کامپوزیت ونیر دندان را شاید یتوان رایج ترین گزینه برای زیباسازی دندان در دندانپزشکی نام برد. از باندینگ کامپوزیت برای برطرف کردن شکستگی، ترک، تغییر رنگ و بهبود ظاهر دندان ها در دندانپزشکی استفاده میشود. معمولا بیمارانی که کامپوزیت دندانهایشان را جای دیگری انجام داده اند به ما مراجعه میکنند چون دچار مشکلات دهان و دندان شده اند یا انتظاراتشان برآورده نشده است. در این صورت ریمو کامپوزیت دندان ضروری میباشد. در این شرایط برداشتن کامپوزیت با لیزر بعلت ایمنی بالا، سهولت روند حذف کامپوزیت از روی دندان و کم تهاجمی بودن، غالبا بعنوان بهترین گزینه مطرح میشود.
ما در این مقاله به بررسی مشکلات برداشتن کامپوزیت ونیر، مراحل درمان، علل برداشتن کامپوزیت، مزایای حذف کامپوزیت با لیزر، خطرات و اهمیت انجام آن میپردازیم.
در این روش مواد همرنگ دندان روی دندانها مالیده شده و پس از آن این مواد با چسب مخصوص روی دندانها چسبانده میشوند. در این صورت شکل، اندازه و رنگ دندانها طبیعی به نظر میرسد. کامپوزیت ونیر با دوام بوده اما در صورت بروز آسیب یا مشکل در هنگام نصب، برداشتن آن ضرورت دارد. افرادی که با این روش مداوا شده اند بهتر است درباره نحوه برداشتن کامپوزیت ونیر مطلع باشند.
ریمو کامپوزیت دندان چیست؟
ریمو کامپوزیت دندان، به روشی در دندانپزشکی گفته میشود که در آن برداشتن کامپوزیت با هدف حذف دقیق و ایمن مواد باند شده از سطح دندان انجام میشود. کامپوزیت ونیر باید از روی دندانها با احتیاط، دقت و تبحر برداشته شود تا دندانها آسیب نبینند.
توضیح روند برداشتن کامپوزیت
برای تشخیص بهترین روش درمان ابتدا دندانپزشک متخصص دندانها را معاینه میکند که در اغلب موارد برای برداشتن کامپوزیت ونیر بیمار تحت بیحسی موضعی قرار خواهد گرفت. بنابراین کامپوزیت با دقت و با ابزار مخصوص از روی دندانها برداشته شده و پس از آن دندانها جلا داده میشود.
دلایل برداشتن کامپوزیت از روی دندانها
بسیاری از مراجعان برای حل مشکلات زیبایی یا در واقع، مسائل مربوط به سلامت دهان و دندان خود تصمیم میگیرند که کامپوزیتهایشان را بردارند. درسته که کامپوزیت دوام نسبتا خوبی داره اما همیشگی نیست و به مرور زمان کیفیت و کارایی خودشو از دست میده.
دلایل اصلی برای ریمو کامپوزیت دندان شامل موارد زیر است:
تغییر رنگ زیبایی: بعد از مدتی از نصب کامپوزیت، لکههای ناشی از غذاها، نوشیدنیها و کشیدن سیگار جذب کامپوزیت میشوند و باعث زردی و کدر شدن آن میگردد. این تغییر رنگ باعث عدم تطابق دندان کامپوزیت شده با سایر دندانهاست. ونیرهای کامپوزیتی در مقابل ونیرهای سرامیکی بیشتر مستعد جذب لکه ها و تغییر رنگ هستند.
آسیب فیزیکی: کامپوزیت میتواند به دلیل ساییده شدن یا ضربه، لب پریده، ترک خورده یا شکسته شود. با اینکه آسیبهای جزئی قابل ترمیم هستند، آسیبهای شدید و گسترده در بیشتر مواقع نیاز به برداشتن کامل و جایگزینی دارند.
مشکلات اساسی دندان: گاهی اوقات، ممکن است کامپوزیت ونیر برای رفع مشکلات مهم دندانی، مثل پوسیدگی دندان، بوی بد دهان یا بیماری لثه، که در زیر آن ایجاد شدهاند، برداشته شود.
نارضایتی از نتیجه: این مورد کم تعداد نیست. گاهی بیمار از نتیجه نهایی راضی نیست.ممکنه شکل، اندازه یا حتی رنگ کامپوزیت با انتظار او هم خوانی درستی نداشته باشد. در برخی موارد هم، بیمارترجیح میدهد از ونیرهای سرامیکی که دوام بیشتری دارند استفاده کند.
آیا برداشتن کامپوزیت ونیر از روی دندانها در خانه امکان پذیر است؟
اگر شما هم وسوسه شدید تا کامپوزیت ونیر را خودتان در خانه از روی سطح دندان بردارید بهتره از خطرات و عوارضشش بیشتر آگاه بشید.
دشوار بودن: با انجام لیزر کامپوزیت ونیر کاملا از روی دندانها برداشته میشود که دندانپزشکان متخصص برای انجام این کار آموزش دیده اند.
خطر آسیب به دندانها: برای برداشتن کامپوزیتها از روی دندان باید از ابزار دندانپزشکی به طور صحیح استفاده شود. در غیر این صورت سلامت دندانها به خطر میافتد. در نتیجه لثه و مینای دندان آسیب دیده یا موجب شکستن دندان میشود.
خطر عفونت: اگر با ابزاری که ضد عفونی نشده اند نسبت به برداشتن کامپوزیت از روی دندانهایتان اقدام کنید احتمال بروز عفونت و مشکلات دهان و دندان بیشتر خواهد شد. دندانپزشکان متخصص در محیطی کاملا بهداشتی و با رعایت دستورالعملها این کار را انجام میدهند که در این صورت احتمال عفونت باکتریایی به حداقل میرسد.
عدم توجه و نظارت متخصصان: برداشتن کامپوزیت از روی دندانها بدون نظارت دندانپزشکان متخصص خطرناک است. این افراد نه تنها برای انجام این کار دانش و مهارت کافی دارند بلکه به سلامت کلی دهان و دندان نیز توجه نموده و روشهای درمان مناسبی را پیشنهاد میدهند.
کامپوزیت با دقت و با احتیاط توسط دندانپزشک ماهر از روی دندانهای شما برداشته میشود. در این بخش از مقاله درباره مراحل برداشتن کامپوزیت ونیر به طور کامل توضیح داده خواهد شد.
معاینه اولیه: در اولین مرحله برای تشخیص مشکلات دهان و دندان دندانپزشک دندانهای بیمار را بررسی میکند و عکس برداری با اشعه ایکس انجام میشود. ضمنا در این مرحله درباره نگرانیها، اهداف و انتظارات بیمار بحث خواهد شد. دندانپزشک درباره برداشتن کامپوزیت ونیر از روی دندانها، خطرات و روشهای درمان توضیح میدهد تا بیمار از همه مراحل اطمینان پیدا کند.
بیحسی: برای راحتی بیمار فقط همان دندان بیحس میشود که در این صورت برداشتن کامپوزیت از روی دندانها راحت تر خواهد بود. نوع و میزان بیهوشی به تعداد دندانها و آستانه تحمل درد بیمار بستگی دارد. به افرادی که از دندانپزشکی میترسند داروی مسکن تزریق میشود.
برداشتن کامپوزیت: پس از بیحس شدن بیمار، دندانپزشک با ابزار مخصوص و با احتیاط کامپوزیت ونیر را از روی دندانها برمیدارد. با استفاده از سمباده یا دریل دندانپزشکی کامپوزیت به آرامی و با دقت از روی دندانها برداشته میشود. در اغلب موارد برای دقت بیشتر از میکروسکوپ دندانپزشکی استفاده خواهد شد.
صیقل دهی دندان: بعد از حذف کامل کامپوزیت، دندانپزشک سطح دندان را صاف و براق میکند. این کار با دیسکهای صیقلدهی، کاپهای لاستیکی و خمیرهای ساینده انجام میشود و علاوه بر زیبایی، از تجمع پلاک و لکه جلوگیری کرده و به حفظ بهداشت دهان کمک میکند.
روش های ریمو کامپوزیت دندان
برای اطیمنان از سلامت مینای دندان شما، برای حذف کامپوزیت دندان از ابزارهای و روش های خاص و متفاوتی استفاده میشود. رایج ترین روشها در ادامه توضیح داده خواهد شد:
دیسک سنباده (Sandpaper Disc): این ابزار به دلیل انعطاف پذیری بالا، به شکل دندانهای شما خم میشود. مواد کامپوزیتی توسط این دیسک صیقلی شده و جدا میشود. نتیجه این عمل ، سطحی صاف و صیقلی برای دندان است.
متههای کاربیدی پرسرعت (High-Speed Carbide Drills) : این مته ها سرعت بالایی برای از بین بردن مواد کامپوزیتی دارند.اما انعطاف پذیری دیسک های سنباده را ندارند و ممکن است رگههایی از خود به جا بگذارند. در اغلب موارد دندانپزشکان از یک دیسک سنباده برای دستیابی به یک سطح صیقلی استفاده میکنند.
سایش با هوا (Air Abrasion) : هرچند این روش در همه کلینیکهای دندانپزشکی در دسترس نیست. نحوه کار به این شکل است که از جریان هوای پرفشار به آرامی برای جدا کردن مواد کامپوزیت استفاده میشود.
برداشتن کامپوزیت با لیزر: لیزر درمانی در مقایسه با روشهای قدیمی تأثیرگذارتر و دقیق تر است. توسط لیزر ماده سیمان مانندی که روی دندان چسبانده شده تجزیه گردیده و بدین ترتیب کامپوزیت از روی دندان جدا میشود.
برداشتن کامپوزیت و لمینت دندان با لیزر(نحوه عملکرد و مزایا)
در این روش کامپوزیتهای دندان برش داده نمیشوند بنابراین به دندان مجاور آسیب نمیرسد. پژوهشها حاکی از آن است که آسیب به مینا و عاج دندان بیست برابر بیشتر از برداشتن کامپوزیت با لیزر انرژی نیاز دارد. این شواهد نشان میدهد که لیزر درمانی در مقایسه با سایر روشها خطر کمتری خواهد داشت.
انواع لیزر و نحوه عملکرد
لیزرهای اربیوم کرومیوم یاتریوم اسکاندیوم گالیوم گارنت 280 نانومتری(Er,Cr:YSGG): این لیزر با دقت بالا مستقیم به مواد اتصال دهنده نفوذ میکند و اتصال را میشکند. بدین ترنیب بدون آسیب به دندان مجاور کامپوزیت ونیر به راحتی از دندان جدا میشود. این لیزر برای بیمارانی که قصد تعویض ونیرهای دندانی خود را دارند یک گزینه بسیار کم تهاجمی تر و راحت تر است
لیزر بافت سخت(Hard Tissue Laser): در این روش که عمدتا برای لمینت های سرامیکی بکار میرود، بدون نیاز تماس مستقیم انرژی لیزر سیمان بین دندان و لیمنت را غیرفعال میکند و لمینت براحتی جدا میشود.
مزایای انجام لیزر
عدم نیاز به برش: در روشهای قدیمی کامپوزیتها از روی دندان برش داده میشوند که در این صورت امکان آسیب به دندان زیرین زیاد است اما لیزر بدون نیاز به برش و آسیبب اتصال لمینت به دندان را میشکند.
آسیب کمتر: با انجام لیزر کامپوزیتها راحت تر از روی دندان جدا میشوند و به ساختار دندان آسیب نمی رسد.
کاهش حساسیت دندان: حسایت دندانی بعد از حذف کامپوزیت با لیزر نسبت به روشهای دیگر بسیار کمتر است.
راحتی و تأثیر بیشتر: انجام لیزر سریع تر و راحت تر بوده، معمولا به بیحسی نیاز ندارد و بیمار به سرعت بهبود مییابد.
یک بررسی جامع که اخیراً منتشر شده است، نشان داد که استفاده از لیزر بدون آسیب جانبی به ساختار دندان باقی مانده، مؤثر است.
لیزر دندان موجب تحول در علم دندانپزشکی شده است. حذف کامپوزیت و لمینت با لیزر بدون نیاز به برش انجام میشود، بی خطر بوده و برای بیماران راحت تر خواهد بود. انجام لیزر روشی استاندارد در درمانهای دندانپزشکی میباشد. با این حال لیزر درمانی همیشه مؤثر نیست و در برخی موارد برای برداشتن کامپوزیتها، برش دادن ضروری است.
بیماران پس از برداشتن کامپوزیت برای تسریع بهبودی و حفظ سلامت دهان و دندان باید به توصیههای دندانپزشک عمل نمایند. در این بخش از مقاله درباره روند بهبودی و نحوه مراقبت توضیح داده خواهد شد.
مراقبتهای پس از برداشتن کامپوزیت
به منظور تسریع روند بهبودی و جلوگیری از مشکلات دهان و دندان بیماران باید پس از برداشتن کامپوزیت دستورالعملهای زیر را رعایت کنند.
از خوردن غذاهای سفت یا چسبنده خودداری کنید. پس از برداشتن کامپوزیت از خوردن غذاهای سفت یا چسبنده که به دندانهای شما آسیب میرسانند یا روند درمان را مختل میکنند بپرهیزید و غذاهای نرم و مایعات بخورید.
بهداشت دهان و دندان را رعایت کنید. به منظور جلوگیری از عفونت و تسهیل روند درمان رعایت بهداشت دهان و دندان اهمیت دارد. بنابراین بیماران باید دندانهایشان را با مسواک دارای سر نرم و خمیر دندان حاوی فلوراید مسواک بزنند، دائما نخ دندان بکشند و در صورت توصیه دندانپزشک از دهان شویه ضد عفونی کننده استفاده کنند.
از مصرف تنباکو و نوشیدن الکل پرهیز نمایید. مصرف تنباکو و نوشیدن الکل به لثهها آسیب میرساند و روند درمان را کند میکند. بنابراین به بیماران توصیه میشود که از مصرف تنباکو و نوشیدن الکل در دوران نقاهت خودداری نمایند.
حساسیت موقت
احتمالا پس از برداشتن کامپوزیت، برخی افراد بعد از خوردن مواد غذایی و نوشیدنیهای گرم یا سرد دچار حساسیت دندانی میشوند. البته این حساسیت موقتی میباشد. معمولا این حساسیت شدید نیست و یک هفته بعد برطرف میگردد. در موارد معدودی، این حساسیت پس از یک هفته بهتر شده اما کاملا برطرف نمیشود. در صورت بروز حساسیت شدید یا عدم بهبودی، بیماران باید برای معاینه و مداوا نزد دندانپزشک خود بروند.
نکته: در روش برداشتن کامپوزیت و لمینت با لیزر این حساسیت بسیار کاهش پیدا کرده یا به صفر میرسد
انجام معاینه های دائمی
در دوران نقاهت بیماران باید دائما توسط دندانپزشک معاینه شوند. دندانپزشکان در هنگام معاینه این موارد را بررسی میکنند.
بررسی روند بهبودی: دندانپزشک دندانهای بیمار را بررسی کرده تا از بهبودی کامل، عدم عفونت یا عدم بروز حساسیت اطمینان پیدا کند.
مطرح کردن نگرانیها: در جلسات معاینه در مورد نگرانیها و سؤالات بیمار بحث میشود. در صورت لزوم دندانپزشک راهنمایی کرده و برنامه درمانی برای بیمار تنظیم مینماید.
بررسی نتایج درمان: دندانپزشک روش درمان مناسب برای برداشتن کامپوزیتها از روی دندان را مشخص میکند و یا در صورت لزوم دندانها را جلا میدهد.
جایگزینهای کامپوزیت ونیر
برداشتن کامپوزیت ونیر همیشه تنها راه درمان نیست بنابراین با توجه به وضعیت مالی و ترجیحات بیمار، مداوا با روشهای دیگر انجام خواهد شد.
روشهای برداشتن کامپوزیت ونیر درادامه به طور خلاصه توضیح داده شده است.
ترمیم بجای برداشتن کامل کامپوزیت ونیر
در بسیاری از موارد بهتر است به جای برداشتن کامل کامپوزیت ونیر نسبت به ترمیم آن اقدام شود. ترمیم کامپوزیت قیمت به صرفهتری دارد، کمتر زمان میبرد و راحت تر انجام میشود. در این بخش از مقاله درباره ترمیم کامپوزیت ونیر توضیح داده خواهد شد.
● شکستگی یا ترکهای جزئی: اگر دندانپزشک روی دندانها را با لایه ای کامپوزیت بپوشاند شکستگی یا ترکهای جزئی در اغلب موارد برطرف میشود.
● تغییر رنگ: اگر کامپوزیت ونیر به مرور زمان تغییر رنگ دهد دندانپزشک دندانها را جرمگیری میکند یا روی دندانها را با لایه ای کامپوزیت میپوشاند تا ظاهرشان بهتر به نظر برسد. بدین ترتیب لکههای دندان پوشش داده میشود.
● تغییر شکل: دندانپزشک بدون اینکه نسبت به برداشتن کامل کامپوزیت ونیر از روی دندانها اقدام کند دندانها را ترمیم نموده و جلا میدهد تا طبیعی به نظر برسند.
سایر روشهای دندانپزشکی زیبایی
استفاده از سایر روشهای دندانپزشکی زیبایی برای بیمارانی مناسب میباشد که به دنبال درمانهای دائمی یا زیبایی بیشتر هستند. در این بخش از مقاله به تعدادی از این روشها اشاره شده است.
لمینت سرامیکی: پرسلن ونیرها لایههای نازکی از مواد سرامیکی هستند که به جلوی دندانها متصل شده و توسط مشتری سفارش داده میشوند؛ بادوام بوده، ترکها، فواصل دندانی و دندانهای تغییر رنگ داده را ترمیم میکنند؛ ظاهر طبیعی دارند و معمولا تغییر رنگ نمیدهند.
روکشهای دندان: به روکشهای دندان کلاهکهای دندان نیز گفته میشود. این روکشها دندان را کاملا میپوشانند و از دندانهای آسیب دیده یا شکسته محافظت میکنند. جنس این روکشها میتواند از مواد کامپوزیتی، سرامیک یا فلز باشد، که عملکرد خوبی دارند و زیبا هستند.
سفید کردن دندان: اگر تغییر رنگ دندانها باعث نگرانی شود، درمانهای حرفهای سفید کردن دندان میتوانند بطور مؤثر دندانهای طبیعی را روشن تر کنند و ظاهر کلی لبخند را بهبود ببخشند. این درمانها میتوانند هم در مطب دندانپزشک و هم با کیتهای خانگی تجویز شده توسط دندانپزشک انجام شوند.
درمانهای ارتودنسی: انجام ارتودنسی برای افرادی که دچار ناهنجاریهای دندانی هستند مناسب است. با استفاده از روکشها یا الاینرهای شفاف ناهنجاریهای دندان برطرف میگردد. ضمنا ظاهر و عملکرد دندانها بهبود مییابد. بدین ترتیب بیماران لبخند شکیلتری خواهند داشت.
کانتورینگ لثه: بیمارانی که خط لثه آنها ناصاف است یا دچار افزایش حجم لثه شده اند با انجام کانتورینگ لبخند شکیل تری خواهند داشت. با استفاده از روش لیزر درمانی، کانتورینگ لثه سریعتر انجام میشود که در این صورت بیمار احساس درد نمیکند.
بله، برداشتن کامپوزیتهای دندان معمولا خطرناک است و این کار باید توسط دندانپزشک زیبایی انجام شود. خطرات برداشتن کامپوزیت عبارتند از:
نوع خطر
به چه معناست؟
حساسیت دندانی
در صورتی که مینای دندان آسیب ببیند دندانها ممکن است نسبت به فشار، مواد غذایی و نوشیدنیهای سرد و گرم حساسیت نشان دهند.
مشکلات زیبایی
پس از برداشتن کامپوزیتها، دندانها ممکن است ناصاف و تیز شوند یا تغییر رنگ دهند.
آسیب به بافت دندان
اگر کامپوزیتها به درستی برداشته نشوند یا دندان ضعیف باشد احتمالا ترک و آسیب به بافت دندان وجود دارد.
نکته: برداشتن کامپوزیت ونیر در صورتی که توسط دندانپزشک متخصص و با روشهای نوین مانند لیزر انجام شود معمولا بی خطر است.
نحوه انتخاب دندانپزشک با تجربه برای برداشتن کامپوزیت ونیر
برای برداشتن کامپوزیت ونیر از روی دندانها دندانپزشک با تجربه ای را انتخاب نموده و موارد زیر را از قبل بررسی کنید.
تحقیق کردن: از تجربه دوستان، خانواده یا کارشناسان سلامت برای برداشتن کامپوزیت ونیر بهره مند شوید.
مشورت کردن: برای انتخاب روشهای درمانی مناسب و برداشتن کامپوزیت ونیر از روی دندانها با تعدادی از دندانپزشکان متخصص مشورت کنید.
بررسی تخصص و تجربه دندانپزشک: دندانپزشک زیبایی با تجربه ای را انتخاب کنید که در انجام این کار مهارت داشته و دارای سابقه کار خوبی باشد.
بیماران باید از این موارد مطلع باشند
اگر به دلیل نارضایتی یا مشکلات دهان و دندان قصد برداشتن کامپوزیتها از روی دندانهایتان را دارید بهتر است درباره انجام لیزر با دندانپزشک متخصص و با تجربه مشورت کنید. هدف اصلی این است که به ساختار دندان آسیبی نرسد و با انتخاب پزشک با تجربه و ریمو کامپوزیت با لیزر این هدف محقق میشود.
به طور خلاصه لیزر درمانی نوعی نوآوری در علم دندانپزشکی محسوب میشود که برای بیماران مفید میباشد. برای برداشتن کامپوزیتها از روی دندان لیزر درمانی نسبت به روشهای قدیمی ملایم تر و دقیق تر است، لیزر بدون نیاز به برش انجام شده که در این صورت یکپارچگی طبیعی دندان ها را حفظ میکند؛ بیمار راحت تر بوده و درمان به بهترین نحو انجام خواهد شد.
معمولا برداشتن کامپوزیت ونیر با بیحسی موضعی انجام میشود. البته حذف کامپوزیت با لیزر معمولا نیازی به بیحسی ندارد. امکان دارد بیماران پس از اینکار کمی حساسیت یا ناراحتی خفیف را بطور موقت تجربه کنند که در صورت نیاز با داروهای مسکن بدون نسخه قابل کنترل است.
برداشتن کامپوزیت ونیر چقدر طول میکشد؟
مدت زمان برداشتن کامپوزیت ونیر بر اساس پیچیدگی و تعداد دندان ها متفاوت است. اما بطور کلی هر دندان حدود نیم ساعت تا یک ساعت طول میکشد.
آیا لازم است کامپوزیتهای دندان را تعویض کنم؟
بله، در اغلب موارد انجام این کار ضرورت دارد. اگر مینای دندان آسیب ببیند دندانهایتان باید با روکش جدید، باندینگ یا تاج دندان پوشش داده شوند تا طبیعی به نظر برسند.
بهترین و جدیدترین روشبرای برداشتن کامپوزیتهای دندان کدام روش است؟
انتخاب بهترین روش برداشتن کامپوزیتهای دندان بستگی به نوع کامپوزیت و شرایط دندان های شما دارد. در بسیاری از موارد، بدون نیاز به برش، توسط لیزر کامپوزیتها از روی دندان برداشته میشوند. در واقع لیزر مؤثرترین و جدیدترین روش درمانی میباشد.
دندانها پس از برداشتن روکشها چه شکلی میشوند؟
بعد از ریمو کامپوزیت، دندان های طبیعی کمی تیره تر و ناصاف تر بنظر میرسند. اما بافت زیرین دندان دست نخورده باقی میماند. با دندانپزشک با اقدامات ترمیمی تا حد زیادی میتواند ظاهر و سلامت دندان را بازگرداند.
آیا امکان ریمو کامپوزیت بدون آسیب وجود دارد؟
بله، اگر برداشتن ونیرها بطور صحیح انجام شود، به خصوص با استفاده از فناوری لیزر، میتواند بدون آسیب انجام شود. استفاد از لیزر باعث کمترین اختلال در ساختار زیرین دندان و حفظ یکپارچگی آن میشود.
دکترای حرفهای دندانپزشکی | متخصص لیزر دندانپزشکی |
دکتر سیده مریم حاکم زاده با سالها تجربه در دندانپزشکی، پیشگام استفاده از لیزر در درمانهای دندانپزشکی در ایران هستند. ایشان عضو انجمن جهانی لیزر در دندانپزشکی بوده و خدمات متنوعی مانند درمان بوی بد دهان، ترمیم و زیبایی، سفید کردن دندان و جراحی های لثه با لیزر ارائه میدهند.