حذف کیست دندان با لیزر یا برداشتن ضایعات دهانی چیست؟

جراحی و برداشتن کیست دندان ، لثه و از بین بردن ضایعات دهانی با استفاده لیزر روشی است که دندانپزشکان برای درمان دقیق ضایعات دهان به کار می برند. به کارگیری لیزر احتمال درد و جای زخم را کاهش می دهد. برخی از ضایعاتی که می توان با استفاده از این روش درمان کرد عبارتند از:
• زخم های آفتی
• ورم لنفاوی
• همانژیوم
• کارسینوم وروکوز
لیزر معمولاً داری یک محیط فعال متشکل از یک ماده جامد، مایع یا گاز است که وقتی از طریق منبع انرژی تحریک می شود ذرات آزاد را رهاسازی می کند. با افزایش شدت منبع انرژی، انرژی اضافی به صورت نور ساطع می شود. این نور سپس با استفاده از سطوحی منعکس شده و در مسیر مورد نظر هدایت می شود.
خروجی لیزر می تواند به صورت پیوسته یا پالسی ساطع شود که هر کدام از این خروجی ها را با توجه به نیاز برای درمان ضایعات با لیزر در دندانپزشکی می توان استفاده کرد. لیزر به صورت پالس دار می تواند قدرت اوج بالاتری نسبت به لیزر پیوسته ارائه دهد.

در چه مواردی از روش لیزر برای حذف ضایعات دهانی استفاده می شود؟

برخی از اندیکاسیون ها یا معیار های استفاده از روش لیزر برای حذف کیست / ضایعه شامل موارد زیر است:

• زخم های آفتی و لیکن پلان
• اپولیدها، مخاط سلولی، هایپرکراتوز دیسپلاستیک و گرانولوماها
• لنفانژیوم، همانژیوم و تلانژکتازی
• ضایعاتی مانند لکوپلاکیا و اریتروپلاکیا
• حذف تومورهای خوش خیم
• خارج کردن تومورهای مقاوم به درمان
• فرنکتومی های لب، زبان یا گونه
• بیماری های غدد بزاقی
• جراحی کام نرم
• جراحی لوزه

در بعضی موارد برای برداشتن کیست های مجرای نازوپالاتین از لیزر استفاده می شود. این نوع کیست ها معمولا به دنبال رشد خود به خودی سلول های اپیتلیال ایجاد می شوند و یا در اثر تروما ناشی از پروتزهای متحرک، درمان ایمپلنت دندان، عفونت باکتریایی یا احتباس مخاط به وجود می آیند.

لیزر معمولاً جای زخم بسیار کم و جزئی به جا می گذارد و به همین دلیل در مواردی که بخواهیم اثر زخم باقی نماند از این روش استفاده می شود.

نحوه لیزر درمانی برای برداشتن کیست و ضایعات دهانی

در دندانپزشکی معمولاً از لیزر CO2 یا لیزر دایود برای برداشتن ضایعات و کیست های دهانی استفاده می شود. زمانی که نور لیزر به بافت ضایعه مورد نظر برخورد می کند، باعث ایجاد اثرات حرارتی، شیمیایی یا مکانیکی می شود. معمولا از اثر حرارتی که لیزر در دمای ۶۰ تا ۶۵ درجه سانتیگراد ایجاد می کند، برای از بین بردن ضایعات دهان استفاده می شود. اثرات حرارتی لیزر روی بافت با فرایند دناتوراسیون پروتئین و بلانش بافت (سفید شدن ) شروع می شود. دناتوراسیون فرایندی است که باعث می شود پروتئین شکل و ساختار خود را از دست بدهد. سپس در دمای ۱۰۰ درجه سانتیگراد، آب داخل سلول ها بخار می شود و منجر به تشکیل واکوئل یا فضاهای خالی و حفره در سلول و نهایتا جمع شدن بافت می شود.

عروق کوچک، اعصاب و کانالهای لنفاوی در اطراف بافت ضایعه وط لیزر بسته می شوند. به همین دلیل در روش لیزر در حین از بین بردن ضایعات خونریزی درد و ادم وجود ندارد.

مزایای جراحی برداشتن کیست لثه، دندان و ضایعات دهان با لیزر

دلایلی وجود دارد که دندانپزشکی لیزری به روش استفاده از چاقوی جراحی برای از بین بردن ضایعات دهان ترجیح داده می شود:

• دقت روش لیزر ۰.۱ میلی متر است و حاشیه های تمیز و مشخص بعد از برداشتن ضایعه حاصل می شود.
• اگر ضایعات کوچک باشد معمولا به دلیل تبخیر شدن نمیتوان نمونه ای برای اهداف بیوپسی برداشت. لیزر به ویژه با شدت بالا باعث از بین رفتن ضایعات کوچک می شود.
• لیزر میتواند رگ هایی را که قطر آنها بین ۰.۵ تا ۲ میلی متر است لخته کند.
• تورم بعد از جراحی تا حد زیادی با استفاده از لیزر کاهش می یابد.
• بیمار دردی مختصر و ناچیزی احساس خواهد کرد.
• جای زخم نیز بسیار کاهش می یابد و معمولاً زخم ها بدون هیچ گونه عارضه ای بهبود می یابند.