احتمال می‌رود که قسمتی از لثه کبود در اثر فشار یا خراش تغییر رنگ دهد. همانطور که ممکن است آثاری از کبودی روی بدن شما وجود داشته باشد لثه‌های شما نیز ممکن است کبود شوند. احتمالا کبودی لثه‌ها ناشی از یک زخم جزئی است که این زخم به دلیل خوردن غذاهای تند ایجاد می‌شود. ضمنا لثه‌ ها ممکن است به دلیل اقدامات دندانپزشکی یا مشکلات پزشکی خاص کبود شوند.

 شما می‌توانید کبودی لثه‌ها را با درمان‌های خانگی مانند کمپرس سرد یا گاز استریل نم‌دار درمان کنید. کبودی لثه‌ها در اغلب موارد طی چند هفته بهبود می‌‌ یابد اما اگر لثه‌ ها در اثر مشکلات پزشکی خاص کبود شده باشند این کبودی باید توسط پزشک مداوا شود. در این مقاله درباره علائم، علت‌ها، نحوه تشخیص و درمان کبودی لثه‌ ها توضیح داده می‌شود.      

لثه‌های کبود چطور به نظر می‌رسند؟

 ممکن است رنگ لثه کبود با رنگ سایر قسمت‌های لثه شما متفاوت باشد. لثه‌های کبود قهوه ای پر رنگ، سیاه، بنفش یا قرمز هستند. لثه‌ های کبود علاوه بر اینکه تغییر رنگ داده‌اند، دردناک هم هستند و ممکن است خونریزی کنند یا خونریزی نکنند.

 معمولا کبودی لثه‌ها با گذشت زمان بهبود می‌یابد با این حال اگر طی یک هفته بهبودی حاصل نشد بهترین راه این است که نزد دندانپزشک خود بروید.

 Verywell

چه چیزی باعث کبودی لثه‌ها می‌شود؟

دلایل کبودی لثه‌ها عبارتند از:  

• نخ دندان کشیدن به طور خیلی محکم: نخ دندان کشیدن برای حفظ سلامت دهان و سلامت لثه‌ها اقدامی ضروری می‌باشد. برای جلوگیری از تشکیل پلاک و کرم خوردگی دندان‌هایتان، مهم است که هر روز نخ دندان بکشید. نخ دندان کشیدن روش‌های متفاوتی دارد که این روش‌ها شامل استفاده از فلاسرهای شیاردار، واتر فلاسر و نخ دندان می‌شود. استفاده از نخ دندان رایج تر است. گاهی اوقات لثه ها آسیب پذیر می‌شوند یا ممکن است فرد دندان‌هایش را خیلی محکم نخ دندان بکشد که همین مسئله باعث خونریزی و کبودی خواهد شد. ضمنا احتمال می رود که خونریزی و کبودی بر اثر سایر شرایط پزشکی ایجاد شود.
• زمین خوردن با صورت: ممکن است در اثر زمین خوردن یا جراحت، لثه‌ ها کبود شوند. بسته به سن فرد و نوع فعالیت او اعم از فعالیت ورزشی، پیاده روی یا ضعف استخوان‌ها زمین خوردن با صورت ممکن است سبب کبودی لثه‌ها شود. کبودی بر اثر شکاف یا پارگی رگ‌های خونی کوچک زیر پوست ایجاد می‌شود. اگر با صورت زمین خورد‌ه‌اید و لثه‌هایتان کبود شده‌اند سایر قسمت‌های صورت و دهان خود را بررسی نمایید تا چنانچه جای دیگری از صورت یا دهان شما دچار آسیب یا کبودی شده است متوجه شوید. این جراحت ممکن است شامل شکستگی جزئی دندان و همچنین آسیب به لب‌ها، فک یا سایر قسمت‌های صورت و دهان شود. قرار دادن یخ روی محل کبودی، زخم‌های جزئی را درمان می‌کند.
• خوردن غذای تند: خوردن غذای تند یا ترد یا ضربه به دهان با یک شیء تیز ممکن است سبب خونریزی لثه‌ها شود. برای مثال گاز زدن سیب زمینی سرخ شده ترد، استفاده از خلال دندان یا فرورفتن چنگال یا سیخ ممکن است باعث کبودی لثه و گاهی اوقات خونریزی شود.
• وارد شدن ضربه یا زخم شدن دهان: اگر به دهان شما ضربه‌ای وارد شود یا دهانتان زخم شده باشد ممکن است لثه‌ها کبود شوند. اگر یک شیء به دهان برخورد کند یا دهان زخم شود، دهان به شدت کبود شده و ورم می‌کند. در ضمن مدتی طول می‌کشد تا کبودی و ورم خوب شود. علاوه بر کبودی لثه‌ها، بسته به شدت ضربه یا جراحت ممکن است موارد دیگری از جمله شکستگی یا ترک خوردگی استخوان‌ها و جابجایی فک پیش بیاید یا داخل دهان و یا لب زخم شود. اگر دهان شما زخم‌ شده باشد یا ضربه‌ای به آن وارد شود با یک متخصص جهت تشخیص و درمان مناسب تماس بگیرید.
• اقدامات دندانپزشکی: ضربه تصادفی بر اثر اقدامات دندانپزشکی ممکن است منجر به کبودی شود. احتمالا آمالگام تاتو هم شبیه لثه‌های کبود به نظر می‌رسد. در هنگام پر کردن یا کشیدن دندان، آمالگام تاتو باعث می‌شود تا آمالگام نقره‌ای رنگ به بافت لثه بچسبد. نصب آمالگام تاتو درد ندارد و رنگ آن آبی خاکستری یا سیاه است. لثه‌های مجاور دندان پر شده مناسب‌ترین محل برای نصب آمالگام تاتو می‌باشد. اما ممکن است گونه‌ها، لب‌ها، زبان یا سقف دهان (سق) از سمت داخل کبود شود.
• دندان درآوردن نوزادان: معمولا نوزادان بین سنین شش ماهگی تا یک سالگی دندان درمی‌آورند. یک نوزاد در هنگام تولد 20 دندان زیر خط لثه دارد و در سن سه سالگی اکثر دندان‌های شیری کودکان درمی‌آید. در هنگام دندان درآوردن نوزاد، لثه‌ها نازک می‌شوند و ممکن است خونریزی کنند. احتمالا این خونریزی به دلیل دندان درآوردن یا اشیایی است که کودکان برای تسکین دادن خارش لثه‌هایشان از آن استفاده می‌کنند. لثه‌های کبود ممکن است به رنگ قرمز تیره، قهوه‌ای، رنگ مایل به آبی، بنفش یا به رنگ کدر باشند.
• جینجیویتی: جینجیویتی التهاب لثه است که اغلب بر اثر تجمع جرم روی دندان‌ها ایجاد می‌شود که موجب درد و ورم لثه‌ها می‌شود. التهاب لثه احتمالا باعث خونریزی و ورم می‌شود که در این صورت لثه‌ها به رنگ قرمز روشن یا قرمز مایل به بنفش درمی‌آیند که شبیه کبودی به نظر می‌رسد.
• تعداد کم پلاکت خون(ترومبوسیتوپنی): ترومبوسیتوپنی نوعی بیماری است که در این بیماری تعداد پلاکت‌های خون کاهش می‌یابد. در این صورت بدن با کمبود پلاکت مواجه می‌شود و نمی‌تواند با تشکیل لخته خون از خونریزی کردن زخم یا بریدگی جلوگیری‌ کند. اگر فردی با این شرایط زخمی شود خونریزی شدیدی خواهد داشت زیرا تعداد پلاکت‌های خون کم است و برای جلوگیری از خونریزی، لخته خون تشکیل نمی‌شود. همین موضوع باعث می‌شود تا فرد خونریزی شدیدی داشته باشد. خونریزی لثه‌ها، کبودی سریع و رنگ بنفش، قهوه‌ای یا قرمز تیره در لثه‌ها نشانه‌هایی از کبودی لثه می‌باشد.

تشخیص کبودی لثه‌ها

 برای تشخیص دلیل کبودی لثه‌هایتان به کدام کارشناس مراجعه می‌کنید. چندین عامل در کبودی لثه‌های شما دخیل هستند که باید در نظر گرفته شوند. این عوامل عبارتند از:

• خونریزی
• ضربه
• خوردن غذای تند
• التهاب لثه

 اگر زمین خورده‌اید و شرایط شما حاد نیست بهتر است به کارشناس سلامت خود مراجعه کنید. این کارشناسان کمک می‌کنند تا جراحت خود را بررسی نموده و در صورت نیاز شما را نزد متخصص می‌فرستند. اگر جراحت شدید است با فوریت‌های پزشکی تماس بگیرید.

 دندان‌های شیری باید توسط متخصص کودکان یا کارشناس سلامت بررسی شوند و در صورت نیاز بهتر است کودکان به دندانپزشک ارجاع داده شوند. 

 اگر لثه‌ها به دلیل مشکلات دهان و دندان کبود شده باشند یک دندانپزشک در تشخیص مشکل و ارائه برنامه درمان به شما کمک می‌کند. 

 کارشناس سلامت یا دندانپزشک معمولا سؤال‌هایی در خصوص علائم شما می‌پرسد و بسته به شدت جراحت عکس برداری با اشعه ایکس را انجام می‌دهد. 

 در صورت ابتلا به ترومبوسیتوپنی، کارشناسان سلامت معاینه فیزیکی انجام می‌دهند و آزمایش لخته خون و پلاکت خون می‌گیرند. اگر تعداد پلاکت‌های خون کم باشد این کارشناسان یک یا چند مورد از موارد زیر را توصیه می‌کنند.

• برداشتن مغز استخوان برای تشخیص نوع سرطان یا بیماری مغز استخوان
• انجام تصویربرداری‌های پزشکی مانند توموگرافی رایانه‌ای (CT SCAN) یا سونوگرافی اولتراسوند برای بررسی تورم غدد لنفاوی، طحال یا سیروز کبدی.

درمان کبودی لثه‌ها

 درمان کبودی و ورم لثه‌ها بسته به تشخیص و دلیل ورم متفاوت است. مدت زمان معالجه نیز بسته به دلیل کبودی لثه‌ها و شرایط پزشکی، متفاوت می‌باشد. در این صورت موارد زیر ممکن است جزء گزینه‌های درمانی باشند. 

• اگر کبودی خفیف باشد معمولا نیازی به درمان نیست و کبودی خود به خود برطرف می‌شود. استفاده از کمپرس سرد و خوردن غذاهای نرم در روند بهبودی تاثیرگذار است.
• به نوزادانی که در حال دندان درآوردن هستند غذای سفت ندهید.
• از سایر شیوه‌های درمانی مانند تسکین دادن لثه‌ها با انگشت تمیز، یک قاشق کوچک خنک و یا گاز استریل نم‌ دار بهره مند شوید.
• اگر وضعیت پزشکی موجب کبودی یا جراحت شده است، پزشک با تشخیص مشکل و اقدام برای درمان به شما کمک خواهد کرد.  

 در صورت تشخیص ترومبوسیتوپنی احتمالا پزشک برای افزایش میزان پلاکت خون، تزریق خون را توصیه می‌کند. اگر تعداد پلاکت‌های خون بسیار کم باشد تزریق خون ضروری است. در هر میلی‌ لیتر خون به طور طبیعی 150000 پلاکت وجود دارد.

 اگر کبودی به دلیل ورم طحال باشد پزشک ممکن است برای درآوردن طحال عمل جراحی را توصیه کند. راه حل دیگر تزریق استروئیدها از جمله ایمونوگلوبولینها یا پادتن‌های پروتئینی توأم با درمان‌های دیگر است که به عنوان محرک تولید پادتن تلقی شده و مانع از بین رفتن پلاکت‌ها می‌شود.

درمان درد لثه

 اگر از درد لثه رنج می‌برید خودتان می‌توانید کارهایی انجام دهید تا درد تسکین یابد. این کارها عبارتند از:

• از خوردن غذاهای ترد یا تند بپرهیزید.
• از مسواک نرم استفاده کنید.
• به آرامی نخ دندان بکشید.
• با آب نمک ولرم دهان خود را بشویید.

 اگر لثه‌های شما درد می‌کند مسکن‌های بدون نسخه مانند تیلنول یا موترین درد را تسکین خواهد داد. در صورت بروز درد شدید به دندانپزشک یا کارشناس سلامت خود زنگ بزنید. این افراد به شما کمک می‌کنند تا در خصوص شیوه‌های درمان، تصمیم صحیح بگیرید.

زمان مراجعه به دندانپزشک

 اگر زمین خوردن، ضربه یا جراحت شدید باعث کبودی شده است با پزشک تماس بگیرید. ضمنا اگر متوجه شدید که لثه‌هایتان بهتر نشده‌ یا به شدت کبود شده، تغییر رنگ داده، خونریزی کرده یا درد می‌کند باید نوبت ویزیت بگیرید. دندانپزشک می‌تواند در تشخیص درست شرایط به شما کمک کند و شیوه‌های درمان صحیح را در پیش گیرد.                                                                                                            

در کلینیک دندانپزشکی مبتنی بر لیزر دکتر حاکم زاده، درمان سیاهی لثه بوسیله لیزر با جدیدترین تکنولوژی روز دنیا بدون درد و خونریزی قابل انجام است.