                                                                     

 خوابیدن برای بیمارانی‌ که به سندرم سوزش دهان مبتلا هستند دشوار می‌باشد بنابراین خواب کافی برای این افراد اهمیت دارد. به همین دلیل داشتن خواب کافی یکی از بهترین روش‌های خود مراقبتی برای کسانی است که به این بیماری دچار می‌شوند.

نحوه تشخیص ابتلا به سندرم سوزش دهان

 گرچه تشخیص ابتلا به سندرم سوزش دهان دشوار می‌باشد اما تشخیص این بیماری اهمیت دارد. اگر دچار علائم این سندرم شده‌اید ابتدا موضوع را با دندانپزشک خود مطرح نمایید. دندانپزشکان می‌توانند در تشخیص مشکلات مربوط به دهان و دندان نظیر دندان قروچه کمک کنند زیرا دندان قروچه سبب ابتلا به BMS می‌شود. چنانچه نیاز دارید نزد دندانپزشک متخصص یا متخصص گوش، حلق و بینی بروید با کارشناس سلامت خود مشورت کنید.                                                                                                         

قبل از اینکه کارشناسان سلامت ابتلا به این سندرم را تشخیص دهند باید از بروز بیماری‌هایی که باعث احساس سوزش در دهان می‌شوند جلوگیری کنند. این بیماری‌های دهان عبارتند از:

•  بیماری برفک دهان
• بیماری لیکن پلان دهان
• بیماری زبان جغرافیایی

 بنابراین دندانپزشکان درون دهان را نگاه خواهند کرد و درباره جزئیات سوابق بیماری نیز از شما سؤال می‌پرسند. روراست بودن با دندانپزشکان اهمیت دارد زیرا ابتلا به افسردگی یا اضطراب ممکن است در بروز این سندرم تاثیرگذار باشد گرچه به نظر می‌رسد که این موارد به سندرم سوزش دهان مربوط نیست. بنابراین احتمال می‌رود کارشناس سلامت یا دندانپزشک شما به منظور تشخیص ابتلا به این سندرم آزمایش‌های دیگری نیز انجام دهد.

 این آزمایش‌ها عبارتند از:

• تست حساسیت
• تست بیوپسی (نمونه برداری از بافت زنده)
• آزمایشات‌ خون
• تست‌های تصویربرداری
• آزمایشات سواب دهانی
• آزمایشات بزاق دهان

درمان سندرم سوزش دهان

 دندانپزشک این بیماری را با داروهایی درمان می‌کنند که بر عصب‌ها تاثیر می‌گذارند. بسیاری از این داروها برای مداوای افسردگی یا اضطراب نیز استفاده می‌گردند. رایج‌ترین درمان برای سندرم سوزش دهان استفاده از داروی کلونازپام می‌باشد. این دارو نوعی بنزودیازپین است که به عنوان شوینده دهان عرضه می‌شود. برخی‌ بیماران مبتلا به این سندرم نیز از قرص کلونازپام استفاده می‌کنند.

 سایر درمان‌های دارویی عبارتند از:

• استفاده از قرص الاویل (آمی تریپتیلین)
• مصرف قرص سیلنور(دوکسپین)
• استفاده از قرص گاباپنتین
• لیزر درمانی

 پیدا کردن روش درمانی مناسب شما زمان می‌برد. بنابراین روش‌های درمانی را با دندانپزشک خود بررسی نموده و با او درباره روش درمانی مناسب گفت و گو کنید.                                                                     

کنترل نمودن علائم بیماری BMS

 دو داروی بدون نسخه که در کنترل نمودن علائم این بیماری تاثیرگذار هستند عبارتند از:

• آلفا لیپوئیک اسید: آلفا لیپوئیک اسید نوعی مکمل دارویی به شکل قرص است که به منظور تسکین درد استفاده می‌شود.
• کرم موضعی کپسایسین: کرم موضعی کپسایسین در تسکین درد عصب تاثیرگذار می‌باشد.

 در صورت حاد شدن بیماری سندرم سوزش دهان احتمال می‌رود که مکیدن تکه‌های یخ، سر کشیدن نوشیدنی سرد یا جویدن آدامس در تسکین علائم تاثیرگذار باشد. درضمن درمان کردن بیماری‌های زمینه‌ای مانند اختلال مفصل گیجگاهی– فکی و بیماری دیابت باعث می‌شود تا علائم این سندرم بهبود یابد. اختلال مفصل گیجگاهی- فکی سبب بروز نقص در عملکرد مفصل‌هایی می‌شوند که فک پایینی را به جمجمه متصل‌ می‌کند.                   

رعایت بهداشت دهان و دندان و تغییر در سبک زندگی در اثر ابتلا به سندرم سوزش دهان

 در صورت ابتلا به سندرم سوزش دهان، رعایت بهداشت دهان و دندان اهمیت دارد به طوری که رعایت کامل بهداشت دهان و دندان در کنترل علائم این بیماری تاثیرگذار خواهد بود. در بیماری مذکور مهم‌ترین مرحله تشخیص و اصلاح عملکرد دهان است به طور مثال دندان قروچه باعث ابتلا به این سندرم می‌شود.  

 ضمنا اگر به BMS مبتلا هستید نباید غذاهایی را بخورید که به دهان شما آسیب می‌رسانند. این غذاها عبارتند از: 

• تنباکو
• غذاهای تند
• نوشیدن الکل- عدم استفاده از دهان شویه حاوی الکل
• غذاهای اسیدی مانند ترشی‌ها و آبمیوه‌ها

خلاصه

 سندرم سوزش دهان نوعی حالت عصبی است که سبب احساس سوزش در دهان خواهد شد. اگر به این سندرم مبتلا شوید دندانپزشکان این بیماری را تشخیص می‌دهند با این حال احتمال می‌رود که دندانپزشکان شما را نزد کارشناس سلامت متخصص در زمینه گوش، حلق و بینی بفرستند.  دندانپزشک یا کارشناس سلامت شما اطمینان پیدا می‌کند که سوزش دهان به دلایل دیگری بروز نمی‌کند و به منظور تشخیص این سندرم، چندین آزمایش برایتان تجویز می‌کند. بدین ترتیب این افراد می‌توانند بیماری را با داروهای ضد افسردگی و بنزودیازپین مداوا کنند که این داروها بر سیستم عصبی اثر می‌گذارند.

در کلینیک دندانپزشکی با لیزر دکتر حاکم زاده درمان سندرم سوزش دهان توسط لیزر انجام میگردد.