
عامل اصلی ایجاد بوی بد دهان و رفع قطعی با لیزر دندانپزشکی
آوریل 9, 2020
درمان حساسیت دندان با لیزر: بررسی علل و علائم
آوریل 19, 2020بایدها و نبایدها دردرمان زیبایی دندانپزشکی – ونیر کامپوزیتی یا لامینیتها
ونیرهای کامپوزیتی و پس از آنها لامینیتها در سال 1983 معرفی گردید . از آن زمان به بعد این دندانپزشکی زیبایی یکی از پروسههای محبوب دندانپزشکی بوده است .
بسیاری از افراد خواستار انجام درمانهای زیبایی واصلاح لبخند خود به منظور رسیدن به لبخندی زیبا و جذاب هستند .
اما از اینکه درمانهای به چه صورت انجام میشود ، چه مقدار زمان میبرد ، هزینه درمان چقدر است ، طول عمر و ماندگاری آن چقدر است و آیا موجب آسیب رسیدن به دندانها میشودو . . . سوالاتی است که خیلی از بیماران قبل از شروع درمان میخواهند در مورد آن آگاهی داشته باشند .
گرچه داشتن دندانهایی سفید و مرتب و لبخندی تاثیرگذار از دلایل معمول مراجعه بیماران به مراکز دندانپزشکی است ، آیا این درمانها برای همه بیماران قابل انجام هستند ؟ و اگر قابل انجام هستند آیا مناسبترین درمانها هستند ؟
چه محدودیتهایی در درمانهای زیبایی هر فرد وجود دارد ؟ نشلانههای درمان موفق چیست؟ درمان ناموفق چیست ؟ چه علایمی دارد؟ و آیا راه حلی برای تبدیل یک درمان ناموفق به موفق وجود دارد؟
در این مقاله برآنیم که ده اشتباه متداول در درمانهای زیبایی ونیر و لامنیت را به اختصار مرور کنیم :
1 – انتخاب بهترین طرح درمان یا انتخاب بیمار مناسب :
اغلب بیماران پس از اینکه لبخند خود را با استانداردهای زیبایی مقایسه میکنند با هدف بهبود بخشیدن به ظاهر و اصلاح خط لبخند به مراکز دندانپزشکی مراجعه میکنند.
آنها بهدنبال یک روش محافظهکارانه و منطقی و گاها ارزان قیمت برای اصلاح مشکلات دندانی خود در مدت زمانی کوتاه بودهاند .
انجام درمانهای زیبایی مانند هر درمان دیگر دندانپزشکی و حتی پزشکی محدودیتهایی دارد که بعضا نتیجه کار را تحت تاثیر قرار میدهد . اصولا بیماری که طالب زیباتر شدن است ایدهآلترین تغییرات برای خود تصور میکند در حالیکه بهدلیل تفاوتهای فردی نتیجه کار اغلب غیر از این تصور است . بههمین دلیل استفاده از طراحیهای سهبعدی و از قبل پیشبینی شده کامپیوتری ” نمیتواند رفرنس مطمئنی برای تصمیمگیری بیمار باشد.”
این محدودیتهای موثر باید در گام اول شناسایی شود ، سپس برای بیمار تشریح شود . اصلاحات امکانپذیر در تعامل با بیمار بررسی شوند و بیمار تا حد امکان از نتیجه تقریبی درمان مطلع باشد ، سپس در صورت توجیه شدن و بعد رضایت بیمار درمان آغاز شود .
بخش اعظم نارضایتیهای حاصله از درمانهای ونیر کامپوزیتی و لامنیت بهدلیل کمبود وقت اختصاص داده شده در جلسه ویزیت و توجیه بیمار است که درنهایت علیرغم تلاش حداکثری دندانپزشک بیمار رضایت کافی ندارد .
2 – تامین هدف اصلی حفظ سلامت لثه وجلوگیری از عفونت لثه و بوی بد دهان:
ارتباط لثه با ونیر کامپوزیتی و لمینت از دو جهت قابل توجه است :
الف- زیبایی : هارمونی خط لثه با ونیر و لمینیت طراحی شده که اغلب با زیبایی دندانها توامان است . در کل طرح درمان باید تلفیقی از زیباسازی و دندانها در کنار لثهها باشد .
یک ارتباط پیوسته و دو طرفه تا آنجا که گاهی درمانهای زیبایی برای رفع مشکلات لثهای توصیه میشوند ودر مقابل گاهی اصلاحات دقیق دندانی در کنار ناهماهنگی های لثه رنگ می بازند!(به طور مثال یکی از رو شهای کارامد رفع لبخند لثه ای تغییرات هم زمان دندانها و لثه هاست.)
مطلب مرتبط: درمان خانگی لبخند لثه ای چگونه امکانپذیر است؟
ب- درمانی و تامین سلامت لثه :
التهابات لثهای و بهدنبال آن عفونتها که با نشانه خونریزیهای بیدلیل و بوی بددهان خود را نمایان میسازندیکی از مهمترین دلایل نارضایتی بیماران ارزیابی شدهاند که گاهی با فاصله اندک پس از درمان زیبایی دندانپزشکی اتفاق می افتد.به هم چسباندن لامینیتها,عدم برقراری صحیح ونیرهای کامپوزیتی
بهشخصه شاهدمراجعه بیماران زیادی بودهام که مدتی پس از انجام درمانهای زیبایی ونیر و لامنیت با علائم “بوی نامطبوع دهان” و یا “خونریزی مکرر”مضطرب و نگران شدهاند ، اما با توجیهات غیرمنطقی “پس از درمان زیبایی خونریزی طبیعی است” ، “شما زمینه ارثی دارید” و حتی ” بعد از شش ماه خود به خود خوب میشود” وارد فاز پیشرفته عفونت لثه شدهاندو صدمات جسمی و مهم تر از ان روحی زیادی را متحمل شدهاند.
3- طراحی نامناسب :
تقاضا برای درمان زیبایی همانگونه که از نام آن برمیآید جهت بهبود بخشیدن به زیبایی لبخند است .
در طراحی ونیرهای کامپوزیتی و لامنیتها معیارهای مشخصی وجود دارند که تامین این معیارها با توجه به شرایط دندانی افراد مختلف مهارت و هنرویژهای میطلبد .
متاسفانه موردی که اخیرا بهوفور در نمونههای انجام شده دیده میشود ، عدم رعایت آناتومی صحیح و تفاوت دندانها و چیدمان استاندارد آنها است ، که گاها موجب قضاوت ناخوشایند عامه جامعه هم میگردد !
طراحی خط لبخند با توجه به المانهای صورت افراد باید به نحوی طبیعی و بر اساس اصول دندانپزشکی صورت پذیرد.به این معنا که لامنیتها و ونیرهای سریالی و همشکل و بیش از حد سفید از دیدگاه زیبایی منسوخ شده اند.چیزی که متاسفانه این روزها به شدت باب شده است..
4- آمادهسازی نامناسب و کم دندان : حتما شعار “لامنیت بدون تراش و یا ونیر بدون تراش”
به گوشتان خورده است . آیا چنین چیزی امکانپذیر است ؟ پاسخ بسیار ساده است : برای انجام یک پروتکل درمانی استاندارد و طولانی مدت به جز در موارد معدود خیر .
گرچه این آمادهسازی و در واقع تراش دندان با توجه به مهارت دندانپزشک و نوع کار زیبایی که انتخاب شده است درجات متفائتی دارد ، ولی انجام آن بدون تراش رضایتمندی طولانیمدت بیمار را بههمراه نخواهد داشت .
دلیل آن بسیار ساده است : اگر برای حجم اضافه شونده به دندان چه کامپوزیت ونیر باشد و چه لامنیت ، فضایی درنظر گرفته نشود باید ضخامت کامپوزیت و یا لامینیت بسیار کم درنظر گرفته شود که پرواضح است مقاومت چندانی نخواهد داشت و شکننده میگردد . بهعلاوه روشن شدن رنگ دندان که معمولا دلخواه بیمار است تامین نخواهد گردید بخصوص در دندانهای تیره رنگ و یا بد رنگ .
پس اگر برای حل این مشکل ضخامت استاندارد ونیر و لمینیت در نظرگرفته شود ، دندانهای بیرونزده از فکها را خواهیم داشت . به حدی که گاهی لبهای بیمار با تلاش بسیار هم بسته نمیشوند !
بعلاوه مرزهای بین کامپوزیت و لمینیت باید به مناطقی دور از دید و دور از فشار جویدن ختم شوند که در شرایط عدم تراش امکانپذیر نیست . در نتیجه پس از مدت کوتاهی تغییرات در این مرزها بصورت چندرنگی و حتی پوسیدگی مشاهده میگردد .
ومهم تر آن که چنین ضخامتی از سوی بافت لثه تحمل نخواهد شد و در نتیجه پس از مدت کوتاهی بیمار با علایم خونریزی وعفونت لثه و”بوی بد دهان “مواجه خواهد شد.
5- آمادهسازی بیش از حد دندان : در مقابل گروهی از دندانپزشکان که به تراش کمتر از استاندارد یا عدم تراش معتقدند گروهی از دندانپزشکان به اصطلاح از آن طرف پشتبام افتادهاند . به جای تراش مناسب دندان که در حد میناست ، با تراش غیر اصولی وارد فضای عاج میشوند. در نتیجه حساسیتهای دندانی اتفاق خواهد افتاد که گاهی منجر به درمان ریشه (عصبکشی) و متاسفانه نیاز به روکش خواهد شد .بهعلاوه دوام چسبندگی اتصال کامپوزیت و لمینیت به عاج ضعیف بودخ و علاوه بر افزایش احتمال پوسیدگی ، بیمار مدام با جدا شدن لامینیت یا کامپوزیت از دندان دست به گریبان است .
6- همکاری با لابراتوارهای آماتور و ارزان :
در اصلاح خط لبخند به کمک لمینیتها ، بخشی از کار در لابراتوار و توسط شخص پروتزیست یا سرامیست انجام میشود .
لمینیت تلفیقی از علم دندانپزشک و هنر پروتزیست است . لابراتوارهای مختلف براساس مهارت و بهرهوری پروتزیست از علم زیبایی شناسی وبه نوعی زمان صرف شده برای ساخت اصولی لمینیتها و صد البته متریال و مواد بکار رفته در ساختار لمینیت هزینههای متفاوتی را اعلام میکنند که بالتبع روی هزینه پرداختی بیمار تاثیرگذار است . از آنجاییکه کار هرچند فوقالعاده یک دندانپزشک در تعامل با یک لابراتوار ارزان و ضعیف رنگ میبازد ، انتخاب لابراتوار و پروتزیست مطمئن و هنرمند یکی از فاکتورهای مهم در موفقیت طولانیمدت لامنیت است .
7- رعایت قانون 10 – 8 – 4
چند واحد دندانی باید لمینیت و یا کامپوزیت شوند ؟
وقتی بمیاری چهره خود را از روبرو در آینه نگاه میکند 6 دندان قدامی خود را بصورت واضح میبیند. در حالیکه در واقع اطرافیان بر اساس خط لبخند 10 – 8 دندان او را مشاهده میکنند .
اگر با هدف کاهش هزینه 6 دندان تحت درمان زیبایی چه کامپوزیت و چه لمینیت قرار بگیرند ، دندانهای چهارم و پنجم از هر طرف بواسطه جایگاه برجستهتر دندان سوم یا نیش وارد فضایی به نام کریدور تاریکی میشوند ، به این معنا که عدم تناسب آنها با شش دندان قدامی واضحتر به چشم بیننده میآید .
پس جز در موارد خاص اگر به هر دلیلی بیمار راضی به انجام 10-8 دندانی نشد ، توصیه به انجام 4 دندان میشود تا دو دندان نیش از پروسه درمان خارج شود . مگر اینکه بیمار تصمیم به ادامه درمان روی سایر دندانها در فاصله زمانی اندک داشته باشد و یا دندان نیش اشکالات آناتومیکی یا رنگی واضحی داشته باشد .
8- چندرنگی ویا تغییر رنگهای اطراف ونیرکامپوزیت یا لامینیت : پس از عفونت لثه یکی از دلایل معمول مراجعه بیماران به مراکز دندانپزشکی ، تغییر رنگهای متعدد و چندرنگی در اطراف ونیرهای کامپوزیتی و یا لامینیتها است ، که این تغییرات رنگی در آیندهای نه چندان دور تبدیل به پوسیدگی خواهند شد .
مهمترین علت بروز این چندرنگیها آمادهسازی نامناسب بستر دندانی است که پیشتر به آن اشاره شد ، بطور خلاصه ایجاد خط تراش اشتباه، در کنار کاربرد باند(چسب زیر کامپوزیت ونیر و لمینیت) نامناسب و بعضا محصولات کمپانیهای نامعتبر نتایجی اینچنین دربرخواهد داشت .
9- بیتوجهی به عادات ویژه افراد مختلف :
واقعیت این است که برخی از محدودیتها مثل دندانقروچههای غیر قابل کنترل و بهم فشردن عصبی دندانها ، روابط فکی غیر طبیعی ( جلوزدگی یا عقب رفتگی غیر طبیعی یکی از فکها ) دوام درمان زیبایی اعم از ونیرکامپوزیتی و یا لامینیت را تحت تاثیر قرار میدهد . در بسیاری از موارد با هوشمندی دندانپزشک و پروتزیست و رعایت نکاتی چند از سوی بیمار این مشکل قابل حل است ولی در موارد شدید بهتر است به توصیه دندانپزشکان مبنی بر انصراف از درمان زیبایی عمل کنید .
10- مهارت ناکافی دندانپزشک :
درمان زیبایی شاید یکی از مهمترین درمانهای دندانپزشکی باشد . نتیجه اغلب درمانها پس از مدتی نسبتا طولانی مشخص میشود در حالیکه درمان زیبایی بلافاصله پس از اتمام قابل ارزیابی است .
دندانپزشک باید بهصورت مداوم در دورههای مربوط به آشنایی با روشهای جدیدتر یا مواد جدیدتر شرکت کند . گرچه اصول اولیه کار تغییرچندانی نمیکند ولی در شرایط فعلی دائما مواد و تجهیزات جدیدتر و بهتر وارد سیستم دندانپزشکی میشود .
مهمترین عامل در موفقیت درمان زیبایی از جمله ونیر کامپوزیتی و لامنیت آمادهسازی دندان است که توسط دندانپزشک انجام میشود . عدم مهارت کافی دندانپزشک در این مرحله میتواند منجر به مشکلات غیرقابل جبران گردد .
همانطور که ذکر شد در ایجاد اصلاحات دندانی از هارمونی لثه اطراف دندان گرفته تا تغییرات تکلمی فردباید لحاظ شود . پس دندانپزشک باید علم و هنر چندجانبه خود را بکار گیرد تا هدف بیمار تا حد امکان فراهم گردد .
از آنجاییکه بیمار با چهره جدید خود مورد قضاوت جامعه قرار میگیرد ، پروسه و نتیجه کار زیبایی ونیر و لامنیت برای متقاضی بسیاردلهرهآور است .
در جلسه معاینه باید مراحل انجام کار چه ونیر کامپوزیتی و چه لامنیت برای بیمار توضیح داده شود تا بیمار در جریان مزایا و ومعایب احتمالی هر روش درمانی قرار بگیرد ,محدودیتها و نکات هرچند کوچک ولی تاثیر گذار بهداشتی به او گوشزد شود وحتی هزینه دقیق این کار اعلام گردد تا بیمار با اگاهی کامل تصمیم خود را اتخاذ کند.
تعجیل در هر کدام از مقدمات و مراحل کار موجب نارضایتی بیمار در انتهاخواهد شد.
با درمان ناموفق ونیر کامپوزیتی یا لمینیتم چه کنم؟
واقعیت اینست که درمان مجدد یک بیمار بهمراتب سختتر ، زمانبرتر و پرهزینهتر از درمان اولیه است .
تصور کنید خیاطی لباسی را به دلخواه شما دوخته باشد ، حال خیاط دوم قصد دارد به دلخواه شما و البته طبق اصول صحیح خیاطی مجددا لباس را بدوزد . دامنه عمل او چقدر خواهد بود؟
محدودیتهای ایجاد شده توسط خیاط اول چگونه باید رفع شود؟
در اصطلاح خط لبخند بهجای پارچه بیجان و قابل پیشبینی ، با دندان زنده و غیرقابل پیشبینی روبرو هستیم .
البته این به معنای ناامید کردن بمیار ناراضی نیست ، در واقع باید بدانید که درمان مجدد به نوعی آخرین شانس شما خواهد بود .
- پس با آگاهی کامل دندانپزشک و روش درمانی خود را انتخاب کنید . مثلا برای صرف سفید شدن دندانها ، بلیچینگ لیزری ( و نه هالوژنیک ) کافیست ، نیازی به لمینیت ندارید !
- بهدنبال ارزانی کار نباشید ، ارزان بودن درمان شما را به طور موقت خوشحال میکند اما پس از مدتی باید چندین برابر هزینه کنید تا از درمان خود رها شوید .
- به هر دلیلی پس از انجام کار غیر استاندارد با علایم جدید و مداومی همچون گیر غذایی ، تغییر رنگ ، خونریزی لثه ، چسبندگی دندانها به هم و از همه بدتر بوی بد دهان مواجه شدید از توجیه خود بپرهیزید ، و برای درمان اقدام کنید که امروز بهتر از فردا است .
که حتی متاسفانه گاهی بیمار با ازدست رفتن دندان به ظاهر زیبای خود مواجه خواهد شد .