Last Updated on اکتبر 23, 2025 by دکتر سیده مریم حاکم زاده

داشتن یک لبخند درخشان و زیبا مثل معجزه ای برای اعتماد به نفس شماست. در هر صورت برخی از افراد با مشکل زرد شدن دندان مواجه هستند که به دلایل مختلفی اتفاق می افتد. در این مقاله ما 10 دلیل شایع برای زرد شدن دندان ها چه از نظر ژنتیکی و چه از نظر سبک زندگی را بررسی می کنیم. همچنین در مورد روش های موثر برای سفیدی دندان ها و داشتن لبخندی زیبا با شما حرف می زنیم.

دلایل زرد شدن دندان ها

1. ژنتیک:

ژنتیک نقش مهمی در رنگ دندان دارد. ضخامت و رنگ مینای دندان، یعنی لایه محافظ بیرونی دندان، تا حد زیادی به ژنتیک شما وابسته است. برخی افراد دارای ژنتیکی هستند که منجر به زردتر به نظر رسیدن یا نازک بودن مینای دندان می شود. به علاوه، ترکیب ژنتیکی عاج یا لایه زیر مینای دندان نیز روی رنگ آن موثر است. با وجود اینکه ژنتیک می تواند موجب زرد شدن دندان ها شود، روش های درمانی موثری برای سفید کردن دندان ها وجود دارند.

2. عاج دندان:

عاج دندان، یعنی لایه ای که زیر مینای دندان قرار می گیرد، عامل مهمی در زردی است. مینای دندان، لایه بیرونی و محافظ است که رنگی نزدیک به سفید دارد. با این حال، عاج دندان به صورت طبیعی مایل به زرد یا قهوه ای است. با گذر زمان، عوامل مختلفی مثل سن، ساییدگی، فرسایش مینای دندان با نوشیدنی های اسیدی و… باعث نمایان شدن عاج زیر دندان می شوند.

در نتیجه زردی دندان بیشتر نشان داده خواهد شد. رنگ اصلی عاج با نازک شدن مینا و ایجاد ترک های ظریف، بیشتر نمایان می شود. با وجود اینکه عاج دندان روی زردی موثر است، روش های درمانی زیادی برای پوشش این لایه و بازگردندان سفیدی دندان وجود دارند.

3. استعمال سیگار:

سیگار کشیدن، یکی از معروف ترین عوامل زردی دندان است. مواد شیمیایی موجود در تنباکو، خصوصا نیکوتین و قطران، عامل ایجاد لکه روی دندان هستند. با گذر زمان، قطران کم کم روی مینای دندان تجمع کرده و لایه ای زرد یا قهوه ای ایجاد می کند. مصرف سیگار، علاوه بر زردی دندان موجب به خطر افتادن سلامت کلی دهان و دندان می شود.

خطر پوسیدگی دندان و بیماری لثه با مصرف سیگار افزایش می یابد. حتی در صورت استفاده مداوم از مسواک و نخ دندان، به سختی می توان جلوی زردی دندان ها را پس از مصرف سیگار گرفت. در این موارد، موثرترین راه برای داشتن دندان های سفید، ترک سیگار است. البته در کنار آن باید از خدمات دندان پزشکی تخصصی نیز استفاده کنید.

4. ساییدگی و فرسودگی:

ساییدگی و فرسودگی در طول زمان روی ایجاد رنگ زرد دندان ها موثر است. دندان ها در طول استفاده روزانه، نیروهای مکانیکی مختلفی مثل جویدن غذا را تحمل می کنند که به تدریج منجر به تغییرات ظاهری در آن ها می شود. در واقع مینای دندان با استفاده منظم به صورت تدریجی نازک تر شده و لایه زیرین یعنی عاج که رنگ طبیعی زرد یا قهوه ای دارد، بیشتر نمایان خواهد شد.

به این ترتیب، دندان زردتر به نظر می رسد. به علاوه ساییدگی مینا، تشدید اثربخشی نوشیدنی و غذا روی آن می شود. با وجود اینکه ساییدگی جزئی مینا با گذر زمان غیر قابل کنترل است، با حفظ بهداشت دهان و دندان و مراجعه منظم به دندان پزشک می توانید به کاهش فرسودگی کمک کنید.

5. رژیم غذایی:

رژیم غذایی نقش مهمی در رنگ دندان ها دارد. برخی از غذاها می توانند باعث زرد به نظر رسیدن دندان های ما شوند. غذاها و نوشیدنی هایی که رنگدانه زیادی دارند، مثل چای، قهوه، شراب قرمز، توت های تیره و برخی از انواع سس، حاوی کروموژن هستند. این مواد موجب ایجاد لکه روی مینای دندان می شوند. غذاها و نوشیدنی های اسیدی، مثل مرکبات و نوشابه ها نیز می توانند مینای دندان را ضعیف کنند. در نتیجه دندان ها مستعد لکه شده و عاج زرد رنگ آن ها بیشتر نمایان می شود.

رژیم غذایی سرشار از نشاسته و شیرینی نیز باعث افزایش رشد باکتری در دهان خواهد شد. رشد باکتری منجر به تجمع پلاک و تغییر رنگ دندان می شود. برای پیشگیری از زرد شدن دندان ها ناشی از رژیم غذایی، باید بهداشت دهان و دندان را رعایت کنید. مسواک زدن منظم، استفاده از نخ دندان و معاینات پزشکی ضروری هستند. کم کردن غذاها و نوشیدنی های حاوی رنگدانه و شستشوی دهان پس از مصرف این مواد، می تواند موثر باشد.

6. مصرف آنتی بیوتیک:

مصرف برخی آنتی بیوتیک ها، مثل تتراسایکلین و داکسی سایکلین، مخصوصا در کودکان در حال رشد، ممکن است باعث تغییر رنگ دندان شود. اگر این آنتی بیوتیک ها در طول رشد دندان یعنی قبل از 8 سالگی مصرف شوند، می توانند به مینای دندان نفوذ کنند. در نتیجه، ممکن است دندان ها در اثر مصرف آنتی بیوتیک به رنگ خاکستری، زرد یا قهوه ای درآیند که سفید کردن آن ها از طریق روش های رایج ممکن نباشد.

این مسئله به زیبایی دندان مربوط شده و به سلامت یا عملکرد آن ها ربطی ندارد. اگر شما یا فرزندتان در زمان رشد این آنتی بیوتیک ها را مصرف کرده اید، بهتر است با پزشک مشورتی داشته باشید. او با باندینگ یا روکش به شما کمک می کند تا سفیدی دندان ها را بازگردانید.

7. نوشیدنی ها:

نوشیدنی ها، مخصوصا نوشیدنی های حاوی رنگدانه یا اسید، نقش مهمی در زرد شدن دندان ایفا می کنند. مثلا، قهوه و چای حاوی کروموژن هستند که می توانند به مینای دندان متصل شده و لکه ایجاد نمایند. همچنین، شراب قرمز و آبمیوه های تیره حاوی رنگدانه هایی هستند که لکه های مقاومی روی دندان ایجاد می کنند. به علاوه نوشیدنی های اسیدی مثل نوشابه و آب مرکبات می توانند باعث فرسایش مینای دندان شوند. در واقع دندان ها متخلخل شده و مستعد لکه می شوند یا عاج آن ها بیشتر به نمایش در می آید.

برای به حداقل رساندن این مشکل، بهتر است مصرف نوشیدنی های اسیدی و حاوی رنگدانه را کاهش دهید. از نی برای جلوگیری از تماس مستقیم نوشیدنی با مینای دندان استفاده کنید. پس از مصرف نیز دهان خود را شستشو دهید. معاینات و پاکسازی مداوم نیز می تواند به از بین بردن لکه های سطحی کمک کند.

8. فلوئوروزیس:

فلوئوروزیس وضعیتی است که منجر به تشکیل لکه های زرد و قهوه ای روی دندان می شود. این مسئله به دلیل قرار گرفتن بیش از حد دندان در معرض فلوراید در دوران کودکی اتفاق می افتد. با وجود اینکه مصرف فلوراید برای تقویت مینا و جلوگیری از پوسیدگی ضروری است، مصرف بیش از حد آن نیز می تواند نتیجه عکس داشته باشد. این مسئله با متخلخل شدن مینای دندان و کاهش مقاومت آن در برابر لکه اتفاق می افتد. شدت فلوئوروزیس از خفیف تا شدید قابل تغییر است.

در موارد خفیف، رگه های سفید روی دندان قرار می گیرند و در موارد شدید، لکه های زرد و قهوه ای روی دندان نمایان می شوند. روش های دندان پزشکی مثل روکش و باندینگ معمولا در درمان این نوع زردی موثر خواهند بود.

9. دندان قروچه:

دندان قروچه یا براکسیسم، از چند طریق روی زردی دندان ها موثر است. فشار محکم دندان ها روی هم موجب ساییدگی مینای دندان می شود. با گذشت زمان و بروز ساییدگی، لایه زیرین دندان که رنگ زردی دارد، بیشتر نمایان خواهد شد. به علاوه، نیروی مکانیکی ایجاد شده در اثر دندان قروچه می تواند موجب ترک های ریز و سطوح ناهموار روی مینای دندان شود. در نتیجه غذاها و نوشیدنی ها روی این سطوح گیر کرده و ایجاد لکه می کنند. استفاده از محافظ شبانه یا اسپلینت برای جلوگیری از دندان قروچه توصیه می شود. روش های دندان پزشکی مثل روکش یا باندینگ نیز روی سفیدی آن موثر خواهند بود.

10. تروما:

آسیب به دندان شامل ضربه شدید، می تواند به صورت بالقوه موجب تغییر رنگ دندان شود. هنگامی که به دندان ضربه شدیدی وارد می شود، رگ های خونی داخل آن خونریزی می کنند. با گذر زمان، این خونریزی داخلی موجب زرد یا خاکستری به نظر رسیدن مینای دندان می شود. ضربه، می تواند ترک های ریزی را روی سطح دندان ایجاد نماید. در نتیجه با مصرف غذا و نوشیدنی موجب لکه شدن سطح آن شود. در صورت آسیب دیدگی، مراجعه سریع به دندان پزشکی و شروع درمان حائز اهمیت است. بسته به میزان تغییر رنگ، دندان پزشک روش هایی مثل روکش یا ونیر را به شما توصیه می کند.

روش های سفید کردن دندان

چندین روش برای سفید کردن دندان وجود دارد که هر کدام امتیازات منحصر به فردی دارند. در ادامه برخی از رایج ترین روش ها را معرفی می کنیم.

1. سفید کردن تخصصی دندان در مطب

این روش از موثرترین و سریع ترین روش های سفید کردن دندان است. این روش توسط دندان پزشک و در محیطی کنترل شده انجام می شود. یک ژل سفید کننده غلیظ حاوی هیدروژن پراکسید روی دندان ها اعمال خواهد شد. سپس از نور لیزر برای سفید کردن دندان استفاده می شود.

• مزایا: نتیجه سریع در یک جلسه، روشن شدن دندان تا چند درجه، تحت نظارت متخصص و دندان پزشک
• ملاحظات: احتمالا گرانتر از سایر روش ها، احتمال وجود حساسیت موقت، احتمال نیاز به چند جلسه برای دریافت نتیجه مطلوب

مطلب مرتبط: سفید کردن دندان با لیزر+ مزایا و معایب

2. کیت های سفید کننده خانگی دندان

این کیت ها معمولا شامل نوارهای سفارشی پر شده یا سینی های مخصوص هستند. غلظت پایین تری از هیدروژن پراکسید درون آن ها وجود دارد. کیت ها برای استفاده در دوره ای مشخص در خانه تهیه شده اند.

• مزایا: اقتصادی تر از مطب، کاربری ساده، نتایج تدریجی
• ملاحظات: زمان بیشتر برای رسیدن به نتیجه مطلوب، ضرورت استفاده دقیق و روزمره، احتمال بروز حساسیت دندان

3. محصولات سفید کننده بدون نسخه پزشک

این محصولات به صورت بدون نسخه در دسترس می باشند. خمیرهای سفید کننده دندان، نوارهای سفید کننده دندان، قلم های سفید کننده و… از این موارد به شمار می روند. این محصولات نسبت به گزینه های تخصصی، غلظت کمتری دارند.

• مزایا: مقرون به صرفه، دسترسی راحت، قابل استفاده در خانه
• ملاحظات: نتیجه گیری محدود، زمان بیشتر برای ملاحظه نتایج مطلوب، احتمال حساسیت دندان، اثر بخشی مختلف در افراد با شرایط متفاوت

4. تغییر سبک زندگی

اجتناب یا کم کردن مصرف نوشیدنی های حاوی رنگدانه مثل قهوه و شراب قرمز در سفیدی دندان موثر است. به علاوه ترک سیگار و رعایت بهداشت دهان و دندان نیز می تواند موجب سفیدی دندان شود.

• مزایا: راه حل پایدار با نتایج بلند مدت، بهبود سلامت کلی دهان و دندان
• ملاحظات: سفیدی فوری دندان با این روش ها ممکن نیست. ممکن است لکه های از قبل موجود، از بین نروند.

5. روش های دندان پزشکی

این موارد شامل روکش و باندینگ است. برای پوشش دندان های لکه دار و یا شدیدا زرد، می توان از یک لایه مواد همرنگ برای پوشش دندان استفاده کرد.

• مزایا: پنهان کردن لکه های عمیق، نتایج طولانی مدت و ماندگار، بهبود زیبایی کلی دهان و دندان
• ملاحظات: احتمال نیاز به تراش مینای دندان، برگشت ناپذیر، گرانتر از سایر روش ها

برای تعیین مناسب ترین روش، متناسب با نیاز و شرایط شما، باید قبل از سفید کردن دندان از یک دندان پزشک متخصص و حرفه ای مشاوره بگیرید.

نتیجه گیری

دندان های زرد به دلایل مختلفی مثل ژنتیک، آسیب یا نوع سبک زندگی ایجاد می شوند. خوشبختانه روش های زیادی برای سفید کردن و بهبود ظاهر دندان وجود دارند. برای انتخاب مناسب ترین گزینه و برگرداندن اعتماد به نفس باید با دندان پزشکی آگاه مشورت کنید. یادتان باشد که رعایت بهداشت دهان و دندان و داشتن سبک سالم زندگی به جلوگیری از تغییر رنگ دندان کمک خواهد کرد.

در کلینیک دندانپزشکی دکتر حاکم زاده سفید کردن دندان با روش نوین لیزر انجام میشود.